Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng.

Trước đây nghe báo chí nói nhiều nhưng tôi thật sự cũng không hiểu cái gọi là thị trường phát điện cạnh tranh là như thế nào, hình như là thị trường của mấy công ty phát điện bán cho EVN, vậy thị có liên quan gì đến người dân chúng tôi? Người dân đang phải mua điện với một mức giá bình quân khá cao, làm sao người dân biết được, giá điện EVN mua như thế nào để biết rằng giá điện mình mua có hợp lý hay không?

Vận hành theo nguyên tắc cạnh tranh có nghĩa là các nhà máy điện phải phấn đấu để làm sao giảm được chi phí trong sản xuất và qua đó sẽ được ưu tiên vào cung cấp điện.

Hiện nay, sản xuất điện chiếm khoảng 70% giá thành điện đến người tiêu dùng, có nghĩa là, nếu giá điện bán cho EVN càng thấp thì người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi.

Tuy nhiên, thời gian vừa qua, việc công bố công khai những nôi dung liên quan đến giá điện cũng như tình hình sản xuất kinh doanh của ngành điện nói chung vẫn còn những bất cập, hạn chế. Chính vì vậy, người tiêu dùng có nhu cầu phải được nắm rõ những chi phí, những yếu tố liên quan đến giá thành điện. Đây chính là một trong những nguyên nhân và lý do vừa qua, Bộ Công thương đã ban hành Chỉ thị 11 ngày 22/4/2014 về công khai, minh bạch giá điện.

Tôi cảm thấy rất băn khoăn không biết những người dân như tôi sẽ có được quyền lợi gì từ Chỉ thị đó?

Chỉ thị 11 có 3 nội dung chính: Một là phải công khai các quy định về mặt pháp luật đối với giá điện, giá xăng dầu. Hai là công khai về chi phí của ngành điện cũng như các cơ sở sản xuất và kinh doanh xăng dầu, trong đó, có cả những thông tin về tình hình tài chính, tình hình sản xuất kinh doanh, kể cả thu nhập của cán bộ, công nhân viên ngành điện và ngành xăng dầu.

Thứ 3 là quy định những cơ quan, những thiết chế, phương tiện thực hiện công khai hóa, minh bạch hóa. Qua những thông tin như vậy, một mặt, người dân biết được có quy định pháp luật như vậy về vấn đề này, từ đó sẽ có điều kiện kiểm tra, giám sát xem ngành điện và ngành xăng dầu có thực hiện đúng các quy định chính sách pháp luật hay không.

Cũng qua việc công bố công khai cơ cấu giá điện, giá xăng dầu thì người dân có quyền, có điều kiện được lựa chọn giá hợp lý với mình. Và người dân có khả năng tự xem xét, tự quyết định sử dụng như thế nào đối với điện, xăng dầu tiết kiệm và hiệu quả. Tôi nghĩ đó là những lợi ích mà Chỉ thị số 11 mang lại.

Từ trước đến nay chúng tôi thấy việc tính toán giá điện rất phức tạp, khó hiểu. Chúng tôi muốn hỏi Bộ trưởng rằng, sau khi Chỉ thị 11 được ban hành thì người dân có thể cùng tham gia giám sát giá điện của EVN được hay không và bằng cách nào?

Tôi hoàn toàn đồng tình, với cơ chế công khai, minh bạch như thế này thì người tiêu dùng có thể giám sát được hoạt động của các đơn vị sản xuất, kinh doanh, điện xăng dầu cũng như  giám sát hoạt động quản lý nhà nước của các cơ quan quản lý Nhà nước.

Vừa qua, chúng ta đã làm một số việc, song chưa có hệ thống, không liên tục, nhiều nội dung chưa được công bố công khai một cách đầy đủ. Vì thế việc ban hành Chỉ thị 11 nhằm khắc phục những khiếm khuyết, bất cập trong việc công khai minh bạch trước đây, tạo điều kiện để người dân tiếp cận một cách đầy đủ, khách quan tình hình sản xuất kinh doanh của ngành điện và xăng dầu, đặc biệt là biết được “vì sao tôi phải mua điện, xăng dầu với giá này?”

Thưa Bộ trưởng, khi nào sẽ áp dụng Chỉ thị 11 và bằng phương thức nào thì người dân có thể tiếp cận được?

Trong Chỉ thị quy định rất chi tiết, có trang web của Bộ Công thương và của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam cũng như các phương tiện thông tin khác như các kênh phát sóng của Đài truyền hình Việt Nam.

Chỉ thị đã nêu rất rõ là thời điểm công bố định kỳ và thường xuyên.

Hiện nay vào cao điểm mùa khô, nhu cầu dùng điện sẽ tăng cao trong khi báo chí đưa tin, khả năng cấp khí cho Nhà máy điện Cà Mau ở phía Nam bị suy giảm. Chúng tôi muốn Bộ trưởng cho biết, liệu có thiếu điện trong năm nay hay không? Có nguy cơ bị cắt điện luân phiên trong mùa hè tới hay không?

Xin khẳng định là chưa có lúc nào ngành điện được vận hành trong một trạng thái tốt như thế này:  Chúng ta có dự phòng, bình quân hiện nay hệ số dự phòng khoảng 20% tổng nhu cầu điện. Và như vậy, trong tình hình bình thường, khi nhu cầu điện tăng bình quân từ 10-11% thì ngành điện hoàn toàn có khả năng đáp ứng nhu cầu này. Điều này cũng đúng với năm 2014 và kể cả 2015.

Tuy nhiên, cũng phải nói thẳng thắn là chúng ta có dự phòng và dự phòng với tỉ lệ như vậy nhưng nếu trường hợp chẳng may xảy ra một sự cố lớn thì cũng có thể có thời điểm, việc cung cấp điện khó khăn.

Nhưng nhìn chung thì sẽ đảm bảo, ngành điện cũng đã khẳng định rất nhiều lần rồi, hôm nay tôi xin khẳng định lại cam kết đó của ngành điện đối với người tiêu dùng cả nước.

Theo Dân trí