Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Huỳnh Văn Tí phát biểu tại Hộ thảo. Ảnh: PA

Chiến dịch thanh tra lao động diễn ra trong ngành may từ tháng 5 - 9/2015 tại 12 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hà Nam, Hải Dương, Vĩnh Phúc, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Bình Định, Bến Tre, Cần Thơ, Đồng Nai, TP Hồ Chí Minh với mục tiêu nâng cao năng lực thể chế và trình độ kỹ thuật để tiến hành hiệu quả các hoạt động thanh tra lao động.

Bên cạnh hoạt động thanh tra, chiến dịch cũng tập trung vào hoạt động truyền thông nhằm trang bị cho giới chủ sử dụng lao động, tổ chức công đoàn và người lao động những kiến thức, kỹ năng cần thiết để thực hiện tốt chính sách, pháp luật lao động. Chiến dịch thanh tra này không tập trung vào việc xử phạt mà tập trung vào việc tư vấn cho doanh nghiệp tuân thủ pháp luật lao động.

Qua thanh tra lao động ở 152 doanh nghiệp dệt may, đoàn thanh tra phát hiện hơn 1.700 vi phạm, lập 19 biên bản vi phạm hành chính, xử phạt gần 600 triệu đồng. Bên cạnh đó, đoàn thanh tra phát hiện hầu hết doanh nghiệp huy động lao động làm thêm quá giờ quy định. Nhiều đơn vị còn không thực hiện chế độ nghỉ hàng tuần, nghỉ lễ, nghỉ hàng năm, nghỉ việc riêng có lương cho người lao động. 22 doanh nghiệp vi phạm về thời gian làm việc cho lao động nữ nuôi con dưới 12 tháng tuổi, lao động nữ làm công việc nặng nhọc.

Về vấn đề tiền lương, kết quả thanh tra cho thấy, có 47 doanh nghiệp chưa làm định mức lao động, hệ thống thang lương, bảng lương. 36 doanh nghiệp chưa trả lương ngày chưa nghỉ hàng năm của lao động hoặc chưa nghỉ hết số ngày, không thực hiện trả lương làm việc vào ban đêm, làm thêm giờ. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp còn vi phạm về an toàn lao động, như chưa trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân cho người lao động, đường và cửa thoát hiểm không đúng tiêu chuẩn, nhiều rủi ro về điện, không lập kế hoạch an toàn, vệ sinh lao động.

Ông Nguyễn Tiến Tùng, Phó Chánh Thanh tra phụ trách Thanh tra Bộ cho biết, khi Việt Nam tham gia Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP), doanh nghiệp sẽ bị ràng buộc bởi luật pháp quốc tế và luật pháp Việt Nam. Doanh nghiệp muốn có nhiều bạn hàng, đơn hàng, xuất được được sản phẩm thì phải thực hiện đúng quy định pháp luật, đặc biệt là công ước chống lao động cưỡng bức.

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Huỳnh Văn Tí cho biết, lễ tổng kết chiến dịch thanh tra lao động trong ngành may mặc là dịp để chúng ta nhìn lại ưu điểm, những gì chưa làm được, rút ra những kinh nghiệm bổ ích nhằm đạt kết quả cao hơn trong những chiến dịch sắp tới. Trên cơ sở đó, đưa ra những kiến nghị đối với những vấn đề còn bất cập trong lĩnh vực lao động, hướng tới việc đảm bảo mục tiêu an toàn, sức khỏe cho người lao động, đảm bảo sự phát triển toàn xã hội.

Ông Change Hee Lee, Giám đốc Văn phòng ILO tại Việt Nam cũng đánh giá, việc tuân thủ pháp luật nơi làm việc phụ thuộc rất lớn vào lĩnh vực thanh tra lao động. Chính các thanh tra viên là lực lượng tiên phong giúp doanh nghiệp đảm bảo thực thi luật pháp, thực hiện hiệu quả bảo vệ người lao động, duy trì sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Thường thì chúng ta nghĩ, thanh tra chỉ là cơ quan thực thi pháp luật thông qua cảnh cáo, thực hiện chế tài xử phạt nhưng theo phương pháp tiếp cận hiện đại thì nâng cao hơn vai trò của thanh tra về mặt tư vấn cho doanh nghiệp chứ không chỉ là xử phạt hành chính. Trên cơ sở tư vấn của thanh tra viên, doanh nghiệp sẽ xây dựng cơ chế tự tuân thủ, đảm bảo sự tác động lâu dài đối với công tác thanh tra. "Chiến dịch thanh tra hôm nay là minh chứng rõ ràng cho cách tiếp cận mới này", ông Change Hee Lee khẳng định.

Phương Anh