Lao động trẻ em ở Việt Nam đang giảm dần (ảnh nguồn: Internet)

Cách đây không lâu, trong cuộc Đối thoại Chính sách về các tiêu chuẩn lao động quốc tế về lao động trẻ em được Bộ LĐ-TB&XH tổ chức, Văn phòng Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) Việt Nam cho hay, trên thế giới hiện có khoảng 152 triệu trẻ em độ tuổi 5-17 đang làm việc trong các cơ sở sản xuất, kinh doanh..., tập trung ở các ngành nông nghiệp (70,9%), dịch vụ (17,1%), công nghiệp (11,9%).

Tại Việt Nam, kết quả điều tra quốc gia về lao động trẻ em cho thấy, hiện có 1,75 triệu lao động trẻ em, tập trung trong khu vực kinh tế phi chính thức với khoảng 1,7 triệu trẻ em, trong đó 34% làm việc kéo dài trên 42 giờ/tuần.

Tình trạng lao động trẻ em nhiều năm qua trở thành vấn nạn nhức nhối dư luận. Theo thống kê, tỉ lệ lao động trẻ em ở Việt Nam đang ở mức cao so với khu vực và trên thế giới.

Sáng 9/7, trả lời Báo Thanh tra, ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ LĐTB&XH) khẳng định: “Số liệu 1,75 triệu lao động trẻ em được thống kê từ năm 2012. Chúng tôi đang tiến hành khảo sát đợt 2 về số lao động trẻ em trong cả nước và sẽ công bố vào cuối năm nay”.

Theo ông Hoa Nam, số lượng lao động trẻ em ở Việt Nam nằm ở mức các nước trung bình tại châu Á - Thái Bình Dương. “Số lượng này những năm gần đây đang giảm dần. Vấn đề này Cục Trẻ em và Bộ LĐTB&XH hết sức quan tâm”.

Ông Đặng Hoa Nam nói thêm, mục tiêu của dự án giảm thiểu và xóa bỏ lao động trẻ em giai đoạn 2016-2020 đã nhắc đến trách nhiệm các bên liên quan, hướng đến nhận thức, năng lực, trách nhiệm của chính quyền các cấp, các ngành, các tổ chức có liên quan đến người sử dụng lao động, cộng đồng và trẻ em.

Nhưng phải nói rằng nhận thức của xã hội về lao động trẻ em ở Việt Nam hiện nay chưa thực sự rõ ràng. Hơn nữa, đây là một vấn đề rất nhạy cảm, khó xử lý bởi nó liên quan đến quan hệ ruột thịt, họ hàng giữa người sử dụng lao động trẻ em là lao động.

Cục trưởng Cục Trẻ em nói rằng, để hạn chế lao động trẻ em cần thiết phải tuyên truyền rộng rãi đến người dân các quy định của pháp luật. Đầu tiên là việc vận động gia đình đưa trẻ em đến trường và xác định việc đi học, học nghề là cách tạo thu nhập ổn định và bền vững nhất. Tiếp đó, các cơ quan chức năng tuyên truyền việc sử dụng lao động là vi phạm pháp luật, sẽ bị xử lý nghiêm.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Huy An - Văn phòng Luật sư Huy An (Đoàn Luật sư Hà Nội) khẳng định: Người sử dụng lao động là trẻ em dưới 15 làm những công việc nặng nhọc, nguy hiểm không phù hợp với độ tuổi hay làm thêm giờ… đều là hành vi sử dụng trái pháp luật. Theo đó, Khoản 1, Điều 164, Bộ luật Lao động năm 2012 quy định về sử dụng lao động là trẻ em dưới 15 tuổi như sau: Người sử dụng lao động chỉ được sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến dưới 15 tuổi làm các công việc nhẹ theo danh mục do Bộ LĐ-TB&XH quy định.

Theo luật sư An, ngoài ra, Điều 162, Luật Lao động về sử dụng người lao động chưa thành niên. Cụ thể, người sử dụng lao động chỉ được sử dụng người lao động chưa thành niên vào những công việc phù hợp với sức khoẻ để bảo đảm sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách và có trách nhiệm quan tâm chăm sóc người lao động chưa thành niên về các mặt lao động, tiền lương, sức khoẻ, học tập trong quá trình lao động.

Thanh Thanh