(Thanh tra) - Trong suốt hành trình phát triển quê hương, xóa đói giảm nghèo luôn là một nhiệm vụ chiến lược, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc được tỉnh Nghệ An đặc biệt quan tâm. Trong đó, việc xóa bỏ nhà tranh tre nứa lá rách nát – những mái nhà tạm bợ vốn là nỗi ám ảnh của hàng ngàn hộ nghèo suốt bao năm qua – đã trở thành một phong trào sâu rộng, đầy tính nhân văn và được cả hệ thống chính trị, cùng đông đảo Nhân dân, doanh nghiệp đồng lòng, chung sức.
Hành trình nhân ái bắt đầu từ những nỗi niềm
Nghệ An – vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi sinh thành Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại – cũng là nơi có địa bàn rộng lớn, dân số đông, nhiều vùng núi cao, địa bàn xa xôi, điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn. Theo thống kê năm 2021, toàn tỉnh vẫn còn hơn 5.000 hộ dân sinh sống trong những căn nhà tranh tre nứa lá, xuống cấp nghiêm trọng, không đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão, đặc biệt tập trung tại các huyện miền núi như Kỳ Sơn, Quế Phong, Tương Dương, Con Cuông, Anh Sơn (cũ) ...
Không ít gia đình phải sống trong tình trạng “mưa dột, nắng rọi”, con trẻ không có nơi học hành tử tế, người già bệnh tật không chốn nghỉ ngơi yên ổn. Cảnh nghèo cứ thế luẩn quẩn, khiến giấc mơ về một mái nhà kiên cố tưởng chừng vẫn còn xa vời.
Chỉ trong vòng hơn hai năm (2022–2024), hơn 3.500 căn nhà mới đã được xây dựng hoặc sửa chữa tại các vùng khó khăn trên địa bàn tỉnh, góp phần đưa hàng nghìn hộ nghèo thoát khỏi cảnh sống tạm bợ, vươn lên ổn định cuộc sống. Phong trào không chỉ là cuộc vận động trong khuôn khổ nhà nước, mà còn trở thành “chiến dịch lòng dân”, với sự tham gia mạnh mẽ của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh.
Từ những tấm lòng thơm thảo của các mạnh thường quân, cán bộ chiến sĩ lực lượng vũ trang, công an, đến những giọt mồ hôi của bà con lối xóm góp công góp sức, mỗi căn nhà hoàn thành đều chứa đựng giá trị không chỉ về vật chất mà còn là biểu tượng của sự yêu thương, đùm bọc.
Điển hình như Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An đã trực tiếp xây dựng hàng trăm ngôi nhà “Tình nghĩa đồng bào” tại các huyện Kỳ Sơn, Tương Dương (cũ); Công an tỉnh Nghệ An vận động các nhà hảo tâm ủng hộ kinh phí hàng chục tỷ đồng, góp phần xây mới và cải tạo hơn 1.000 căn nhà cho hộ nghèo vùng biên giới. Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, MTTQ, Đoàn thanh niên, các tổ chức chính trị - xã hội… cũng có nhiều sáng kiến, mô hình thiết thực như: “Ngôi nhà 100 triệu”, “Mái ấm nghĩa tình”, “Mỗi xã một nhà đại đoàn kết”...
Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp, doanh nhân dù không sinh sống tại Nghệ An nhưng với tấm lòng “hướng về quê cha đất tổ” đã đóng góp hàng chục tỷ đồng. Nổi bật có Tập đoàn TH, Ngân hàng Agribank, Vietcombank chi nhánh Nghệ An, Tập đoàn Hoa Sen, Công ty CP Đầu tư Bất động sản Tâm Quê… đã tài trợ hàng trăm căn nhà cho người nghèo vùng sâu, vùng xa.
Những ngôi nhà ước mơ trở thành hiện thực
Tại xã Tây Sơn, một trong những xã biên giới khó khăn nhất, hình ảnh bà Lữ Y Mảy (84 tuổi), một mình nuôi cháu ngoại mồ côi trong căn lều rách nát nay đã được ở trong căn nhà mới khang trang, khiến ai đến cũng vui mừng. Bà xúc động nói: “Tui sống gần hết đời người mới được ở nhà xây, biết ơn Đảng, Nhà nước và bà con lắm lắm!”.
Theo báo cáo của cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An, đến ngày 17/7/2025, tỉnh Nghệ An đã có 96/130 xã, phường hoàn thành Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn, đạt tỷ lệ 73,86% số đơn vị cấp xã toàn tỉnh.
Trong tháng 7/2025, các địa phương trong tỉnh tiếp tục triển khai làm nhà ở cho người nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở với tổng 70 căn (xây mới 58 căn, sửa chữa 12 căn) được hoàn thành, bàn giao, đưa vào sử dụng.
Kết quả lũy kế từ đầu chương trình (tháng 2/2023) đến nay 17/7/2025; tổng số nhà xây mới và sửa chữa trên địa bàn tỉnh là 20.602 căn (xây mới 14.215 căn, sửa chữa 6.387 căn), đạt 99,02% tổng nhu cầu là 20.805 nhà của cả giai đoạn 2023 - 2025.
Trong tuần 3 tháng 7/2025 toàn tỉnh có thêm 7 xã, phường hoàn thành 100% chương trình làm nhà cho người nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở; góp phần nâng tổng số đơn vị hoàn thành Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trong tỉnh là 96/130 xã, phường.
Tổng số nhà còn lại cần hoàn thành trước ngày 31/7/2025 trong toàn tỉnh hiện còn 203 căn, tại 34 xã, phường (xây mới 174 căn, sửa chữa 29 căn).
Trong tổng số 203 căn nhà chưa hoàn thành, có 193 căn đã khởi công và 10 căn chưa khởi công (thuộc 8 xã: Hợp Minh và Yên Thành, mỗi xã 2 căn; các xã Hải Châu, An Châu, Hưng Nguyên Nam, Quang Đồng, Quỳnh Văn, Mậu Thạch, mỗi xã 1 căn).
Để hoàn thành Chương trình vận động, hỗ trợ làm nhà ở người nghèo, có khó khăn về nhà ở trên phạm vi toàn tỉnh, Ban Chỉ đạo vận động, hỗ trợ xây dựng nhà cho người nghèo, người có khó khăn về nhà ở trên địa bàn tỉnh Nghệ An tiếp tục chỉ đạo, đôn đốc các đơn vị tập trung khởi công các nhà còn lại; đồng thời đẩy nhanh tiến độ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho các đối tượng; tổ chức bàn giao nhà cho người dân ngay sau khi hoàn thành.
