Ngày 19/7/2025, vụ lật tàu du lịch tại Vịnh Hạ Long khiến nhiều người thương vong đã để lại cú sốc lớn trong dư luận. Ngay sau khi vụ việc xảy ra, chính quyền tỉnh Quảng Ninh cùng các lực lượng chức năng đã nhanh chóng vào cuộc cứu nạn, cứu hộ, đồng thời hỗ trợ thân nhân người bị nạn. Trong khi đó, mạng xã hội lại xuất hiện hàng loạt hình ảnh được cho là "gia đình nạn nhân", kèm theo dòng trạng thái thương tâm như "Gia đình nhỏ giờ tan nát", "Cha làm lụng vất vả..."... khiến nhiều người rơi nước mắt.

Ảnh chụp màn hình Tiktok

Ảnh chụp màn hình Tiktok

Ảnh chụp màn hình Tiktok

Ảnh chụp màn hình Tiktok

Tuy nhiên, điều đáng nói là phần lớn những hình ảnh đó không có thật. Đó là những bức ảnh do AI (trí tuệ nhân tạo) tạo ra, không có nhân thân, không có thực tế. Một số người dùng mạng xã hội đã sử dụng công cụ như Midjourney, DALL·E... để tạo ra hình ảnh gia đình hư cấu, sau đó gán vào các “câu chuyện bi thương” không có thật nhằm đánh vào cảm xúc công chúng để "câu view", "câu like".

Ảnh: CAQN

Vào khoảng 23h30 ngày 19/7 - ngay sau khi xảy ra vụ tai nạn, chị N.H.A.T. (43 tuổi, trú tại phường Hồng Gai) đã sử dụng tài khoản Facebook cá nhân để bình luận sai sự thật về số lượng người tử vong trong vụ lật tàu. Nội dung bình luận này nhanh chóng lan truyền, gây nhiễu loạn thông tin, tác động tiêu cực tới tâm lý người dân và làm ảnh hưởng đến nỗ lực của các lực lượng chức năng đang trực tiếp cứu nạn, cứu hộ tại hiện trường.

Ngày 20/7, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với Công an phường Hồng Gai tiến hành xác minh, làm việc với công dân N.H.A.T. về hành vi đăng tải nội dung sai sự thật trên mạng xã hội liên quan đến vụ việc lật tàu du lịch. Qua xác minh, cơ quan Công an xác định nội dung đăng tải là hoàn toàn không có căn cứ, không trích dẫn từ nguồn tin chính thống, vi phạm quy định pháp luật về thông tin trên không gian mạng. Cơ quan chức năng đã hoàn thiện hồ sơ xử lý vi phạm hành chính đối với chị T. theo quy định.

Đằng sau một cú nhấp chuột đăng tải là đạo đức nghề nghiệp, là đạo đức công dân của người sử dụng mạng xã hội. Từ góc độ luật pháp, luật sư Đỗ Hải Nam (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) phân tích: "Hành vi sử dụng hình ảnh giả, hình ảnh tạo bởi công nghệ AI rồi gán ghép cho người đã mất, gia đình nạn nhân trong một vụ tai nạn để tạo nội dung câu view, câu like, trục lợi là hành vi sai trái về đạo đức, phản cảm, vi phạm pháp luật. Nếu hành vi này gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự an toàn xã hội, xâm phạm danh dự, nhân phẩm của người khác thì người thực hiện hành vi có thể bị xử lý vi phạm hành chính theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP (sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 14/2022/NĐ-CP), hoặc bị xử lý hình sự theo Điều 288 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung 2017) về tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông".

Để không gian mạng lành mạnh, rất cần sự tỉnh táo và tinh thần trách nhiệm của người dùng. Hãy chia sẻ thông tin từ những nguồn chính thống như Cổng Thông tin điện tử Chính phủ, báo chí chính thống và không phát tán các nội dung giật gân chưa kiểm chứng.

Việc xử lý các hành vi tung tin giả, dùng hình ảnh AI để câu view từ nỗi đau của người khác cần được tiếp tục thực hiện nghiêm minh, công khai. Nhưng hơn hết, điều cần thiết là sự đồng lòng xây dựng một môi trường mạng nhân văn, có trách nhiệm và không vô cảm trước những mất mát của đồng bào.