Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt đánh giá cao ý nghĩa khoa học và tầm quan trọng của hội nghị. Ảnh: M.H

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Huỳnh Thành Đạt đánh giá cao ý nghĩa khoa học và tầm quan trọng của hội nghị về vật lý hạt, lý thuyết dây và vũ trụ học đã được tổ chức liên tục từ năm 1990 đến nay và là một trong những chuỗi hội nghị quốc tế uy tín về vũ trụ học trên thế giới.

Theo Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt, Chính phủ Việt Nam luôn quan tâm phát triển các ngành khoa học cơ bản (KHCB). Các chương trình nghiên cứu khoa học cơ bản trong nhiều lĩnh vực đã được triển khai từ nhiều năm nay.

Từ 2009 Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia (Nafosted) luôn ưu tiên dành phần lớn kinh phí tài trợ các đề tài nghiên cứu KHCB, đồng hành hỗ trợ các nhà khoa học thực hiện và hợp tác quốc tế trong nghiên cứu KHCB.

Các chương trình phát triển KHCB cấp quốc gia, trong đó bao gồm Chương trình Phát triển Vật lý đã được thực hiện liên tục từ năm 2016, với các hướng ưu tiên nghiên cứu cơ bản về Vật lý trong một số lĩnh vực mà Việt Nam có thế mạnh như vật lý lý thuyết và tính toán, vật lý các chất đậm đặc, quang lượng tử, vật lý hạt nhân…

Chương trình " Gặp gỡ Việt Nam" lần thứ 20, Hội Khoa học Gặp gỡ Việt Nam, Trung tâm Quốc tế khoa học và Giáo dục liên ngành (Trung tâm ICISE) tổ chức Hội nghị khoa học quốc tế "PASCOS - Hạt, dây và vũ trụ học" lần thứ 29, được tổ chức tại Bình Định từ ngày 8-13/7 với sự tham dự của hơn 100 nhà khoa học trong lĩnh vực vật lý hạt và vũ trụ học đến từ 27 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Chương trình cũng đẩy mạnh nghiên cứu cơ bản định hướng ứng dụng như quan trắc xử lý môi trường, khoa học vật liệu…

Ngoài ra, ứng dụng các phương pháp, kỹ thuật vật lý trong các đề tài nghiên cứu thuộc các chương trình KH&CN cấp quốc gia trong thời gian qua đã gia tăng và đạt nhiều kết quả tốt, có thể kể tới như ứng dụng hạt nhân trong công nghiệp, ứng dụng vật lý - kỹ thuật hạt nhân trong môi trường, ứng dụng đồng vị phóng xạ trong ngành thủy văn, trong xác định tuổi mẫu vật; và ứng dụng vật lý trong y khoa…

Để tiếp tục thúc đẩy nghiên cứu KHCB ở Việt Nam hướng đến các kết quả nghiên cứu xuất sắc, đóng góp tích cực cho phát triển bền vững đất nước cũng như đóng góp chung vào kho tàng tri thức của nhân loại, bên cạnh việc đẩy mạnh nuôi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực nghiên cứu KHCB, từng bước tăng cường đầu tư cho hạ tầng nghiên cứu KH&CN, tăng cường tài trợ cho các nhiệm vụ nghiên cứu KH&CN.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, một trong số giải pháp quan trọng Chính phủ Việt Nam, Bộ KH&CN luôn quan tâm, ưu tiên là tiếp tục tăng cường hợp tác quốc tế thông qua trao đổi khoa học, tổ chức các nhiệm vụ nghiên cứu chung giữa nhà khoa học Việt Nam và quốc tế; tổ chức các hội nghị, hội thảo quốc tế lớn, thu hút các nhà khoa học xuất sắc đến thực hiện nghiên cứu và trình bày các báo cáo khoa học tại Việt Nam ở tất cả các ngành, lĩnh vực, trong đó có khoa học vật lý.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: M.H

Theo xếp hạng của Tổ chức Scimago, dựa trên số lượng bài báo quốc tế trong lĩnh vực Vật lý và Thiên văn học của các quốc gia, Việt Nam đã vươn lên từ vị trí thứ 60 năm 2013, lên vị trí thứ 46 vào năm 2023.

Việt Nam cũng đã có Trung tâm Vật lý quốc tế được UNESCO công nhận và bảo trợ từ năm 2018.

Để có được những thành tựu trên, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho rằng, bên cạnh những chính sách được đề cập trên, Bộ KH&CN luôn ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực, những đóng góp vô cùng quan trọng của các nhà khoa học trong và ngoài nước, mà tiêu biểu là GS Trần Thanh Vân và GS Lê Kim Ngọc.

Bộ trưởng đánh giá cao hoạt động của Trung tâm Quốc tế về khoa học và giáo dục liên ngành và trân trọng, tôn vinh tâm huyết của GS Trần Thanh Vân và Hội Gặp gỡ Việt Nam đối với hoạt động nghiên cứu khoa học của Việt Nam.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt ghi nhận Trung tâm Quốc tế về khoa học và giáo dục liên ngành đã và đang thực hiện rất tốt sứ mệnh của mình, đó là “nơi phát triển khoa học và giáo dục, giúp đỡ các sinh viên và nhà khoa học trẻ Việt Nam hội nhập vào cộng đồng khoa học quốc tế, mang lại cơ hội cho các thế hệ trẻ Việt Nam nâng cao trình độ hiểu biết của mình thông qua việc tham dự các cuộc gặp gỡ và chia sẻ ý tưởng với các đồng nghiệp quốc tế có trình độ cao”.

Bộ trưởng tin rằng, các nhà khoa học trẻ tham dự hội nghị lần này sẽ được các giáo sư, các nhà khoa học uy tín trực tiếp chia sẻ, cập nhật những kết quả nghiên cứu mới nhất trong lĩnh vực, cũng như những kinh nghiệm trong cuộc đời làm khoa học. Qua đó, các nhà khoa học trẻ sẽ càng thêm yêu khoa học, dám dấn thân vào con đường khoa học và tự tin khám phá những chân trời mới.