Toàn cảnh Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai các giải pháp giảm nguồn cầu về ma túy. Nguồn ảnh: BCA

Độ tuổi sử dụng ma túy có xu hướng trẻ hóa

Theo Trung tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an, từ năm 2022 đến nay, lực lượng Công an nhân dân đã chủ trì, phối hợp với lực lượng chức năng phát hiện, đấu tranh hơn 67 nghìn vụ, bắt giữ hơn 105 nghìn đối tượng, thu giữ gần 1,6 tấn heroin, hơn 1,7 tấn cần sa và hơn 7,6 tấn, 7 triệu viên ma túy tổng hợp.

Công tác đấu tranh chặn nguồn cung ma túy đã được lực lượng chức năng làm tốt, kiểm soát được nguồn cung ma túy từ bên ngoài lãnh thổ xâm nhập vào nước ta, không để các đối tượng biến Việt Nam trở thành địa bàn trung chuyển ma túy quốc tế.

Tính đến tháng 10/2024, tổng số người sử dụng trái phép chất ma tuý, người nghiện ma tuý, người bị quản lý sau cai nghiện ma tuý là 228.215 người. Trong đó, 37.382 người sử dụng trái phép chất ma tuý, 170.067 người nghiện ma tuý, 20.766 người bị quản lý sau cai nghiện (trên thực tế ở ngoài cộng đồng, số người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy có thể còn lớn hơn các con số thông kê trên).

Trong khi đó, độ tuổi sử dụng ma túy có xu hướng trẻ hóa, từ 12 - 30 tuổi chiếm 44,6%; từ 30 tuổi trở lên chiếm 55,4%, tập trung vào nhóm không có việc làm hoặc có việc làm nhưng không ổn định (chiếm 60%), sử dụng chủ yếu là ma túy tổng hợp.

Với số lượng người sử dụng trái phép chất ma tuý, người nghiện ma tuý như hiện nay, đặc biệt số ngoài cộng đồng còn cao 95.644 người, được xác định là nguồn cầu tiêu thụ ma túy lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, nguồn lực lao động, gây thiệt hại lớn cho kinh tế (khoảng 1.500 tỷ đồng chi cho mua ma túy). Hơn nữa, còn tiềm ẩn nguy cơ cao, được coi là nguồn của các loại tội phạm (trộm cắp, cướp, cướp giật, cố ý gây thương tích, giết người...).

Ông Lê Minh Trí, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao, cho rằng, hệ lụy, hậu quả, tác hại của ma túy đối với an ninh trật tự, sự phát triển kinh tế - xã hội cũng như sức khỏe giống nòi của đất nước là vô cùng khủng khiếp. Dù công tác đấu tranh, phòng, chống ma túy trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhưng ông Trí đánh giá, cuộc đấu tranh này vẫn chưa căn cơ do nguồn cung, nguồn cầu hiện vẫn lớn.  

Ông Lê Minh Trí, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao. Nguồn ảnh: BCA

Ông Lê Minh Trí cho rằng, cần nêu rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong việc tập trung giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại của ma túy; cần đánh giá đúng thực trạng, bàn giải pháp cho từng ngành, từng địa phương, đồng bộ trong nhận thức, xử lý; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo trong phòng, chống tội phạm ma túy, tác hại của ma túy, đặc biệt là nghiên cứu các giải pháp để giảm nguồn cầu về ma túy.

Công tác đấu tranh, giải quyết điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy đã được Công an các địa phương triển khai hiệu quả, số điểm, tụ điểm phức tạp về ma tuý giảm mạnh.

Từ năm 2023 đến nay, lực lượng Công an các cấp đã đấu tranh triệt xóa 770 điểm, 15 tụ điểm, xử lý hình sự 1.325 đối tượng, xử lý hành chính 1.315 đối tượng; đấu tranh 2.194 vụ lợi dụng các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự để phạm tội ma túy, xử lý hình sự 3.689 đối tượng.

Triệt phá 331 điểm nguy cơ không phải là cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự; xử lý hình sự 607 đối tượng, xử lý hành chính 149 đối tượng. Vô hiệu hóa khả năng hoạt động của 82 điểm.

Kết quả đấu tranh với đối tượng bán lẻ từ đầu năm 2024 đến nay, đã đấu tranh 1.496 vụ; xử lý 1.472 đối tượng; vô hiệu hóa khả năng hoạt động của 389 đối tượng.

Quyết liệt triệt giảm nguồn cầu về ma túy

Theo Trung tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an, số người nghiện ma túy thực tế có thể lớn gấp nhiều lần so với con số thống kê được, bởi trong danh sách các đối tượng bắt giữ có rất nhiều đối tượng không nằm trong hồ sơ quản lý. Đặc biệt, độ tuổi sử dụng ma túy có xu hướng trẻ hóa, sử dụng ma túy tổng hợp thay thế ma túy truyền thống, dẫn đến nguy cơ lây lan nghiện ma túy trong giới trẻ.

Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao cho rằng, các bộ, ngành, địa phương cần thống nhất về nhận thức và đồng bộ trong hành động, đặc biệt phải nâng cao hiệu quả vai trò quản lý, đấu tranh, cắt cung, giảm cầu, giảm tác hại; làm tới cùng, triệt để, không cắt khúc, phải bằng sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, xã hội vào cuộc mới đạt được hiệu quả, mang lại bình yên, an toàn cho xã hội, đất nước; xây dựng những chính sách căn cơ, nâng cao nhận thức của xã hội trong công tác đấu tranh phòng, chống ma túy, cai nghiện ma túy; đẩy mạnh các giải pháp, hoạt động kinh tế - xã hội để giúp người nghiện ma túy cai nghiện, tái hòa nhập cộng đồng.

Ông Lê Minh Trí cũng cho rằng, đối với ngành Tòa án, chỉ đạo cần thực hiện triệt để những gì pháp luật cho phép nhằm nâng cao kết quả giảm nguồn cầu về ma túy; cần phối hợp với lực lượng Công an, các đơn vị chức năng, bộ, ngành, địa phương để giải quyết các bất cập và đề xuất giải pháp triển khai.

Ông Nguyễn Huy Tiến, Viện trưởng Viện Kiểm soát nhân dân Tối cao, đồng tình với các giải pháp giảm cầu về ma túy là yêu cầu cấp thiết và đặc biệt quan trọng đối với phòng, chống ma túy trong tình hình mới. Đồng thời cho rằng, hệ thống chính trị ở các cấp cần phải vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa, để tiến tới kiểm soát các thôn, bản, xóm, xã, phường không ma túy; đầu tư nguồn lực cho hoạt động phòng, chống ma túy, kéo giảm nguồn cầu về ma túy…

Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an đánh giá cao những kết quả, thành tích đã đạt được của các bộ, ngành, địa phương trong công tác phối hợp đấu tranh phòng, chống ma túy, giảm nguồn cầu về ma túy trong thời gian qua.

Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an. Nguồn ảnh: BCA

Về những nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh 4 nội dung lớn, cùng với đó là 6 nhiệm vụ cần làm ngay trong lực lượng Công an nhân dân: Tổng rà soát thống kê số người nghiện ma túy trên toàn quốc, nhập dữ liệu những người nghiện ma túy lên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, hoàn thành trước 15/12/2024; ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ trong phòng, chống ma túy; chủ trì đảm bảo rút ngắn thời gian xác minh thông tin không quá 3 giờ, tạo thuận lợi tối đa cho Công an các địa phương hoàn thành thủ tục đưa người nghiện ma túy đi cai nghiện…

Cần đấu tranh quyết liệt với tội phạm ma túy theo hướng mở rộng triệt phá toàn bộ đường dây, không đánh khúc giữa, làm rõ nguồn cung, các đối tượng chủ mưu, cầm đầu, chứa chấp, sản xuất, tàng trữ, mua bán, truy tận gốc, xử lý nghiêm, không để xảy ra tình trạng cắt khúc, bắt gì xử đó.

Phối hợp chặt chẽ với Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân cùng cấp, không để bị can phạm tội về ma túy bỏ trốn trong quá trình điều tra; nghiên cứu kiến nghị thay đổi, chỉnh sửa luật liên quan đến phòng, chống ma túy nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh, phòng ngừa.