Lịch sử biến động đất nông nghiệp tại huyện Bình Chánh cần được hiểu đúng để ban hành các quyết định giải quyết khiếu nại đúng pháp luật. Ảnh: GT

Mua đất hợp pháp, được cấp sổ đỏ

Theo hồ sơ của Thanh tra TP Hồ Chí Minh, phần đất có diện tích 2.172m² thuộc thửa 610, tờ bản đồ số 19, xã Tân Nhựt, huyện Bình Chánh, nằm trong 7.500m² đất mà UBND xã Tân Nhựt và Ban Nông hội đã có quyết định cấp cho bà Lê Thị Hai canh tác, sau đó bà Hai đã đưa phần đất này vào hợp tác xã. Năm 1980, hợp tác xã trả lại đất cho bà Hai, vì sức khỏe yếu nên bà đã giao cho ông Nguyễn Văn Xe canh tác.

Năm 1991, con gái bà Hai là bà Lê Thị Thu Ba có đơn xin lại 7.500m². Ngày 20/5/1991, UBND xã Tân Nhựt đã có Quyết định số 11/QĐ-UB, trả lại 7.000m² đất nông nghiệp cho bà Ba. Vì ông Xe không trả lại đất nên bà Ba có đơn gửi UBND huyện Bình Chánh đề nghị giải quyết.

Ngày 19/5/1994, UBND huyện Bình Chánh ban hành Quyết định số 493/QĐ-UB thu hồi đất của ông Xe, đồng thời cấp lại cho bà Ba 3.000m² đất. Sau đó, ông Xe làm đơn khiếu nại thì ngày 24/4/1995, Sở Địa chính nhà đất TP Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết đinh số 195/QĐ-ĐC-TTr, thống nhất với cách giải quyết của UBND huyện Bình Chánh.

Khi ông Xe tiếp khiếu thì ngày 1/11/1996, UBND TP Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định số 5065/QĐ-UB-NC công nhận các quyết định giải quyết của UBND huyện Bình Chánh, Sở Địa chính nhà đất.

Theo quy định pháp luật, Quyết định số 5065/QĐ-UB-NC là quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng, có hiệu lực pháp luật nên UBND huyện Bình Chánh đã cấp QSD 3.000m² đất cho bà Ba theo GCNQSDĐ số 1854/QSDĐ. Ngày 25/11/2002, bà Ba chuyển nhượng 2.172m² đất cho ông Liên Hải và bà Giên Siêu Chiên. Sau khi thực hiện các nghĩa vụ tài chính và làm các thủ tục đúng quy định, ông Liên Hải và bà Giên Siêu Chiên được UBND huyện Bình Chánh cấp GCNQSDĐ số 3355/QSDĐ.

Giải quyết khiếu nại không đúng quy định

Lấy lý do ông Xe có đơn khiếu nại, ngày 24/9/2004, UBND TP Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định số 4698/QĐ-UB phúc tra lại Quyết định số 5065/QĐ-UB-NC. Tiếp đó, lấy lý do có ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường, ngày 30/5/2005, ông Nguyễn Văn Đua, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh đã ký Quyết định số 2661/QĐ-UB sửa đổi, bổ sung Quyết định số 5065/QĐ-UB-NC, theo hướng công nhận cho ông Xe được sử dụng 3.000m² đã được UBND huyện Bình Chánh cấp GCN cho ông Liên Hải và bà Giên Siêu Chiên.

Ngoài ra, tại Quyết định số 2661/QĐ-UB, một hướng giải quyết không có căn cứ pháp luật cũng được ông Nguyễn Văn Đua đưa ra là: Hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ giữa bà Ba với ông Liên Hải và bà Giên Siêu Chiên sẽ được TAND các cấp giải quyết. Giao UBND huyện Bình Chánh thu hồi và hủy bỏ các GCNQSDĐ đã cấp cho bà Ba, cho ông Liên Hải và bà Giên Siêu Chiên.

Nhận thấy cách giải quyết không đúng quy định này, ông Liên Hải và bà Giên Siêu Chiên đã có đơn khiếu nại gửi Tổng Thanh tra Chính phủ. Qua đối chiếu quy định pháp luật, cũng như hồ sơ vụ việc, ngày 21/10/2005, Thanh tra Chính phủ đã có Văn bản số 1883/TTCP-V6 xác định rõ ông Xe đã được UBND huyện Bình Chánh giao hơn 26.000m² đất. Việc lấy lý do ông Xe có nhu cầu SDĐ còn bà Ba không có nhu cầu SDĐ để thu hồi QSD 2.172m² đất của ông Liên Hải và bà Giên Siêu Chiên có được từ mua bán ngay tình, hợp pháp là không đúng quy định pháp luật.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng khẳng định việc UBND huyện Bình Chánh điều phối lại 3.000m² đất cho bà Ba trong tổng số 7.000m² đất đã được giao cho mẹ ruột là phù hợp chính sách pháp luật.

Đáng lẽ, sau khi Thanh tra Chính phủ có văn bản hướng dẫn thì UBND TP Hồ Chí Minh cần ban hành quyết định giải quyết đúng lý hợp tình nhưng đến nay đã gần 13 năm trôi qua, sự việc vẫn chỉ dừng lại với tình trạng tranh cãi đúng/sai giữa công dân với các cơ quan chuyên môn. Thậm chí, khi sự việc được nhiều phiên tòa tuyên xử với nhiều kết quả khác nhau thì Quyết định số 2661/QĐ-UB dù vô hiệu vẫn chưa được làm rõ trong khi đây là nút thắt của vụ việc.

Giáng Thăng