Cầu Phú Mỹ được đầu tư hơn 2.900 tỷ đồng theo hình thức BOT. Ảnh: Hữu Công.

Theo Chánh văn phòng UBND TP HCM Võ Văn Hoan, trong thời gian các dự án BOT giao thông bị thanh tra, thành phố đã có ý kiến về một số nội dung. Thanh tra Chính phủ đồng ý một số thứ, song hầu hết các giải trình chưa được chấp thuận.

"Đây là điều đáng tiếc. Theo tôi là do quan điểm, cách tiếp cận vấn đề và việc vận dụng pháp luật", ông Hoan nói và khẳng định TP HCM sẽ tiếp thu và chấp hành nghiêm túc kết luận của Thanh tra Chính phủ về sai phạm ở 6 dự án BOT giao thông, giai đoạn 2011-2015.

Cầu Phú Mỹ

Thanh tra Chính phủ cho rằng UBND TP HCM có sai sót trong khâu thẩm định, nội dung dự án thiếu sự cần thiết phải đầu tư, phương án so sánh. Tuy nhiên, chính quyền thành phố cho rằng dự án đã được Thủ tướng thông qua chủ trương đầu tư, đã báo cáo đầy đủ sự cần thiết phải làm công trình này.

Theo TP HCM, cầu Phú Mỹ nằm trên trục đường vành đai 2, kết nối nhiều tuyến đường quan trọng vào khu vực cảng Hiệp Phước. Khi đưa cầu vào khai thác toàn bộ xe tải nặng không còn đi xuyên tâm các trục đường của thành phố, giúp kéo giảm ùn tắc giao thông, phát triển kinh tế.

Đường kết nối vào cầu Phú Mỹ

UBND TP HCM bị cho là sai phạm khi không xây dựng và công bố danh mục kêu gọi đầu tư; không tổ chức đầu thầu.

Trong khi đó thành phố cho đây là dự án phải hoàn thành đồng bộ với cầu Phú Mỹ, do ngân sách hạn chế nên chuyển đổi hình thức đầu tư sang hình thức BT. Thành phố đã vận dụng Nghị định 78/2007 để chỉ định thầu.

Dự án cần thực hiện để đáp ứng nhu cầu cấp bách về sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, đảm bảo tính liên tục trong sử dụng sản phẩm, dịch vụ mà không thể tiến hành đấu thầu lựa chọn. Việc công bố danh mục dự án là không cần thiết.

Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A đoạn An Sương - An Lạc

Thanh tra Chính phủ kết luận thành phố sai phạm trong việc chỉ định Công ty cổ phần Đầu tư phát triển hạ tầng IDICO (chủ đầu tư dự án BOT An Sương – An Lạc) tiếp tục làm chủ đầu tư xây dựng hai nút giao thông và lắp đặt dải phân cách (tổng mức đầu tư trên 700 tỷ đồng), mà không phổ biến thông tin dự án để các nhà đầu tư khác tham gia.

Về việc này, UBND TP HCM thực hiện dự án dựa trên chủ trương Thủ tướng đã chấp thuận. Hai hạng mục bổ sung không phải là một dự án độc lập, thuộc phạm vi tuyến đường An Sương - An Lạc nên không thể đầu tư độc lập theo hình thức BOT, mà phải gắn liền trong tổng thể dự án BOT An Sương - An Lạc.

Đối với quan điểm "thành phố đã lập, thẩm định và phê duyệt dự án khả thi chưa đầy đủ, thiếu chính xác dẫn đến tăng tổng mức đầu tư hơn 11,4 tỷ đồng", UBND thành phố cho rằng, tổng mức đầu tư của dự án là 705 tỷ, thời gian thực hiện từ năm 2011 đến 2013; việc tăng giá trị dự phòng so với phương án phân bổ 18 tháng không ảnh hưởng đến công tác thi công.

Xa lộ Hà Nội

Thanh tra Chính phủ kết luận việc quyết toán hơn 3,8 tỷ đồng thuê nhà trạm Kinh Dương Vương là chưa đúng quy định của hợp đồng.

Theo UBND thành phố, do không có mặt bằng nên trạm thu phí đường Kinh Dương Vương không có nhà điều hành, buộc Công ty CII (chủ đầu tư) phải tiếp tục hợp đồng thuê nhà điều hành mà chủ đầu tư trước đây là Công ty Investco - Thanh niên Xung phong đã thuê; chi phí này được khoán 8,8% doanh thu thu phí tại phụ lục hợp đồng và được HĐND thành phố chấp thuận.

Thanh tra Chính phủ chỉ ra chi phí duy tu, bảo dưỡng thực tế thấp hơn chi phí quyết toán tuyến đường Điện Biên Phủ, Nguyễn Hữu Cảnh, Hùng Vương (chi phí thực tế 39,5 tỷ đồng trong khi quyết toán là 45,2 tỷ đồng; chi phí trùng tu thực tế 12,8 tỷ đồng, quyết toán là 17,9 tỷ đồng). Nhưng TP HCM nói số tiền chênh lệch là do chăm sóc, duy tu cây xanh trên các tuyến đường.

Về kết luận "thành phố đã vi phạm trong việc chỉ định Công ty CII làm chủ đầu tư mà không thông qua đấu thầu rộng rãi", UBND thành phố lập luận rằng, do nhu cầu cấp bách trả ngân sách thành phố để mở rộng tuyến Xa lộ Hà Nội phục vụ phát triên kinh tế - xã hội nên không cần thiết công bố danh mục dự án.

Cầu Bình Triệu 2

Bị cho là "không thực hiện xây dựng và công bố danh mục dự án để kêu gọi đầu tư", UBND thành phố lý giải đây là dự án chuyển tiếp từ chủ đầu tư Cienco5 theo hình thức BOT. Thủ tướng đã chấp thuận cho thành phố chấm dứt hợp đồng với Cienco 5 và điều chỉnh dự án theo hướng chọn Công ty CII ứng trước khoản tiền cho thành phố để hoàn trả kinh phí đã đầu tư của Cienco 5, sau đó thu phí hộ để hoàn vốn.

Cũng tại dự án này, Thanh tra Chính phủ kết luận chi phí duy tu cầu Bình Triệu 1 và 2 không đúng quy định. Nhưng thực tế thời điểm ký hợp đồng (năm 2008) có sự tăng cao về giá nhiên liệu, Bộ Xây dựng cũng đã có Thông tư hướng dẫn điều chỉnh chỉ số trượt giá.

Xây đường nối từ Nguyễn Duy Trinh vào Khu công nghiệp Phú Hữu

Theo kết luận Thanh tra Chính phủ, thành phố đã sai phạm trong việc chỉ định Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên làm chủ đầu tư mà không thông qua đấu thầu công khai. Trong khi đó việc chỉ định này đã được Thủ tướng chấp thuận nên thành phố mới triển khai...

Trong kết luận công bố hôm 21/8, Thanh tra Chính phủ cho rằng, hầu hết các dự án BOT và BT tại TP HCM đều chậm tiến độ dẫn đến giảm doanh thu, tăng chi phí, lãng phí vốn đầu tư.

UBND TP HCM bị cho là thiếu trách nhiệm nên nhiều hợp đồng BOT, BT chưa đủ trình tự, thủ tục; điều khoản mâu thuẫn, sai quy định; tổng vốn đầu tư tăng sai dẫn đến thời gian khai thác thu phí hoàn vốn không đúng quy định, trong khâu thẩm định dự án, thành phố "có nhiều sai sót"...

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ ngành và TP HCM xử lý khoản tiền sai phạm được cho là gần 2.200 tỷ đồng. Trong đó, phê duyệt không đúng khoản tiền 1.400 tỷ đồng; phê duyệt tăng sai 67 tỷ đồng; giảm tổng vốn đầu tư, điều chỉnh hợp đồng các dự án với giá trị 90 tỷ đồng...

Các cá nhân và đơn vị liên quan sai phạm (thuộc UBND TP HCM, Bộ Giao thông Vận tải, UBND tỉnh Bình Dương) bị kiến nghị kiểm điểm, xử lý.

Theo Hữu Công/VnExpress