Vào các năm 1977-1978, nhiều hộ dân địa phương khai hoang vỡ hóa 195,6 ha đất rừng để làm rẫy tại vùng Đất Thổ, Hóc Lác, Hóc Bé, Đồng Cẩm trên và Đồng Cẩm dưới. Sau đó, UBND xã Bình Nghi yêu cầu các hộ dân trả lại đất để xã tiến hành giao đất cho các hộ có nhu cầu giãn dân vào khu kinh tế mới Đồng Cẩm, Đồng Kho thuộc dự án 773 nhưng không đền bù công khai hoang... Sau khi giao đất cho 258 hộ thuộc diện kinh tế mới, UBND xã lấy diện tích đất còn lại giao cho một số cán bộ xã, thôn trồng keo, bạch đàn.

Bức xúc, người dân gửi đơn tố cáo lên tỉnh. Tại Kết luận số 01 ngày 6/4/2016, Thanh tra tỉnh Bình Định chỉ ra sai phạm của lãnh đạo UBND xã Bình Nghi qua các thời kỳ đã buông lỏng quản lý đất đai để xảy ra một số trường hợp lấn chiếm đất, xác nhận sai nguồn gốc sử dụng đất và UBND huyện Tây Sơn cấp sổ đỏ cho một số trường hợp không đúng quy định.

Cụ thể: Hộ ông Văn Ngọc Thạch (nguyên Chủ tịch UBND xã) được cấp 369.396m² đất, ông Trần Văn Thãi (nguyên Trưởng ban Địa chính xã) 60.071m² đất, hộ ông Nguyễn Văn Thanh (nguyên Trưởng thôn 4) 52.900m², ông Nguyễn Văn Châu lấn chiếm 1.354m², ông Trần Văn Thãi và ông Nguyễn Bá Mười còn lấn chiếm 100.000m² đất...

Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND huyện Tây Sơn chỉ đạo UBND xã Bình Nghi tổ chức kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm và có hình thức xử lý thích hợp đối với các tổ chức và cá nhân liên quan đến sai phạm. Ban hành quyết định thu hồi sổ đỏ đối với các trường hợp cấp không đúng quy định và thu hồi, điều chỉnh sổ đỏ do cấp sai tên người sử dụng, sai diện tích đất...

Sau đó, UBND tỉnh Bình Định ban hành Quyết định số 1108/QĐ-UBND về xử lý kết quả thanh tra. Trong đó, thu hồi đất và 3 sổ đỏ của ông Trần Văn Thãi với tổng diện tích 60.071m²; thu hồi đất và sổ đỏ của ông Nguyễn Văn Thanh với diện tích 52.900m²; thu hồi 1.354m² đất của ông Nguyễn Văn Châu do lấn chiếm đất thuộc dự án 773 do UBND xã quản lý; thu hồi đất và 2 sổ đỏ của ông Văn Ngọc Thạch với tổng diện tích 369.396m² do kê khai không đúng nguồn gốc sử dụng đất; thu hồi 100.000m² đất của ông Thãi và ông Nguyễn Bá Mười lấn chiếm trồng keo từ năm 2007, tại khu vực Đồng Lớn.

Thu hồi 21,22ha đất do hợp tác xã nông nghiệp Bình Nghi 3 cho 8 cá nhân thuê không đúng thẩm quyền; thu hồi sổ đỏ của bà Huỳnh Thị Ngã tại khu vực Núi An Trường vì không đúng tên người sử dụng để cấp lại đất cho bà Võ Thị Nhâm là chủ sử dụng đất; thu hồi và điều chỉnh sổ đỏ của ông Thãi tại khu vực đèo Hóc Tre, ghi diện tích 28.129m²là không đúng thực tế vì diện tích thực tế sử dụng chỉ có 4.000m² đất.

Sau đó, UBND huyện Tây Sơn có báo cáo kết quả thực hiện Quyết định số 1108 của UBND tỉnh Bình Định. Trong đó nêu đã ban hành 8 quyết định thu hồi đất và sổ đỏ của các trường hợp trên.

Song, theo phản ánh của nhân dân sở tại, đến nay việc thu hồi trên chỉ nằm trên giấy khiến 127 hộ dân xã Bình Nghi bất bình.

Ông Nguyễn Chí Hiến (trú thôn 3 Bình Nghi) cho biết: “Văn bản của UBND tỉnh, huyện thông báo thu hồi đất nhưng trên thực tế các hộ có đất sai phạm vẫn tiếp tục canh tác trồng keo trên diện tích đất đó. Mặc dù chưa phải vào thời điểm trồng keo nhưng họ vẫn trồng để xí phần và lấn chiếm đất, không chịu trả đất lại cho xã, trong khi bà con chúng tôi không có đất để canh tác”.

Ông Hồ Văn Di tiếp lời: “UBND huyện Tây Sơn về tổ chức đối thoại với dân nhưng chỉ công bố Kết luận thanh tra, còn đối tượng cần đối thoại thì không mời mà mời thành phần là người già, phụ nữ thì họ không nắm được. UBND xã thông báo thu hồi đất nhưng lại không chia cho dân canh tác mà đem đấu giá rồi những người chủ cũ vẫn trồng cây, còn chủ mới đến sản xuất thì xảy ra xích mích, ẩu đả lẫn nhau...”.

Trao đổi với chúng tôi, ông Đỗ Văn Định, Chủ tịch UBND xã Bình Nghi cho biết: “UBND xã đang tiến hành thu hồi số diện tích đất sai phạm, việc thu hồi mất nhiều thời gian nên... từ từ mới xong. Trong Quyết định 1108 của UBND tỉnh cũng không nói rõ thời gian hoàn thành...”. Như vậy, với viện dẫn này, lãnh đạo UBND xã kéo lê thời gian thu hồi đất mà không biết bao giờ mới kết thúc; còn người dân trong xã “đỏ mắt” chờ được giao đất trồng cây.

Do vậy, người dân Bình Nghi vẫn tiếp tục gửi đơn khiếu tố lên tỉnh. Ông Trần Trọng Triêm, Trưởng ban Tiếp công dân tỉnh Bình Định khẳng định: “UBND huyện báo cáo với tỉnh đã hoàn thành xong việc thu hồi đất, tiến hành đầy đủ các nội dung theo Quyết định 1108 của UBND tỉnh. Nhưng nếu bà con có đơn tiếp tục phản ánh thì Ban sẽ tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh ban hành văn bản đôn đốc huyện kiểm tra rà soát lại. Đây là vụ khiếu nại, tố cáo tập thể nên UBND tỉnh tập trung giải quyết nhanh chóng để tránh tạo điểm nóng. Quan điểm của tỉnh là không bao che sai phạm trong vụ việc này, cương quyết thu hồi toàn bộ số diện tích đất và sổ đỏ sai phạm”.

Ngọc Phó - Mỹ Bình

Khu vực đất sai phạm bị thu hồi tại Hóc Lác - Đồng Cẩm, xã Bình Nghi. Ảnh: Phó Bình