Trường Trung cấp nghề GTVT tỉnh Quảng Trị chỉ mới nộp 100 triệu đồng tiền nợ đọng thuê đất. Ảnh: Minh Tân

Trước đó, ngày 20/9/2023, Chánh Thanh tra tỉnh Quảng Trị đã ban hành KLTT số 781/KL-TTr về việc chấp hành pháp luật quản lý, sử dụng đất và tài sản tại Sở GTVT tỉnh Quảng Trị và các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, theo Thanh tra tỉnh Quảng Trị, các đơn vị vẫn chưa thực hiện nộp tiền đầy đủ và xử lý trách nhiệm của các cá nhân có liên quan theo KLTT; chưa thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ KLTT.

Hiện chỉ mới có 3 đơn vị đã nộp tiền, gồm: Trung tâm Quản lý Bến xe khách Quảng Trị (trên 343 triệu đồng), Đoạn quản lý đường thủy nội địa Quảng Trị (100 triệu đồng) và Trường Trung cấp nghề GTVT Quảng Trị (100 triệu đồng).

Để KLTT được thực hiện đúng quy định pháp luật, Thanh tra tỉnh Quảng Trị đã có văn bản đề nghị Sở GTVT tỉnh Quảng Trị và các đơn vị trực thuộc Sở thực hiện nghiêm túc việc thu hồi tiền, xử lý và kiến nghị xử lý trách nhiệm của các cá nhân có liên quan. Báo cáo tình hình tổ chức thực hiện KLTT gửi về Thanh tra tỉnh. Thanh tra tỉnh sẽ thực hiện các bước tiếp theo đúng quy định pháp luật.

Trong khi đó, Sở GTVT tỉnh Quảng Trị cho biết: Trên cơ sở báo cáo, kiến nghị của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc, Sở GTVT đã có báo cáo gửi UBND tỉnh, các đơn vị liên quan về thực trạng việc thuê đất tại các đơn vị sự nghiệp nói trên.

Trong đó, theo kiến nghị của Thanh tra tỉnh phải truy thu tiền thuê đất từ năm 2016 đến năm 2020 nhưng thực tế các đơn vị được giao tự chủ chi thường xuyên từ năm 2007, 2010 đến nay, trước ngày Luật Đất đai năm 2014 có hiệu lực. Chỉ riêng Đoạn quản lý đường thủy nội địa tự chủ tự đảm bảo một phần chi thường xuyên nhưng thực tế ngân sách Nhà nước không cấp kinh phí cho đơn vị hoạt động.

Giai đoạn 2016-2020, Sở GTVT có 5 đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc là đơn vị tự chủ về tài chính, có trụ sở riêng. Trong đó: Trung tâm Đăng kiểm phương tiện cơ giới thủy bộ, Trung tâm Đào tạo và sát hạch lái xe Quảng Trị là 2 đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư; Đoạn quản lý đường thủy nội địa, Trường Trung cấp nghề GTVT, Trung tâm Quản lý bến xe khách tỉnh là 3 đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo chi thường xuyên.

Từ trước đến nay, các quyết định giao đất của UBND tỉnh Quảng Trị giao cho Sở GTVT hoặc các đơn vị sự nghiệp dưới hình thức là giao đất không thu tiền sử dụng đất. Thực tế, một số thửa đất khi đầu tư xây dựng các dự án của Sở thì UBND tỉnh cấp đất, sau khi hoàn thành dự án, Sở đã bàn giao cho các đơn vị sự nghiệp trực thuộc sử dụng.

Tuy nhiên, theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 thì các tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ về tài chính là đối tượng phải thuê đất từ ngày 1/7/2014 (Luật Đất đai có hiệu lực); trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật trước ngày Luật Đất đai 2013 có hiệu lực thi hành thì phải chuyển sang thuê đất và nộp tiền thuê đất.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện các quy định của pháp luật đất đai, việc cho thuê đất, chuyển từ giao đất không thu tiền sử dụng đất sang thuê đất và thu tiền thuê đất đối với các đơn vị sự nghiệp công lập còn chậm, bất cập; chưa nhận được sự chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời của cấp có thẩm quyền và cơ quan chuyên môn theo quy định mặc dù hiệu lực áp dụng từ tháng 7/2014.

Bên cạnh đó, các đơn vị sự nghiệp công lập ngành GTVT được thành lập, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất chủ yếu để phục vụ quản lý kết cấu hạ tầng giao thông, lợi ích công cộng… thuộc đối tượng được miễn, giảm tiền thuê đất theo quy định. Thế nhưng, để được miễn, giảm tiền thuê đất, các đơn vị phải chuyển đổi quyết định giao đất từ giao đất không thu tiền sử dụng đất sang giao đất có thu tiền sử dụng đất và thời gian miễn, giảm tính từ ngày đơn vị nộp hồ sơ xin miễn, giảm.

Bên cạnh đó, Sở GTVT đã nêu một số khó khăn, như trong quá trình xây dựng phương án tự chủ tài chính và kế hoạch thu chi hằng năm, các đơn vị sự nghiệp chưa tính chi phí tiền thuê đất và phương án tài chính. Nếu tình cả chi phí tiền thuê đất sẽ ảnh hưởng đến phương án tự chủ tài chính các đơn vị, có đơn vị không đảm bảo tự chủ về tài chính.

Sở GTVT kiến nghị UBND tỉnh Quảng Trị kịp thời làm việc với các ngành chức năng ở Trung ương, địa phương có liên quan xử lý vướng mắc về tiền thuê đất tại các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính thuộc Sở GTVT. Trong thời gian thực hiện KLTT, cho phép các đơn vị sự nghiệp được hoàn thiện thủ tục chuyển đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và làm thủ tục thuê đất theo quy định khi chưa thực hiện việc nộp tiền theo quyết định thanh tra, nhằm tạo điều kiện để các đơn vị hoàn thành các thủ tục thuê đất.

Chưa thực hiện truy thu tiền thuê đất giai đoạn 2016-2020 cho đến khi có sửa đổi, bổ sung mới. Đồng thời, cho phép nộp tiền thuê đất khi có quyết định của UBND tỉnh chuyển từ hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất sang hình thức Nhà nước cho thuê đất trả tiền hằng năm, không truy thu tiền thuê đất từ khi có quyết định cho thuê đất trả tiền hàng năm trở về trước.