Nông dân đồng bằng sông Cửu Long bị ép giá thê thảm trong khi các Cty lương thực gây thất thoát vốn lớn. Ảnh: Thốt Nốt

Nội dung thanh tra tập trung về bảo lãnh vốn vay, sử dụng vốn, đầu tư ngoài ngành, mua bán hàng hóa, quản lý sử dụng đất đai và đầu tư xây dựng, thực hiện chính sách tạm trữ lương thực và xuất khẩu gạo trong thời kỳ 2012 - 2013.

Tổng Cty (Cty mẹ) đã thực hiện cho vay và bảo lãnh vay vốn cho một số đơn vị (Cty Cổ phần Tô Châu, Cty TNHH Bình Tây, Cty TNHH MTV Lương thực Sài Gòn, Cty Cổ phần Lương thực Hậu Giang) không đúng thẩm quyền, vượt thẩm quyền được giao với số tiền 1.780.344 triệu đồng, dẫn đến hậu quả Tổng Cty phải trả thay các khoản vốn vay này!

Trong hoạt động đầu tư góp vốn và sử dụng vốn góp với giá trị 47.208 triệu đồng để thành lập Cty Cổ phần Vận tải biển Hoa Sen với nhiều sai phạm, đầu tư không hiệu quả, kinh doanh thua lỗ, mất vốn Nhà nước là 22.835,36 triệu đồng và Cty Cổ phần Nước khoáng Samvi với số tiền 14.410,378 triệu đồng chưa đúng quy định về trình tự thủ tục. Liên quan đến sai phạm này, TTCP đã chuyển hồ sơ sang Cơ quan CSĐT Bộ Công an để điều tra, xử lý theo quy định đối với các sai phạm trong việc đầu tư góp vốn.

TTCP cũng chỉ rõ, Cty mẹ chưa thực hiện đúng theo quy định của Nhà nước về thu mua lúa gạo tạm trữ, không giao dịch mua trực tiếp của người nông dân, không tổ chức liên kết thành hệ thống trong mua bán nên chưa thực hiện đúng chính sách Nhà nước đối với mục đích tạm trữ lúa gạo để đảm bảo cho người nông dân có lãi tối thiểu 30%.

Các sai phạm trong hoạt động kinh doanh của Cty mẹ là vậy. Những Cty hạch toán phụ thuộc cũng không mấy khả quan hơn. Việc mua bán hàng hóa của một số đơn vị như Cty Lương thực Vĩnh Long, Cty Lương thực Thực phẩm An Giang, Cty Lương thực Đồng Tháp, Cty Lương thực Tiền Giang, Cty Lương thực Bạc Liêu, Cty Lương thực Sóc Trăng đã vi phạm các quy định về tổ chức và hoạt động, quy chế quản lý tiền hành trong mua bán, cung ứng hàng hóa, dịch vụ với số tiền lên đến 62.069.939,566 triệu đồng. Những vi phạm trên dẫn tới Tổng Cty và các đơn vị chiếm dụng vốn, nợ khó đòi, nguy cơ mất vốn là rất lớn.

Việc sử dụng vốn và tài sản chưa đúng quy định, không có phương án xử lý đối với tài sản không sử dụng, mua sắm vượt kế hoạch Tổng Cty giao… với giá trị 3.001.029,34 triệu đồng và 62.603.174 USD đã dẫn đến làm giảm hiệu quả trong sản xuất kinh doanh.

Đối với các Cty hạch toán độc lập như Cty TNHH MTV Lương thực TP Hồ Chí Minh mua cổ phần Cty Cổ phần Phú Tam Khôi với giá trị 12.400 triệu đồng, đầu tư góp vốn khi chưa có phương án kinh doanh, kết quả đầu tư không có lãi, lỗ mất phần vốn góp là 6.100 triệu đồng.

Việc mua bán hàng hóa của các đơn vị không chặt chẽ, ký kết và thực hiện hợp đồng vi phạm những quy định của Tổng Cty và của các đơn vị với giá trị 2.219.333,644 triệu đồng. Những vi phạm trên dẫn đến nợ khó đòi, kinh doanh không hiệu quả, thua lỗ, mất vốn nhà nước, Cty mẹ phải trích lập dự phòng giảm giá các khoản đầu tư tài chính, hạch toán vào chi phí năm 2013 là 226.576 triệu đồng.

Không chỉ để xảy ra sai phạm trong quản lý tài chính, trong công tác quản lý đất đai, Tổng Cty và một số đơn vị thành viên đã vi phạm quy định trong quản lý và sử dụng đất đai, sử dụng đất không hiệu quả, để đất trống và một số cơ sở nhà đất cho thuê sử dụng không đúng mục đích với diện tích 195.788,7m².

Ngoài ra, còn phải kể đến những sai phạm của Tổng Cty và các đơn vị thành viên trong lĩnh vực đầu tư xây dựng. Nhiều dự án chậm tiến độ, không đưa vào sản xuất hoặc kinh doanh không hiệu quả…

Từ những kết quả của đoàn thanh tra kiến nghị xử lý thu hồi 205.947,59 triệu đồng, TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Tài chính, Bộ Công thương xây dựng lại cơ chế chính sách và chấn chỉnh quản lý đối với các hoạt động đặc thù trong kinh doanh lương thực của Tổng Cty.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì phối hợp với Bộ Nội vụ thực hiện kiểm điểm, chỉ đạo kiểm điểm và xử lý theo quy định đối với Hội đồng thành viên, Ban Tổng Giám đốc và kiểm sát viên Tổng Cty liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm trong việc quản lý, sử dụng vốn sai quy định của pháp luật.

Đối với Tổng Cty cũng phải có trách nhiệm kiểm điểm, tổ chức chỉ đạo kiểm điểm và xử lý theo quy định đối với các tổ chức, cá nhân của Tổng Cty, các đơn vị thành viên liên quan đến những khuyết điểm và vi phạm trong quản lý, sử dụng vốn.

Quang Đông