Khoảng năm 1976 - 1977, xã Phú Lộc cũ (nay là thị trấn Tân Phú) có chủ trương giãn dân, giao cho Ban Nông hội vận động các hộ nhiều đất nhường đất cho các hộ không có đất để làm nhà ở. Việc Ban Nông hội vận động gia đình ông Cư nhường đất cho ông Trần Văn Nhi không có giấy tờ để chứng minh mà chỉ được ông Lương Minh Hoa, nguyên Trưởng ban và ông Nguyễn Văn Năm nguyên Phó Ban xác nhận. Tuy nhiên, nội dung xác nhận của 2 nguyên lãnh đạo Ban Nông hội thời đó lại không thống nhất (ông Hoa xác nhận diện tích 500m2 thời điểm 1982, ông Năm xác nhận diện tích 1.000m2 thời điểm năm 1977).

Theo trình bày của một số hộ dân sinh sống lâu năm đã nhường đất theo chủ trương trên, thì có hộ thực hiện vào năm 1977, nhưng cũng có hộ thực hiện vào năm 1982, diện tích đất các hộ nhường cũng không thống nhất từ 250 - 1.125m2. Như vậy, phần đất tranh chấp có nguồn gốc của gia đình ông Cư.

Theo Bộ TN&MT, diện tích gia đình ông Cư nhường cho ông Nhi, sau đó, ông Nhi chuyển nhượng lại cho gia đình ông Lưỡng 500m2 là có cơ sở. Tuy ông Lưỡng không có giấy tờ mua bán đất của ông Nhi tại thời điểm đó, nhưng đến ngày 20/1/1999, ông Lưỡng và bà Sáu có đơn xin đăng ký cấp giấy chứng nhận QSD đất. Trong đơn đã trình bày: Năm 1983, gia đình ông nhận lại của ông Nhi một nền nhà, trên có căn nhà gỗ tại điểm 242 tổ 7, ấp 5 xã Phú Lộc cũ với tổng diện tích 480m2.

Đơn của ông Lưỡng được ông Bùi Văn Thành, cán bộ địa chính thị trấn Tân Phú xác nhận ngày 22/1/1999 “kính chuyển Phòng Địa chính huyện Tân Phú cho hợp đồng đo đạc bản đồ để làm thủ tục chuyển quyền”.

Về nội dung này, UBND tỉnh Đồng Nai cho rằng, đây chỉ giấy viết tay, không được cơ quan Nhà nước xác nhận, ông Thành xác nhận chuyển vụ việc đến Phòng Địa chính là không đúng thẩm quyền, nay ông Lưỡng và bà Sáu đã chết nên không có cơ sở để giám định chữ viết và chữ ký. Bộ TN&MT thống nhất do vợ chồng ông Lương, bà Sáu chết nên không có cơ sở giám định chữ ký.

Tuy nhiên, hiện nay người xác nhận vào đơn là ông Thành (nay là Bí thư Đảng ủy thị trấn Tân Phú) tại các biên bản làm việc với đoàn công tác Bộ TN&MT đều khẳng định: Đơn nêu trên đều do ông Lưỡng trực tiếp mang đến và ông xác nhận vào đơn là đúng sự thật, nếu sai xin chịu trách nhiệm trước pháp luật. Do vậy, có cơ sở để xác định có đơn xin cấp giấy chứng nhận QSD đất của ông Lưỡng và bà Sáu. Việc này thể hiện ý chí của gia đình ông Lưỡng chỉ nhận của ông Nhi diện tích 480m2. Hơn nữa, tại thời điểm năm 1993, khi bà Sáu chuyển nhượng cho bà Lê Thị Kim Cúc diện tích 250m2 đất bên cạnh nhà (thuộc phần đất đang tranh chấp), gia đình ông Cư không đồng ý nên bà Sáu đã trả lại tiền đặt cọc.

Sau khi mua nhà của ông Nhi, năm 1990, gia đình ông Lưỡng có sửa chữa nhà gỗ và đến năm 2000 xây nhà. Nhà ông Lưỡng hiện đang sử dụng có chiều rộng giáp đường Tà Lài 12,43m, chiều dài hết thửa đất. Đối với phần đất bên cạnh nhà ông Lưỡng (phần đất đang tranh chấp) có một số cây xoài và cây me gia đình ông Cư vẫn thu hoạch trái cây, có một số cây ăn quả khác do gia đình ông Lưỡng trồng.

Tại biên bản làm việc với Thanh tra Sở TN&MT Đồng Nai ngày 8/11/2005, gia đình ông Cư không đòi lại phần đất gia đình ông Lưỡng đã làm nhà ở, chỉ đề nghị được công nhận QSD đất đối với phần đất trống bên cạnh nhà ông Lưỡng.

Căn cứ vào quá trình sử dụng đất, hiện trạng sử dụng và các trình tiết nêu trên, Bộ TN&MT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Đồng Nai ban hành quyết định giải quyết lại vụ việc theo hướng công nhận cho gia đình ông Trần Văn Lưỡng (đại diện là bà Trần Thị Loan - con ông Lưỡng) được QSD diện tích đất theo khuôn viên hiện trạng gia đình ông đã xây nhà ở; phần diện tích đất trống bên cạnh nhà ông Lưỡng công nhận QSD đất cho gia đình ông Cư; bác việc ông Cư đòi bồi hoàn công khai phá cây cối hoa màu trên phần đất gia đình ông Lưỡng sử dụng; chỉ đạo UBND huyện Tân Phú thu hồi Giấy chứng nhận QSD đất số AQ104812 ngày 30/9/2009 đã cấp cho bà Trần Thị Loan và cấp giấy chứng nhận QSD đất cho các bên theo đúng pháp luật.

Bảo Anh