Khu TĐC Hồ chứa nước Nước Trong (Quảng Ngãi).

Qua kiểm tra, 10/19 hồ sơ giải quyết thủ tục về đăng ký chuyển nhượng quyền sử dụng đất (SDĐ) trong các năm 2010 - 2012 chưa đảm bảo đúng theo quy định: 3 hồ sơ thiếu trích lục bản đồ địa chính hoặc trích đo địa chính, 1 hồ sơ không có bản chính hợp đồng chuyển nhượng quyền SDÐ, 9 hồ sơ thiếu đơn đăng ký biến động về SDÐ và đơn xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). 9/10 hồ sơ trễ hẹn từ 9 ngày đến 4 tháng. Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) huyện ban hành công văn thu phí thẩm định 20 ngàn đồng/hồ sơ là trái quy định. Từ năm 2012 đến nay, UBND huyện chưa triển khai thực hiện cấp GCNQSDĐ lần đầu cho công dân. Đối với các hộ dân được giao đất TĐC, đến nay, UBND các xã, Phòng TN-MT huyện vẫn chưa lập thủ tục trình UBND huyện ban hành quyết định giao đất và cấp GCN. 156 hộ dân bị ảnh hưởng và di dời ở xã Trà Thọ tại Dự án Hồ chứa nước Nước Trong vào khu TĐC Bắc Nguyên 2 chưa được bố trí đất ở, đất sản xuất đúng quy định, đời sống người dân hiện gặp nhiều khó khăn, dân chưa vào ở tại khu TĐC này. 18/23 phương án bồi thường khi thu hồi đất do Phòng TN-MT thẩm định trễ hạn từ 9 ngày đến 69 ngày, UBND huyện ban hành 53 quyết định thu hồi đất trễ hạn từ 7 đến 15 ngày. Toàn bộ các phương án bồi thường, UBND huyện không ban hành quyết định bồi thường chi tiết cho từng tổ chức, hộ gia đình, cá nhân...

Kiểm tra 51 công trình xây dựng cơ bản có quy mô nhỏ thì 27 công trình lập, thẩm tra, thẩm định dự toán không chính xác, làm tăng tổng dự toán với số tiền 1,4 tỷ đồng. 5 dự án giao thông có tổng mức đầu tư lớn, đến nay chưa thu hồi được vốn tạm ứng là 20,2 tỷ đồng và thi công chưa hoàn thành. Ban quản lý các dự án đầu tư và xây dựng huyện thực hiện 82 công trình, trong đó, 25 công trình thi công chậm tiến độ và thời gian chậm nhiều nhất là 14 tháng; có 20 công trình chưa hoàn thành, đặc biệt là 6 công trình giao thông huyết mạch từ trung tâm huyện đi các xã được xây dựng từ năm 2009 đến tháng 9/2013, có tổng mức đầu tư  237 tỷ đồng,  do các nhà thầu tự ý dừng thi công nên đến nay vẫn chưa thông toàn tuyến, gây ách tắc việc đi lại. 

Qua kiểm tra trình tự, thủ tục 15/20 công trình giao thông, y tế, trường học cho thấy, UBND các xã không có năng lực trong quản lý đầu tư và xây dựng, nhất là về quản lý chất lượng, khối lượng công trình; để chậm tiến độ và nghiệm thu sai quy định. Kiểm tra 20 dự án đều mắc sai phạm trong nghiệm thu, thanh quyết toán công trình, làm tăng giá trị hơn 1,7 tỷ đồng.

Trong số 18 công trình nước sinh hoạt nông thôn do UBND cấp xã làm chủ đầu tư đã có 12 công trình không yêu cầu nhà thầu thực hiện biện pháp bảo đảm hợp đồng và 18 công trình không mua bảo hiểm công trình. Do không đủ năng lực nên một số nhà thầu tùy tiện thi công không đúng thiết kế. Hiện tại, toàn huyện có 15 công trình nước sạch bị hư hỏng đường ống cấp nước, bể xử lý lắng lọc, bể chứa nước sạch, cụm đầu mối, van xả nước và 15 công trình bị hư hỏng hoàn toàn, không sử dụng được.

Về xây dựng các khu TĐC tập trung di dân vùng có nguy cơ sạt lở, từ 2006 đến nay, đã bố trí cho 187/342 hộ dân vào ở  9 khu TĐC, trong đó, có 36 hộ không có tên trong danh sách di dời, 13 hộ có tên nhưng chưa vào ở, 17 hộ đã vào ở trong khu TĐC sau thời gian ngắn bỏ về nơi ở cũ hoặc chuyển đi nơi khác sinh sống. Điều đáng nói là, khu TĐC Trung tâm xã Trà Phong xây dựng xong trong năm 2006 nhưng không bố trí các hộ TĐC theo kế hoạch, để 52 hộ tự ý vào chiếm đất xây dựng nhà ở kiên cố mà không bị xử lý gì. Dự án TĐC Đồi Ma Mùn theo chỉ bố trí 20 hộ nhưng  đã có 51 hộ đến xây dựng nhà ở kiên cố, dẫn đến diện tích đất bình quân cho mỗi hộ nhỏ; hạng mục nước sinh hoạt bị hư hỏng chưa được sửa chữa nên bỏ hoang. 

Phòng NN&PTNT Tây Trà làm chủ đầu tư 2 dự án khu dân cư là vùng sạt lở tổ 9 thôn Trà Ong (Trà Quân) và  thôn Vàng (Trà Trung) chưa đảm bảo tính chính xác so với bản vẽ thiết kế, làm tăng dự toán gần 80 triệu đồng. Riêng công trình tại tổ 9 thôn Trà Ong, nghiệm thu, thanh quyết toán tăng khối lượng xây lắp của hạng mục xây trường mẫu giáo, san nền - đường nội bộ..., với số tiền 29,7 triệu đồng. Tương tự, 2 công trình TĐC thôn Vàng đã nghiệm thu, thanh quyết toán tăng khối lượng với tổng số tiền gần 300 triệu đồng. Công trình Đường giao thông nội vùng tổ 1, thôn Tây (Trà Thọ)  xây dựng năm 2010, do UBND xã làm chủ đầu tư, có tổng mức đầu tư 611,3 triệu đồng và Công ty CP Đầu tư xây dựng Tây Trà trúng thầu với giá trị 509,9 triệu đồng. Song, trong quá trình lập dự toán xác định khối lượng xây dựng rãnh bê tông bên ta-luy âm bất hợp lý với giá trị 146,5 triệu đồng, nhưng khi thẩm định dự toán không phát hiện gì. Trong quá trình thi công, nhà thầu thực hiện thiếu 203,7m và không thi công toàn bộ khối lượng bê tông rãnh dọc có chiều dài 1.100m, nhưng vẫn được lập hồ sơ nghiệm thu, thanh quyết toán khống chi phí xây lắp và chi phí giám sát, với số tiền 321,5 triệu đồng.

Từ hậu quả trên, số tiền phải thu hồi vào ngân sách tỉnh do sai phạm trong nghiệm thu, quyết toán tăng khối lượng so với thực tế thi công và tăng các chi phí khác đối với 48/51 công trình, dự án là 2,7 tỷ đồng. Các đơn vị tư vấn thiết kế phải soát xét và yêu cầu nhà thầu thi công lại công trình Hệ thống cấp nước sinh hoạt thôn Trà Kẹo (Trà Xinh). Buộc các nhà thầu thi công lại theo đúng thiết kế được duyệt đối với một số công việc xây lắp của 9 công trình với giá trị 362,2 triệu đồng… Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi còn giao Chủ tịch UBND huyện tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm, tính chất mức độ sai phạm của từng tổ chức, cá nhân; trên cơ sở đó báo cáo Ban Thường vụ Huyện ủy Tây Trà lãnh đạo, chỉ đạo xử lý trách nhiệm cán bộ theo thẩm quyền... Căn cứ mức độ sai phạm cụ thể của các đơn vị tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát và nhà thầu thi công để công bố công khai và cấm không cho phép nhà thầu tham gia đấu thầu dự án mới trên địa bàn của huyện.

Ngọc Phó