Chợ trung tâm TP Buôn Ma Thuột. Ảnh: Lê Nguyên

Theo TTCP, trước khi đầu tư xây dựng, chợ trung tâm TP Buôn Ma Thuột (chợ cũ) được hình thành, phát triển qua nhiều năm nên việc đầu tư xây dựng chợ mới là cấp thiết. Qua thanh tra, kết quả đầu tư xây dựng đã góp phần bảo đảm văn minh đô thị của TP, bảo đảm các yêu cầu về vệ sinh môi trường, phòng cháy chữa cháy, an toàn giao thông đô thị của chợ và khu vực lân cận, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của TP và của tỉnh Đắk Lắk theo yêu cầu phát triển đối với một đô thị hạng I và định hướng phát triển TP trở thành đô thị ở trung tâm Tây Nguyên.

Việc kêu gọi đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư, theo TTCP là phù hợp với Luật Đầu tư 2005 và Nghị định số 02/2003/NĐ-CP. Quá trình đầu tư, xây dựng chợ thực hiện đúng quy định của pháp luật về đầu tư, xây dựng. Tuy nhiên, việc kêu gọi đầu tư, quản lý đầu tư xây dựng còn một số hạn chế, sai sót như việc xác định tổng diện tích xây dựng ghi vào giấy phép xây dựng của Sở Xây dựng là không chính xác, dẫn đến thực tế xây dựng không khớp với diện tích xây dựng ghi trong giấy phép xây dựng; một số giá trị khối lượng quyết toán chưa phù hợp; một số phần việc về lối thoát hiểm chưa đúng tiêu chuẩn kỹ thuật; không thực hiện công tác giám sát đầu tư cộng đồng theo quy định.

Việc UBND TP Buôn Ma Thuột sử dụng ngân sách Nhà nước để chi trả bồi thường, hỗ trợ là đúng quy định của pháp luật, phù hợp với yêu cầu bàn giao mặt bằng sạch cho nhà đầu tư. Song, khi lập, thẩm định, phê duyệt phương án bồi thường đã không đánh giá giá trị xây dựng quầy sạp trong chợ cũ là tài sản do hộ tiểu thương đã tự bỏ tiền xây dựng để xem xét, hỗ trợ chi phí xây dựng quầy sạp, là chưa thỏa đáng.

Bên cạnh đó, việc UBND tỉnh Đắk Lắk từ năm 2003 đến thời điểm đưa chợ vào hoạt động nhưng lại không ban hành văn bản quy định cụ thể việc sử dụng, thuê, thời hạn và các biện pháp quản lý điểm kinh doanh tại chợ phù hợp với tính chất từng loại chợ và tình hình cụ thể của địa phương. Theo TTCP là quá chậm trễ trong việc thực hiện quy định tại Nghị định số 02/2003/NĐ- CP của Chính phủ.

Quá trình đưa chợ vào hoạt động thiếu quan tâm, không chỉ đạo cụ thể, thiếu kiểm tra dẫn đến làm phát sinh khiếu nại, kiến nghị, phản ánh của công dân gây khó cho hoạt động kinh doanh, quản lý chợ của Công ty Chợ Buôn Ma Thuột (Cty Chợ BMT). Việc trong một số văn bản của Cty Chợ BMT, UBND TP Buôn Ma Thuột và UBND tỉnh Đắk Lắk trong giai đoạn kêu gọi đầu tư khi xác định hình thức đầu tư, đã sử dụng từ “BO” để viết tắt cho cụm từ “xây dựng - kinh doanh” là không đúng với bản chất D.A đầu tư xây dựng chợ trung tâm TP Buôn Ma Thuột, vì đây là D.A đầu tư kinh doanh với hình thức đầu tư thành lập mới doanh nghiệp 100% vốn của nhà đầu tư trong nước quy định tại Khoản 1 Điều 21 Luật Đầu tư 2005.

Cũng theo TTCP, sau khi xây dựng hoàn thành, đưa chợ vào hoạt động, đa số các hộ tiểu thương đã vào hoạt động kinh doanh tại khu chợ C và khu chợ B. Tuy nhiên, kể từ khi Cty Chợ BMT triển khai việc đưa khu chợ B vào hoạt động, đã phát sinh khiếu nại, kiến nghị, phản ánh đông người, phức tạp, gay gắt, vượt cấp và kéo dài, có thời điểm đã thành “điểm nóng”.

Quá trình giải quyết khiếu nại, kiến nghị, phản ánh của công dân, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh, Uỷ ban MTTQ tỉnh và các cơ quan chức năng của tỉnh Đắk Lắk đã tích cực giải quyết theo đúng trình tự, thẩm quyền quy định của pháp luật, thể hiện sự công khai, minh bạch, cầu thị theo hướng hài hòa lợi ích giữa nhà đầu tư và các hộ tiểu thương. UBND tỉnh đã hướng dẫn các hộ tiểu thương nếu không đồng ý với việc giải quyết khiếu nại, kiến nghị, phản ánh của UBND tỉnh thì khiếu nại lên cấp có thẩm quyền hoặc khởi kiện ra Tòa án theo quy định của pháp luật. Nhưng, một số hộ tiểu thương chợ tạm Buôn Ma Thuột vẫn không chấp nhận và tiếp tục kiến nghị, phản ánh gay gắt.

TTCP đã kiến nghị và được Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình đồng ý tại Văn bản số 7261/VPCP-V.I  giao Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk chỉ đạo, tổ chức thực hiện đồng bộ các biện pháp như tiếp tục phổ biến, tuyên truyền, vận động, thuyết phục công dân tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật về khiếu nại, kiến nghị, phản ánh; quản lý chợ và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

Đồng thời, yêu cầu Cty Chợ Buôn Ma Thuột thực hiện các biện pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế, thiếu sót; kiểm điểm nghiêm túc, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân để xử lý theo quy định của pháp luật và có biện pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế, thiếu sót được thanh tra chỉ ra.

Tổ chức thực hiện kết luận của TTCP và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ theo thẩm quyền và các quy định của pháp luật có liên quan. Kịp thời phát hiện, kiên quyết xử lý đúng quy định của pháp luật đối với những hành vi lôi kéo, kích động tập trung đông người để khiếu nại, kiến nghị trái pháp luật (nếu có).

Riêng nội dung thực hiện hỗ trợ nguồn ngân sách Nhà nước để hỗ trợ chi phí xây dựng quầy sạp tại chợ tạm, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình yêu cầu UBND tỉnh Đắk Lắk thực hiện việc hỗ trợ từ nguồn ngân sách địa phương; trường hợp khó khăn, vướng mắc, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình cũng đồng ý với TTCP yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo rà soát các khiếu nại, kiến nghị, phản ánh của công dân liên quan đến phát triển, quản lý chợ, hoạt động kinh doanh chợ để kịp thời có biện pháp giải quyết dứt điểm, đúng quy định của pháp luật.

Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tiến hành kiểm tra, rà soát, tổng kết đánh giá việc thực hiện Nghị định số 02 của Chính phủ về các tồn tại, hạn chế trong phát triển, quản lý chợ và đề xuất sửa đổi, bổ sung theo quy định.

Lê Nguyên