Bộ Xây dựng và các đơn vị được thanh tra: “Quên” thực hiện kết luận thanh tra? Ảnh: NK

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 5408/VPCP-V.I ngày 18/7/2023 về kết luận thanh tra việc thực hiện sắp xếp lại, cổ phần hóa (CPH), thoái vốn các doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) thuộc Bộ Xây dựng; Kết luận thanh tra số 1229/KL-TTCP ngày 30/5/2023 của Thanh tra Chính phủ (TTCP) ngày 17/8/2023, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã ký ban hành Kế hoạch số 3741/KH-BXD về việc thực hiện Kết luận thanh tra số 1229/KL-TTCP ngày 30/5/2023 của TTCP.

Theo đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng giao Vụ Kế hoạch - Tài chính: Chủ trì, phối hợp với Vụ Tổ chức cán bộ, Thanh tra Bộ Xây dựng, các tổng công ty và các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan thực hiện nghiêm túc, kịp thời những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm thuộc trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong công tác sắp xếp lại, CPH, thoái vốn các DNNN thuộc Bộ Xây dựng nêu tại Kết luận số 1229/KL-TTCP.

Làm đầu mối theo dõi, đôn đốc, kiểm tra kết quả thực hiện kết luận thanh tra của các tổ chức, cá nhân có liên quan; tổng hợp kết quả thực hiện, những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện để dự thảo báo cáo kết quả thực hiện kết luận thanh tra của Bộ Xây dựng, trong đó, kiến nghị xử lý hoặc đề nghị cơ quan có liên quan xử lý theo thẩm quyền.

Vụ Tổ chức cán bộ: Chủ trì, phối hợp với Vụ Kế hoạch - Tài chính, Thanh tra Bộ Xây dựng, các tổng công ty và các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan: Tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của Bộ Xây dựng, lãnh đạo Bộ được phân công, Ban Chỉ đạo CPH, người đại diện phần vốn Nhà nước tại DN và các đơn vị, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm được nêu tại Kết luận số 1229/KL-TTCP theo quy định.

Làm đầu mối theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện kết luận thanh tra liên quan đến việc kiểm điểm trách nhiệm của chủ tịch hội đồng thành viên, hội đồng thành viên (hoặc chủ tịch hội đồng quản trị, hội đồng quản trị), tổng giám đốc, ban tổng giám đốc, các đơn vị, cá nhân thuộc DN liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm được nêu tại Kết luận số 1229/KL-TTCP theo quy định.

Thanh tra Bộ Xây dựng: Chủ trì, phối hợp với các vụ: Kế hoạch - Tài chính, Tổ chức cán bộ và các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan thực hiện kiểm tra việc góp vốn, thoái vốn của Tổng Công ty Cơ khí Xây dựng tại COMALAND đã nêu tại Kết luận số 1229/KL-TTCP.

Qua thanh tra phát hiện LICOGI tính thiếu khoảng 348 tỉ đồng tại dự án khu đô thị mới Thịnh Liệt. Ảnh: NK

Đối với các tổng công ty: Xi măng Việt Nam (VICEM), Lắp máy Việt Nam CTCP (LILAMA), Cơ khí Xây dựng СТСР (СОМА), Viglacera - CTCP, Xây dựng Hà Nội - CTCP (HANCORP) và Xây dựng số 1 - CTCP (CC1), thực hiện nghiêm túc, kịp thời, đầy đủ những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm thuộc trách nhiệm của DN được nêu tại Kết luận số 1229/KL-TTCP.

Theo thẩm quyền tổ chức thực hiện và chỉ đạo thực hiện, kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với người đại điện phần vốn của tổng cty tại các DN có vốn góp của tổng công ty, các đơn vị, cá nhân liên quan có khuyết điểm, vi phạm thuộc phạm vi, trách nhiệm quản lý được nêu tại Kết luận số 1229/KL-TTCP.

Liên quan đến việc thực hiện Kết luận thanh tra số 1229/KL-TTCP, trong thời gian qua, PV đã đặt lịch làm việc với lãnh đạo LILAMA, Tổng Công ty Licogi (LICOGI), Tổng Công ty Đầu tư nước và môi trường Việt Nam (VIWASEEN) nhưng đều bị từ chối.

Trước đó, ngày 30/5/2023, TTCP đã ban hành Kết luận thanh tra số 1229/KL-TTCP về việc thực hiện sắp xếp lại, CPH, thoái vốn các DNNN thuộc Bộ Xây dựng đã chỉ ra hàng loạt tồn tại, sai phạm.

Theo kết luận thanh tra, trong xử lý tài chính, xác định giá trị DN để CPH 10 tổng công ty (công ty mẹ) thuộc Bộ Xây dựng có những tồn tại, sai phạm về tài chính với tổng số tiền tạm tính khoảng 5.690 tỉ đồng.

Đáng chú ý tại các tổng công ty: VICEM, LICOGI, VIWASEEN khi xác định giá trị DN để CPH đã tính toán giá trị lợi thế thương mại, chi phí cơ hội chưa đầy đủ, chính xác, với tổng số tiền khoảng 1.879 tỉ đồng.

Trong đó, LICOGI tính thiếu khoảng 348 tỉ đồng tại dự án khu đô thị mới Thịnh Liệt; VIWASEEN tính thiếu 23,8 tỉ đồng khi chuyển nhượng dự án khu đô thị An Thịnh 6; VICEM khi xác định giá trị DN đã không tính giá trị lợi thế thương mại đối với quyền khai thác khoáng sản các mỏ đá vôi, đất sét khoảng 1.507 tỉ đồng.

Quá trình xử lý tài chính để CPH VICEM, VICEM Hải Phòng, VICEM chưa xử lý, thu nộp khoản chênh lệch 3.011 tỉ đồng giữa vốn chủ sở hữu và vốn điều lệ là chưa đúng quy định.

Việc thoái vốn Nhà nước tại các tổng công ty có nhiều công ty con, cty liên doanh, liên kết hoạt động không hiệu quả, thường xuyên thua lỗ kéo dài nhưng các tổng công ty không có phương án xử lý triệt để, ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn Nhà nước.

Trong đó có các khoản đầu tư của CC1, VICEM, VIGLACERA -CTCP lỗ lũy kế tại thời điểm 31/12/2019 khoảng 4.817 tỉ đồng.

Một số tổng công ty dù thực hiện thoái vốn Nhà nước nhưng vẫn còn các khoản đầu tư ngoài ngành, không thuộc lĩnh vực kinh doanh chính, có nhiều rủi ro thua lỗ với số tiền khoảng 147 tỉ đồng.

Cũng theo kết luận thanh tra, 10/16 tổng công ty thuộc Bộ Xây dựng đang quản lý, sử dụng khoảng 1.348.172m2 đất nhưng trong quá trình CPH, một số tổng công ty chưa hoàn thành việc rà soát, sắp xếp tài sản nhà đất; chưa hoàn thành phương án sử dụng đất sau CPH để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Một số trường hợp xây dựng phương án sử dụng đất không đúng quy hoạch sử dụng đất địa phương.

Với những tồn tại, sai phạm được chỉ ra qua công tác thanh tra, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các tổng công ty tập trung rà soát, xử lý theo quy định đối với vi phạm về tài chính đã nêu trong kết luận thanh tra với tổng số tiền khoảng 5.690 tỉ đồng.

Yêu cầu 9 tổng công ty đã hoàn thành CPH xử lý số tiền vi phạm khoảng 1.160 tỉ đồng, trong đó thu nộp ngân sách 753 tỉ đồng, ghi tăng giá trị vốn Nhà nước tại DN 34 tỉ đồng.

Yêu cầu Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng chỉ đạo thu nộp ngân sách khoảng 2.910 tỉ đồng tại VICEM. Ảnh: NK

Đối với khoản tiền 4.529 tỉ đồng tại VICEM, TTCP yêu cầu Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng chỉ đạo thu nộp ngân sách khoảng 2.910 tỉ đồng.

Liên quan đến vụ việc này, ngày 18/7/2023 Văn phòng Chính phủ Công văn số 5408/VPCP-V.I truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái.

Theo đó, Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng, các tổng công ty: VICEM, LILAMA, VNCC, LICOGI, CC1, COMA, HANCORP, Sông Đà tổ chức thực hiện nghiêm Kết luận thanh tra số 1229/KL-TTCP theo đúng quy định pháp luật, xử lý nghiêm các sai phạm. Các tổng công ty chịu trách nhiệm kiểm tra, rà soát việc thực hiện sắp xếp, CPH, thoái vốn các DN theo đúng quy định pháp luật, không để thất thoát vốn, tài sản Nhà nước…

Kế hoạch rõ ràng là thế, song đến trung tuần tháng 5/2024, trao đổi với PV, đại diện Bộ Xây dựng cho biết, chưa có đơn vị nào có báo cáo kết quả thực hiện Kết luận thanh tra số 1229/KL-TTCP gửi về Bộ Xây dựng.

Vì sao Bộ Xây dựng và các đơn vị được thanh tra “quên” thực hiện Kết luận thanh tra số 1229/KL-TTCP? Trách nhiệm của lãnh đạo Bộ Xây dựng và lãnh đạo các đơn vị được thanh tra đến đâu? Báo Thanh tra tra sẽ tiếp tục phản ánh.