(Thanh tra)- Trong quá trình thanh tra, đối tượng thanh tra là UBND xã Kim Chung và ông Thu, nhưng ông Thu hoàn toàn không được mời làm việc. Ngay cả khi bản kết luận được công bố và UBND xã Kim Chung ban hành thông báo đơn phương chấm dứt hợp đồng (buộc hoàn trả ao hồ nguyên trạng vào thời điểm 2004 mà không một đồng bồi thường theo cam kết đã được ký) ông Thu cũng chỉ được biết thông qua một cuộc điện thoại.
Khu ao cá Bác Hồ ở thôn Nhuế, xã Kim Chung, huyện Đông Anh trước đây do hợp tác xã quản lý. Đến năm 1983, xã giao thầu cho ông Đỗ Văn Chí ở thôn Nhuế. 11 năm sau, quyền nhận thầu ao cá được chuyển giao cho ông Nguyễn Mậu Thu là công dân có hộ khẩu thường trú ở thôn Nhuế.
Việc thay đổi chủ thầu này được xác định cụ thể bằng Hợp đồng kinh tế số 01 ngày 1/4/2004 do UBND xã Kim Chung ký với ông Thu. Để ông Thu yên tâm đầu tư, thời gian được kéo dài như ghi trong hợp đồng là 10 kỳ x 5 năm/kỳ = 50 năm. UBND xã Kim Chung đã thu tiền khoán sản phẩm của ông Thu từ ngày 1/4/2004 đến 1/4/2029 để đầu tư vào công trình công ích của địa phương. Trong 10 năm đầu, ông Thu đã đầu tư hàng tỷ đồng để có được một cơ ngơi hoành tráng thì nay khu ao cá có nguy cơ bị “xóa sổ” bằng một thông báo của UBND xã: Yêu cầu gấp rút phá dỡ, giải tỏa, phục hồi nguyên trạng, không đền bù, trả xã vô điều kiện.
Theo Hợp đồng số 01/HĐ-KT ngày 1/4/2004 giữa UBND xã Kim Chung ký với ông Thu, thì ông Thu được sử dụng 8.100m2 ao và đất, thời gian hợp đồng 10 kỳ x 5 năm/kỳ = 50 năm. Hình thức giao: Bên xã giao quyền sử dụng đất cho ông Thu và khoán thẳng sản phẩm không chi phí. Hình thức thanh toán mỗi năm 1 lần vào các tháng cuối năm, hoặc có thể thanh toán theo kỳ hoặc trả hết toàn bộ giá trị cả hợp đồng trước thời hạn thanh toán.
Đây cũng là thời điểm người dân thôn Nhuế mong muốn mở rộng khu nhà văn hóa thôn, nhưng tài chính hạn hẹp, vì vậy hội nghị dân chính thôn Nhuế được tiến hành và ban chấp hành thôn Nhuế có đơn gửi UBND xã Kim Chung: “Đề nghị xã cho thôn được thu và sử dụng tiền hợp đồng thầu khoán ao, thuộc địa bàn thôn để chi trả cho việc xây dựng công trình công cộng. Cụ thể: Xin được thu tiền thầu khoán ao cá Bác Hồ của ông Nguyễn Mậu Thu để thanh toán tiền thi công công trình san lấp ao, mở rộng sân thể thao, làm đường qua ao và các công trình khác thuộc khu nhà văn hóa thôn Nhuế.
Kiến nghị của thôn đã được lãnh đạo xã đồng ý và xã đã thực hiện thu tiền khoán sản phẩm của ông Thu, thời hạn từ 1/4/2004 đến 1/4/2029 với số tiền là 111.200.000 đồng.
Về chi phí xây dựng công trình công cộng, các bên đã lập hồ sơ thiết kế, dự toán với giá trị 111.222.569 đồng, và đã được UBND xã Kim Chung ký hợp đồng với doanh nghiệp để triển khai thực hiện.
Sau thời gian thi công, ngày 16/5/2004, UBND xã và các ban, ngành của thôn đã cùng đơn vị thi công nghiệm thu, thanh lý hợp đồng bàn giao công trình, và thôn đã sử dụng công trình ổn định từ đó đến nay phục vụ mục đích công cộng.
Sau khi ký hợp đồng, ông Thu đã đầu tư cải tạo hồ để nuôi cá, trồng cây, xây chuồng trại chăn nuôi cùng một số công trình phụ trợ khác. Các công việc được ông Thu báo cáo với xã và xã thường xuyên đến kiểm tra, không có ý kiến phản đối gì. Toàn bộ các công việc này được triển khai ngay sau khi hợp đồng được ký từ năm 2004 đến năm 2005.
Theo ông Thu, thì ông đã đầu tư vào các công trình ở khu vực thầu khoán này nhiều tỷ đồng.
Năm 2011, UBND xã có ý kiến muốn lấy lại khu vực đã giao cho ông Thu, Qua trao đổi, ông Thu đồng ý về chủ trương, nhưng đề nghị được bồi thường theo điều khoản của Hợp đồng 01, nhưng xã bảo không có tiền thì sao mà bồi thường được!
Chuyện bỏ ngỏ từ đó. “Bỗng dưng” năm 2012 xuất hiện đơn kiện lên Công an huyện, phản ánh bà Đỗ Thị Thiết (nguyên Chủ tịch UBND xã Kim Chung thời kỳ năm 2004) có dấu hiệu khuất tất trong việc ký hợp đồng giao thầu.
Sau một thời gian điều tra, Công an huyện kết luận không có việc khuất tất này. Một năm sau, cơ quan công an trở lại điều tra lần nữa, nhưng cũng không thấy có dấu hiệu vi phạm và cụ thể: Không khởi tố vụ án hay kỷ luật ai cả.
Tháng 12/2013, Thanh tra huyện vào cuộc. Trong quá trình thanh tra, đối tượng thanh tra là UBND xã Kim Chung và ông Thu, nhưng ông Thu hoàn toàn không được mời làm việc. Ngay cả khi bản kết luận được công bố và UBND xã Kim Chung ban hành thông báo đơn phương chấm dứt hợp đồng (buộc hoàn trả ao hồ nguyên trạng vào thời điểm 2004 mà không một đồng bồi thường theo cam kết đã được ký) ông Thu cũng chỉ được biết thông qua một cuộc điện thoại.
Bất ngờ trước thông tin này, ông Thu gặp lãnh đạo xã thì được hướng dẫn lên huyện.
Tại Thanh tra huyện Đông Anh, lần đầu tiên ông Thu được tiếp xúc với ông Nguyễn Anh Dũng - Trưởng đoàn (là Chánh Thanh tra huyện) và được cấp bản Kết luận thanh tra số 02 trong nỗi niềm đầy bức xúc…
Thực hiện yêu cầu của UBND huyện, UBND xã Kim Chung đã ban hành thông báo chấm dứt Hợp đồng số 01 với ông Thu, song lãnh đạo xã rất băn khoăn về lập luận lỏng lẻo của kết luận thanh tra. Đặc biệt là việc phải ký ra thông báo, nhưng các cơ sở pháp lý lại thiếu. Chính vì vậy, trong Công văn số 11/BC-UBND ngày 7/3/2014 gửi Huyện ủy, UBND huyện, Thanh tra huyện... UBND xã Kim Chung tỏ ra băn khoăn: Đối chiếu với Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 2003; Luật Ban hành Văn bản quy phạm pháp luật, nhận thấy việc hướng dẫn và chỉ đạo của cấp trên về hình thức (loại văn bản) và nội dung thông báo là chưa phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành (làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền và nghĩa vụ pháp lý...). Ngoài ra, theo chỉ đạo và hướng dẫn, UBND xã Kim Chung ra thông báo về việc chấm dứt việc thực hiện hợp đồng cho thuê đất đối với ông Nguyễn Mậu Thu nhưng chỉ căn cứ vào hình thức (Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 2003) mà chưa căn cứ vào nội dung (ví dục Bộ luật Dân sự, Luật Đất đai...) nhằm xác định hành vi vi phạm cụ thể của ông Thu.
Đồng thời, UBND xã cũng nêu lên những bất cập trong kết luận thanh tra như không chỉ được những căn cứ để xác định vi phạm theo điều nào khoản nào của Luật Đất đai năm 2003... và những bất cập trong việc xử lý tài sản khi thu hồi đất.
Việc UBND xã Kim Chung thu tiền của ông Nguyễn Mậu Thu từ ngày 1/4/2004 đến 1/4/2029 để đầu tư vào công trình công ích của địa phương là có thật. Điều đó đã được các ban, ngành, đoàn thể và chính quyền xã công nhận. Nhưng, huyện chỉ đạo xã ra thông báo chấm dứt hợp đồng với ông Thu và không đề cập đến lợi ích do số tiền đã thu của ông Thu mang lại hiệu quả tích cực cho xã hội, và không đề cập đến quyền lợi của người nộp tiền, gây ảnh hưởng trực tiếp đến công dân là điều bất hợp lý, gây bức xúc trong dư luận.
Bức xúc của người bị thanh tra và nỗi niềm băn khoăn của UBND xã là có cơ sở, bởi kết luận của cơ quan thanh tra chưa thật sự thuyết phục. Chúng tôi sẽ đề cập nội dung này ở số báo sau.
Bài 2: Một kết luận chưa đạt lý, thấu tình !
Lộc Nga
