Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ tại TP Vinh, tỉnh Nghệ An. Ảnh: Sở VH&TT Nghệ An

Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ là một công trình văn hóa - chính trị mang tầm cỡ quốc gia, là một tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật, thể hiện tình cảm thiêng liêng và lòng biết ơn vô hạn của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Nghệ An nói riêng, nhân dân cả nước nói chung đối với lãnh tụ dân tộc - Hồ Chí Minh.

Cùng với gần 700 di tích, công trình, địa điểm lưu niệm về Chủ tịch Hồ Chí Minh trên mọi miền Tổ quốc, Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ là nơi tuyên truyền, giữ gìn và phát huy giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; là địa điểm trang trọng, lý tưởng, là nơi hội tụ trái tim và tình cảm của đồng bào, đồng chí trong cả nước và là nơi diễn ra những sự kiện chính trị lớn, những buổi biểu diễn nghệ thuật đặc sắc, nơi tổ chức các buổi sinh hoạt chính trị, dâng hoa, báo công tưởng niệm với tấm lòng thành kính của Nhân dân cũng như các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ban, ngành Trung ương và bạn bè quốc tế khi hành hương về thăm quê Bác.

Trưởng Ban quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ, Nguyễn Thị Lan Hương trình bày diễn văn kỷ niệm. Ảnh: PV

Chiều 11/5, tại TP Vinh, tỉnh Nghệ An, Ban quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 20 năm thành lập và đón nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. Dự lễ có các ông, bà: Hoàng Nghĩa Hiếu, Phó Bí thư Tỉnh ủy; Bùi Đình Long, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Trần Thị Mỹ Hạnh, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao Nghệ An; đại diện lãnh đạo Cục Di sản, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; lãnh đạo các sở, ngành, các địa phương và các nhà nghiên cứu di sản. 

Diễn văn tại lễ kỷ niệm, bà Nguyễn Thị Lan Hương, Trưởng Ban quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ nêu bật: Quê hương Nghệ An tự hào là nơi sinh ra, ghi dấu những tháng năm tuổi thơ và 2 lần Người về thăm quê, cũng là mạch nguồn để hình thành và làm giàu thêm những giá trị văn hóa tốt đẹp của gia đình, quê hương trong con người Hồ Chí Minh. Dù thời gian gắn bó với quê hương không nhiều, nhưng trong trái tim Người, quê hương là “nghĩa trọng tình cao”, với nhiều nỗi niềm trăn trở và tình cảm sâu nặng “năm mươi năm ấy biết bao nhiêu tình”.

Khắc ghi ân tình Người dành cho quê nhà, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Nghệ An cũng dành những tình cảm sâu nặng với Người. Cùng với việc học tập, làm theo Bác như là trách nhiệm và động lực để xây dựng tỉnh nhà ngày càng vững mạnh, những dấu ấn về Người trên quê hương cũng được trân trọng gìn giữ, phát huy, trở thành nơi bồi đắp tình cảm của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân với vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc, người con ưu tú của mảnh đất địa linh.

"Trên địa bàn tỉnh Nghệ An hiện có gần 30 di tích lưu niệm về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong những năm qua, các di tích này đã đóng góp quan trọng trong việc tuyên truyền, giới thiệu về thân thế sự nghiệp của Người, góp phần thiết thực vào việc giáo dục truyền thống yêu nước, đạo đức cách mạng, phong cách lối sống tốt đẹp cho nhiều thế hệ. Đặc biệt, ngay tại trung tâm TP Vinh có một công trình mang tính biểu tượng văn hoá của tỉnh nhà - Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ", bà Nguyễn Thị Lan Hương cho biết.

Xuất phát từ tình cảm, tâm nguyện của nhân dân và lực lượng vũ trang tỉnh nhà là có một công trình xứng tầm để tôn vinh, tri ân, tưởng niệm Bác, được sự đồng ý của Bộ Chính trị Ban Chấp hành, Trung ương Đảng, ngày 19/5/2000, trên chính quê hương Người, tại trung tâm TP Vinh, Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ đã được khởi công xây dựng. Sau 3 năm thi công, công trình khánh thành vào ngày 19/5/2003, đúng dịp kỷ niệm 113 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Tổng thể công trình có diện tích gần 12 ha, bao gồm nhiều hạng mục như: Lễ đài chính, Lễ đài phụ, đường hành lễ, sân hành lễ, hệ thống chiếu sáng, hệ thống đài phun nước… nhưng nổi bật nhất, điểm nhấn của Quảng trường là Tượng đài Bác Hồ.

20 năm qua, Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ giữa lòng “Thành phố Đỏ” đã từng bước khẳng định vai trò, tầm quan trọng trong tâm thức các tầng lớp nhân dân Nghệ An và cả nước, xứng tầm là một công trình văn hóa - chính trị trọng điểm của tỉnh, ngày càng góp phần tích cực trong việc tuyên truyền, giáo dục tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng cho mọi thế hệ, nhất là thế hệ trẻ và bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa Hồ Chí Minh trên quê hương của Người.

Với vị trí thuận lợi, diện tích rộng, không gian thoáng đãng, thiết kế các hạng mục phù hợp, Quảng trường Hồ Chí Minh là công trình văn hóa - chính trị có nhiều vai trò, chức năng: Vừa là nơi tổ chức các hoạt động văn hoá - chính trị của tỉnh, thành phố; nơi vui chơi, giải trí, sinh hoạt cộng đồng của người dân, vừa là một địa chỉ, một điểm đến có ý nghĩa của du khách khi hành hương về thăm quê Bác. Tại đây, hàng năm đã đón tiếp hàng trăm đoàn Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành Trung ương, các tỉnh, thành và hàng triệu lượt nhân dân, du khách trong nước, quốc tế đến dâng hoa, tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh. Khi về với Quảng trường, mọi người được đứng trước tượng đài của Người, dâng lẵng hoa tươi thắm và những nén hương thơm, thành kính tri ân bậc vĩ nhân, người lãnh tụ thiên tài, anh hùng giải phóng dân tộc Hồ Chí Minh.

Không chỉ là nơi dâng hương tưởng niệm Người, Quảng trường còn là địa chỉ được các trường học, cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh lựa chọn tham quan học tập, kết hợp với sinh hoạt chính trị, dâng hoa báo công với Bác hoặc tổ chức các lễ kết nạp Đảng, kết nạp Đoàn, kết nạp Đội cho học sinh, sinh viên các trường học trong tỉnh. Đây thực sự là các hoạt động rất có ý nghĩa, có sức lan tỏa lớn, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, đóng góp tích cực trong việc tuyên truyền giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh gắn với thực tiễn.

Tại Quảng trường Hồ Chí Minh, vào các dịp kỷ niệm ngày lễ lớn của dân tộc, nhiều trưng bày chuyên đề, triển lãm tranh cổ động tấm lớn về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các sự kiện chính trị lớn của đất nước, của tỉnh được tổ chức, thu hút hàng chục nghìn lượt khách đến tham quan, góp phần lan toả, tuyên truyền sâu rộng hơn về cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và phong trào học tập, làm theo lời Bác.

Trong những năm qua, Ban Quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ cùng với các lực lượng liên quan luôn đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình mục tiêu trọng điểm, thường xuyên thực hiện duy tu, bảo dưỡng, hoàn thiện các hạng mục công trình. Để đến hôm nay, Quảng trường Hồ Chí Minh đã trở thành một “lá phổi xanh” giữa lòng thành phố với không gian sạch, đẹp và là điểm sinh hoạt văn hóa, thể thao cộng đồng thường nhật không thể thiếu đối với nhân dân TP Vinh và vùng phụ cận. Từ Quảng trường, nhiều nét đẹp văn hóa mới đã hình thành, góp phần không nhỏ trong việc nâng cao đời sống tinh thần cho cộng đồng. Với du khách gần xa, mỗi dịp đến với Quảng trường Hồ Chí Minh, lại được hoà mình vào không gian văn hóa đặc sắc, thẩm nhận các giá trị văn hoá xứ Nghệ và cũng là dịp để hiểu hơn, thấm nhuần hơn những giá trị văn hoá Hồ Chí Minh.

Tập thể lãnh đạo, viên chức và người lao động BQL Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ. Ảnh: SVHTT

Ban Quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ được thành lập với chức năng quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị của công trình; tổ chức và phục vụ các sự kiện chính trị, văn hóa, xã hội; tổ chức các hoạt động dịch vụ có thu theo quy định của pháp luật. Bên cạnh việc đảm nhận các công tác chuyên môn, Ban còn phải đảm nhận nhiệm vụ trùng tu, duy tu, sửa chữa bảo đảm các hạng mục công trình lâu bền, gìn giữ cảnh quan, vệ sinh môi trường; phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để bảo vệ an toàn các hạng mục công trình, giữ gìn an ninh trật tự; quản lý việc trồng và chăm sóc bồn hoa, thảm cỏ, cây xanh trong khuôn viên.

Trải qua 20 năm xây dựng và phát triển, Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ đã chứng minh đây thực sự là một công trình văn hóa lớn, hợp ý Đảng lòng dân, một địa chỉ đỏ trong việc tuyên truyền các giá trị văn hóa, tuyên truyền học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; một điểm đến yêu thích của nhân dân, du khách trong nước và bạn bè quốc tế khi về với quê hương Bác.

Tuy nhiên, việc phát huy công trình gắn với mục tiêu bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa Hồ Chí Minh trên chính quê hương Người là một nhiệm vụ quan trọng, cần có định hướng dài hơi, giải pháp thiết thực, hiệu quả. Trong điều kiện thực tiễn hiện nay, yêu cầu của việc bảo tồn, phát huy di sản làm nền tảng cho sự nghiệp xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam toàn diện, góp phần tạo ra nguồn lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của địa phương, đất nước là hết sức cần thiết, nhất là giai đoạn Đảng ta đang đẩy mạnh việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân.

Qua 20 năm gìn giữ và phát huy giá trị công trình, được sự quan tâm lãnh đạo của Sở Văn hóa & Thể thao, Ban Quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ đã hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Nhân kỷ niệm 20 năm thành lập (2003 - 2023), UBND tỉnh Nghệ An cũng đã Quyết định khen thưởng Ban quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ gồm: Đón nhận Cờ thi đua, Bức trướng UBND tỉnh mang dòng chữ "Ban quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ - 20 năm xây dựng và phát triển"; và tặng Bằng khen cho 4 tập thể và 4 cá nhân đã có thành tích trong quá trình xây dưng và phát triển.

Với những nỗ lực phấn đấu trong thực hiện nhiệm vụ được giao, Ban Quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ đã được tặng nhiều Bằng khen, Giấy khen của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh Nghệ An, Sở Văn hóa và Thể thao cùng với nhiều phần thưởng cao quý khác của Đảng, Nhà nước trao tặng.

Đặc biệt, năm 2022, Ban được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen đã có thành tích xuất sắc trong công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị công trình Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

Thừa ủy quyền, Phó Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Nghĩa Hiếu trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho tập thể Ban quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ.

Trao tặng Bức trướng của UBND tỉnh Nghệ An cho Ban quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bùi Đình Long trao Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh cho các tập thể và cá nhân có thành tích trong 20 năm xây dựng và phát triển.

Sáng cùng ngày, Sở Văn hóa và Thể thao Nghệ An tổ chức Hội thảo Khoa học "Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ - Định hướng phát huy giá trị di sản văn hóa Hồ Chí Minh".

Toàn cảnh hội thảo khoa học. Ảnh: Hồ Hà

Đồng thời, đây cũng là một diễn đàn để tỉnh Nghệ An có cơ hội tham vấn ý kiến các nhà khoa học, nhà quản lý, đề xuất ý tưởng, giải pháp khả thi, hiệu quả để gìn giữ, phát huy giá trị công trình, gắn với bảo tồn, phát huy di sản văn hóa Hồ Chí Minh trong định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và cuộc vận động học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay.

20 năm qua, Quảng trường Hồ Chí Minh đón hơn 50 triệu lượt khách đến tham quan, tưởng niệm, vui chơi giải trí. Trung bình mỗi năm đón 3,5 triệu lượt người, tổ chức hướng dẫn cho hơn 1.000 đoàn khách. Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ đã được UBND tỉnh Nghệ An quyết định công nhận là Điểm du lịch cấp tỉnh.