Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Tiểu ban nhân sự Đại hội XIV của Đảng chủ trì phiên họp đầu tiên của Tiểu ban, thảo luận cho ý kiến về nhiều nội dung quan trọng trong công tác nhân sự của Đảng. Ảnh: VOV

Do đó, nhất thiết phải có hệ thống giải pháp nâng cao chất lượng công tác tư tưởng trước thềm Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

 Nâng cao chất lượng công tác tư tưởng trước thềm Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng là tổng thể các hoạt động của tổ chức đảng các cấp tác động đến nhận thức, tư tưởng, tâm lý, tình cảm của cán bộ, đảng viên và quần chúng, tạo sự thống nhất vể tư tưởng và hành động nhằm chuẩn bị chu đáo, tổ chức thành công tốt đẹp Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030 và Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam. Theo đó, phải quán triệt và thực hiện tốt một số giải pháp sau:

 Một là, kiên trì và tăng cường lãnh đạo tư tưởng của tổ chức Đảng các cấp Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

 Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Lãnh đạo quan trọng nhất là lãnh đạo tư tưởng, phải hiểu tư tưởng của mỗi cán bộ để giúp đỡ thiết thực trong công tác; vì tư tưởng thông suốt thì làm tốt, tư tưởng nhùng nhằng thì không làm được việc” ⁽¹⁾. Vì vậy, trong bất tình huống nào cũng kiên trì nguyên tắc Đảng lãnh đạo toàn bộ quá trình, quy trình tiến hành công tác tư tưởng trong chuẩn bị và tiến hành Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng. Theo đó, Đảng ta cần sớm ban hành và ráo riết triển khai chỉ thị về Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Đây là cơ sở, điều kiện tiên quyết để tiến hành triển khai đồng bộ, toàn diện hiệu quả nội dung, nhiệm vụ công tác tư tưởng cả trước, trong và sau đại hội.

Muốn vậy, công tác tư tưởng cần: Gia tăng tính Đảng trong tiến hành công tác công tác tư tưởng trước thềm Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng. Trong đó, tập trung tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm chính trị trong mọi cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng và toàn Đảng về vị trí, ý nghĩa của việc làm tốt công tác tư tưởng trước thềm Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

Trước mắt, cần quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc, hiệu quả ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong bài “Một số vấn đề cần được đặc biệt quan tâm trong công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIV của Đảng” trong Phiên họp của Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIV ngày 13/3/2024; đồng thời, nâng cao trách nhiệm trước Đảng, trước Nhân dân của 5 tiểu ban chuẩn bị Đại hội XIV của Đảng (Tiểu ban Văn kiện, Tiểu ban Kinh tế - Xã hội, Tiểu ban Điều lệ Đảng, Tiểu ban Nhân sự và Tiểu ban Tổ chức phục vụ Đại hội) do Ban Chấp hành Trung ương đã quyết định thành lập tại Hội nghị lần thứ tám (tháng 10/2023).

 Bám sát cơ sở, bám sát tình hình địa phương, cơ quan, đơn vị từ cơ sở đến Trung ương và bám sát thực tiễn công tác tư tưởng; chống quan liêu hoá, hành chính hoá, hình thức phô trương, từ đó xem xét khách quan hiệu quả của công tác tư tưởng, tác động của các chủ trương, biện pháp lãnh đạo đối với các mặt của công tác chuẩn bị và tiến hành Đại hội. Tuyệt đối tin tưởng và phát huy tối đa sức mạnh nhân dân, tìm hiểu thấu đáo nhu cầu, lợi ích, nguyện vọng chính đáng, tâm tư, tình cảm của họ, lắng nghe những ý kiến đúng đắn, tập hợp những kinh nghiệm, sáng kiến của nhân dân trong việc tham gia hoạch định đường lối của Đảng, trước hết là thảo luận, góp ý và hiến kế cho Đảng xây dựng và hoàn thiện dự thảo các báo cáo chính trị của Đảng; để mọi mục tiêu, chi tiêu, phương hướng, giải pháp lãnh đạo trong văn kiện của Đảng thực sự là “lòng Dân thống nhất với ý Đảng”, “ý Đảng hợp với lòng Dân” và mọi thứ cuối cùng đều là vì dân. Đồng thời, phải tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo, phát huy sức mạnh sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượng trong công tác tư tưởng.

 Hai là, công tác tư tưởng trước thềm Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng phải gắn với công tác tổ chức, công tác chính sách và với phong trào cách mạng của quần chúng.

 Chúng ta thấy rằng, tư tưởng chỉ đạo hành động, nhưng tư tưởng chỉ phát huy hiệu lực biến thành hành động thực tiễn để cải tạo xã hội, cải tạo tự nhiên, cải tạo con người trong một tổ chức tương ứng cách mạng và khoa học. Vì vậy, V.I.Lênin khẳng định, chỉ có trong điều kiện có một tổ chức thật tốt thì sức mạnh tinh thần của chúng ta mới có thể biến thành sức mạnh vật chất: “Trong cuộc đấu tranh để giành chính quyền, giai cấp vô sản không có vũ khí nào khác hơn là sự tổ chức. Bị phân chia vì sự cạnh tranh vô chính phủ đang thịnh hành trong thế giới tư sản, bị đè nặng dưới sự lao động nô lệ cho tư bản, luôn luôn bị dìm sâu “tận đáy” của cảnh khổ cực, của sự cùng quẫn và của sự thoái hóa, nhưng giai cấp vô sản vẫn có thể trở thành - và tất nhiên sẽ trở thành - một lực lượng vô địch, chỉ là vì một lý do này: Sự thống nhất tư tưởng của giai cấp vô sản dựa trên cơ sở những nguyên lý chủ nghĩa Mác được củng cố bằng sự thống nhất vật chất của tổ chức tập hợp hàng triệu người lao động thành một đạo quân của giai cấp công nhân” ⁽²⁾. Cho nên không thể tách rời công tác tư tưởng với công tác tổ chức, với phong trào cách mạng của quần chúng tách rời hoặc nhấn mạnh một mặt nào đó sẽ là sai lầm.

Về vấn đề này, trong mục “Sự thống nhất tư tưởng” của “Tài liệu về cuộc đấu tranh”, đăng trên Báo “Vì sự thật” số 22, ngày 29 tháng 10 năm 1913, V.I.Lênin giải thích rõ: “Vì đảng dân chủ ‐ xã hội không phải chỉ là khối thống nhất về tư tưởng, mà còn là một khối thống nhất về tổ chức” ⁽³⁾. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng  không chỉ đơn thuần là kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức mà còn phải kết hợp chặt chẽ với công tác chính sách. Bởi theo C. Mác và Ph. Ăngghen trong tác phẩm viết chung “Gia đình thần thánh” (tên khác là “Phê phán sự phê phán có tính phê phán”) vào khoảng tháng 9 đến tháng 11 năm 1844 và xuất bản vào tháng 2 năm 1845 ở Frankfurt, đã khẳng định: “Một khi tư tưởng tách rời lợi ích thì nhất định nó sẽ tự làm nhục nó” ⁽⁴⁾. Theo đó, công tác chính sách trực tiếp nâng cao ý thức trách nhiệm, xây dựng thái độ, trách nhiệm cho tổ chức, mọi lực tham gia chuẩn bị và tiến hành Đại hội Đảng các cấp và Đại hội XIV của Đảng.

 Công tác tư tưởng trước thềm Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng là tiến hành việc nghiên cứu lý luận, tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng về vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng của Đại hội Đảng và toàn bộ quá trình chuẩn bị và tiến hành Đại hội, giáo dục phẩm chất cách mạng cho cán bộ và quần chúng, làm cho họ nhận thức đúng và biến nhận thức đó thành niềm tin thành tư tưởng chỉ đạo hành động. Vì vậy, công tác tư tưởng là nhằm nâng cao tính tự giác, chỉ đạo hành động của họ trong quá trình chuẩn bị và tiến hành Đại hội. Nhưng nếu chỉ có công tác tư tưởng không thôi thì tư tưởng chưa thể biến thành hành động cách mạng cụ thể. Phải có công tác tổ chức thích hợp với những hình thức tổ chức kế hoạch, biện pháp đúng, lôi cuốn được đông đảo được quần chúng hành động.

 Công tác tư tưởng trước thềm Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng gắn với công tác tổ chức đòi hỏi khi giáo rèn luyện tư tưởng đạo đức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và Nhân dân phải bảo đảm “được người, được tổ chức”, nhất là xây dựng được cấp uỷ, tổ chức Đảng các cấp trong sạch, vững mạnh mẫu mực tiêu biểu. Đồng thời, phải gắn với công tác này với phong trào hành động cách mạng của cán bộ, đảng viên và quần chúng. Công tác tư tưởng phải gia tăng, làm sâu sắc hơn nhận thức, có sức lay động đến con tim của mỗi người, đặc biệt là đội ngũ cán bộ, đảng viên, về danh dự người đảng viên. Mỗi cán bộ, đảng viên phải luôn tự ý thức rằng, mình sống giữa Nhân dân, vì Nhân dân, thấu hiểu và cố gắng đáp ứng những yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, để dân tin Đảng, yêu Đảng, đi theo Đảng, thực hiện một cách tích cực, sáng tạo chủ trương, đường lối, Nghị quyết của Đại hội Đảng các cấp và Đại hội XIV của Đảng.

Ba là, công tác tư tưởng trước thềm Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng phải đúng, kịp thời, nhất là khi có tình hình biến động phức tạp.

Công tác tư tưởng luôn phải trù tính kỹ và xử lý đúng, kịp thời trước mọi diễn biến cả tích cực và tiêu cực của tình hình quốc tế, khu vực và trong nước cả trước, trong và sau Đại hội, nhất là sự chống phá của các thế lực thù địch. Công tác tư tưởng, theo đó cần bám sát thực tiễn, kịp thời nắm bắt diễn biến tình hình mọi mặt, nhất là tình hình nội bộ, dự báo chiều hướng phát triển để định hướng đúng và kịp thời để thống nhất được tư tưởng và hành động, phát huy được các nhân tố tích cực, hạn chế tiêu cực để chuẩn bị chu toàn và tiến hành Đại hội Đảng các cấp và Đại hội XIV của Đảng thành công tốt đẹp.

Giữ vững và phát huy thế chủ động tiến công trên mặt trận tư tưởng, kết hợp chặt chẽ “xây”, “chống”, lấy xây là chính và chống là quan trọng. Một mặt phải giữ vững trận địa tư tưởng trong Đảng và toàn xã hội, trọng điểm là phải định hướng tư tưởng, hành động và dư luận xã hội tích cực trong mọi cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Mặt khác, nhận diện và đấu tranh có hiệu quả các luận điệu thù địch, những tư tưởng, quan điểm sai trái của các những đối tượng cơ hội chính trị, thế lực thù địch, nhất là xuyên tạc công tác nhân sự của Đại hội. Do đó, yêu cầu của công tác tư tưởng phải giữ vững và phát huy thế chủ động, không thể thụ động né tránh, bỏ trống trận địa tư tưởng.

Tiếp tục mở rộng và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đối ngoại của Đảng. Trước thềm Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng cần phát huy vai trò tiên phong, vị trí trụ cột hàng đầu của đối ngoại Đảng (một trong ba trụ cột đối ngoại của Việt Nam: Đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân trong định hướng chiến lược tổng thể quan hệ với các đảng cầm quyền, nước láng giềng, các nước khác có cùng chế độ chính trị - xã hội, tăng cường sự tin cậy, tạo nền tảng chính trị vững chắc cho quan hệ của Việt Nam với các nước; góp phần nhiều hơn vào việc tạo sự đồng lòng của người Việt Nam ở nước ngoài và Nhân dân toàn thế giới ủng hộ sự kiện chính trị trọng đại này của Đảng ta.

Bốn là, nâng cao phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng.

Trước sự kiện chính trị lớn và trọng đại như Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng thì đội ngũ cán bộ, chuyên gia làm công tác tư tưởng giữ vai trò rất quan trọng. Vì vậy, một mặt, trước thềm Đại hội cần xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ, lựa chọn chuyên gia “vừa hồng, vừa chuyên” theo tinh thần trọng dụng nhân tài, có chính sách hợp lý để khuyến khích cán bộ dám nghĩ, dám làm, đề xuất được các kiến nghị, giải pháp có tính đột phá để giải quyết những vấn đề tư tưởng quan trọng đặt ra cả trước, trong và sau Đại hội.

Tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng gắn với đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu và thường xuyên đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng, nhất là khả năng định hướng tư tưởng, dư luận tích cực và hướng dẫn hành động cho mọi cán bộ, đảng viên và Nhân dân toàn tâm, toàn ý, đồng thuận và hết mình vào sự thành công của Đại hội và hiện thực hoá Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp và Đại hội XIV của Đảng. Hoàn thiện chế độ, chính sách ưu tiên đặc biệt cho những người làm công tác tư tưởng, lý luận; có hình thức tôn vinh, khen thưởng bậc cao đối với những người có nhiều đóng góp xuất sắc, đi đôi với ra sức khơi gợi lòng tự hào, nâng cao trách nhiệm và đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng cả trước, trong và sau Đại hội Đảng các cấp và Đại hội XIV của Đảng.

Năm là, phát huy hơn nữa vai trò của báo chí, văn học, nghệ thuật trên mặt trận tư tưởng và trong định hướng tư tưởng, dư luận xã hội tích cực.

Báo chí phải tăng cường hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả; chủ động ứng phó kịp thời trước những sự cố khủng hoảng truyền thông; góp phần hình thành dư luận xã hội lành mạnh, biểu dương các tấm gương người tốt, việc tốt, tăng cường sự đồng thuận xã hội và củng cố, nâng cao niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng thông qua tuyên truyền, phổ biến đến mọi cán bộ, đảng viên, Nhân dân và bạn bè quốc tế về các thành tựu có ý nghĩa lịch sử và thời đại của Việt Nam sau 40 năm thực hiện sự nghiệp đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng ta.

Giữ vững sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động truyền thông, báo chí, xuất bản gắn với đổi mới cơ chế quản lý, giám sát truyền thông, báo chí, xuất bản và mạng xã hội bảo đảm thích ứng với tình hình của công cuộc đổi mới. Sản phẩm của truyền thông, báo chí và xuất bản là sản phẩm tinh thần đã được vật chất hóa, có vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của quần chúng Nhân dân; do vậy, phải kiên quyết ngăn chặn mọi thông tin, sách, báo truyền bá tư tưởng sai trái, thù địch...

Theo đó, cần tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm chủ trương của Đảng được xác định trong Văn kiện Đại hội XIII: “Tăng cường quản lý và định hướng hoạt động của các cơ quan báo chí; tập trung đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý báo chí, phóng viên, biên tập viên có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức trong sáng và tinh thông nghiệp vụ để nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền; xử lý nghiêm theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước đối với các cơ quan báo chí, phóng viên đăng tải thông tin chưa được xác minh, kiểm chứng, không có cơ sở, căn cứ, gây ảnh hưởng không tốt đến dư luận xã hội; phát huy hơn nữa vai trò của văn học, nghệ thuật trên mặt trận tư tưởng; đẩy mạnh ứng dụng thành tựu khoa học - công nghệ phục vụ công tác tuyên truyền, bảo đảm an ninh tư tưởng trên môi trường không gian mạng” ⁽⁵⁾.

Công tác tư tưởng trước thềm Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng có tính cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn; đồng thời phải được tiến hành trước một bước, thường xuyên, liên tục với cường độ ngày càng cao với hệ thống giải pháp cơ bản, toàn diện với quyết tâm chính trị cao và hành động quyết liệt của mọi tổ chức, mọi lực lượng, nhất là đội ngũ cán bộ, đảng viên và người đứng đầu cấp uỷ. Có như vậy, cùng với công tác khác, công tác tư tưởng trước thềm Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng sẽ góp phần quyết định vào sự thành công rất tốt đẹp Đại hội Đảng các cấp và Đại hội XIV của Đảng dự kiến bắt đầu từ quý I năm 2025 tới đây và tạo tiền đề để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Đại hội./.

Chú thích:

(1) Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 9, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.309.

(2) V.I.Lênin, Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr. 490.

(3) Sđd, V.I.Lênin, Toàn tập, tập 24, tr.131.

(4) C. Mác và Ph. Ăngghen, Toàn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr.122.

(5) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập I, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.234.