Thanh tra Sở y tế đang thanh - kiểm tra tại chợ phân phối sỉ Bình Tây (TPHCM). Ảnh: V.T

Mặc dù được xem là hóa chất gây hại và chỉ dùng để làm các chất plasitc dẻo nhưng trên thực tế, DEHP đang hiện diện khắp nơi, đặc biệt trong các thiết bị y tế, đồ chơi trẻ em và còn bỏ vào trong thực phẩm...  

WHO xếp DEHP vào nhóm có khả năng gây ung thư

Theo GS Chấn Hùng, tháng 4.2011, Cơ quan Nghiên cứu ung thư quốc tế IARC thuộc Tổ chức Y tế thế giới đã chính thức xếp hóa chất DEHP vào nhóm 2B có khả năng gây ung thư. Mặc dù tác hại của DEHP chủ yếu dựa vào các thí nghiệm trên chuột, nhưng IARC thấy kết quả nghiên cứu có thể áp dụng cho con người.

Bộ Y tế Mỹ còn khuyến cáo cần đề phòng vì DEHP gây ung thư, làm tổn thương lá gan và hệ sinh dục nam, ảnh hưởng đến việc sinh sản, gây khuyết tật ở loài vật trong phòng thí nghiệm. DEHP dễ hòa tan trong mỡ hoặc thức ăn béo, nhất là trong sữa và phô mai. Đồ chơi plastic dẻo chứa lượng DEHP cao. Điều đáng nói, trong thiết bị y tế, DEHP chiếm 20-40% trọng lượng của PVC lên đến 80% trong các ống (truyền dịch, truyền máu, ống thông mạch máu...).

GS-TS Chu Phạm Ngọc Sơn - Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật TPHCM - cho rằng, DEHP dễ dàng thôi vào thực phẩm, nhất là thực phẩm có nhiều chất béo cần phải thận trọng dùng chén bát đĩa nhựa trong ăn uống như chứa thức ăn nóng, chứa thức ăn béo ngay cả ở nhiệt độ bình thường; hạn chế sử dụng các cuộn nylon trong để bọc thức ăn nếu không chắc chắn chúng không chứa chất hóa dẻo phthalate...

Thạch rau câu, bánh kẹo đầy màu sắc vẫn được bán tại TPHCM. Ảnh: V.T

Bộ Y tế: DEHP không được dùng trong sản xuất thực phẩm

Ở các nước, hóa chất DEHP cấm hoàn toàn trong việc dùng để chế biến thực phẩm. Tại VN, trước thông tin DEHP được các cơ quan chức năng phát hiện trong hàng loạt các thực phẩm, ngày 18.6.2011, Bộ Y tế đã quy định mức DEHP nhiễm chéo cho phép là 1,6mg/kg đối với thực phẩm rắn và lỏng (không bao gồm nước uống đóng chai). Bộ Y tế khẳng định: DEHP là phụ gia công nghiệp, không được phép dùng trong sản xuất thực phẩm vì không phải là phụ gia thực phẩm.

Tuy nhiên, trên thực tế, theo BS Nguyễn Thị Huỳnh Mai - Chi cục phó Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm TPHCM - từ ngày 27.5 đến 17.6, chi cục phối hợp với Thanh tra Sở Y tế đã tiến hành thanh tra, lấy mẫu các sản phẩm nghi ngờ nhiễm DEHP và kết quả 13/17 Cty sản xuất, kinh doanh sản phẩm thực phẩm có chứa DEHP (chiếm 76,5%). Toàn bộ Cty bị phát hiện sản phẩm có chứa DEHP đều buộc phong tỏa hàng hóa, thu hồi triệt để sản phẩm trên thị trường.

Đại diện Sở Công Thương TPHCM kiến nghị, đối với mặt hàng hóa chất công nghiệp, phụ gia thực phẩm cần được xem là mặt hàng kinh doanh có điều kiện. Các đơn vị mua bán hóa chất phải được đăng ký theo quy định về ngành hàng kinh doanh và sản xuất. Các đơn vị kinh doanh chỉ được cung cấp cho các đơn vị, cơ sở có ngành nghề sản xuất phù hợp với việc sử dụng DEHP.

Việc mua bán cần lưu trữ đủ hóa đơn chứng từ gốc. Các đơn vị có nhu cầu sử dụng DEHP cần xuất trình các giấy tờ thể hiện tính pháp lý trong việc sử dụng DEHP khi mua hàng, không cho phép sử dụng tư cách cá nhân trong việc mua bán, nhằm hạn chế việc lợi dụng DEHP trong sản xuất bao bì giả mạo.

(Theo LĐO)