Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về giáo dục, thời gian qua, công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình, xã hội trong phòng chống bạo lực học đường, phòng ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội, bảo đảm an ninh, an toàn trường học nhằm giáo dục và bảo vệ trẻ em, học sinh, sinh viên đã được ngành giáo dục, cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo tổ chức thực hiện với nhiều giải pháp cụ thể và đạt được nhiều kết quả tích cực. 

Tuy nhiên, tình trạng bạo lực học đường, tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật trong học sinh, sinh viên vẫn còn diễn biến phức tạp. Hình thức bạo lực học đường ngày càng đa dạng, tình trạng sử dụng trái phép chất ma túy và các hành vi vi phạm pháp luật có xu hướng gia tăng và ngày càng trẻ hóa. Thực trạng trên gây tác động tiêu cực đến thể chất, tinh thần, đạo đức, lối sống của thế hệ trẻ, làm ảnh hưởng đến môi trường giáo dục và gây lo lắng trong nhân dân.

 Chú trọng đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục kỹ năng sống

Nhằm khắc phục những hạn chế, tồn tại nêu trên, để tăng cường hiệu quả phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong phòng chống bạo lực học đường, phòng ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội trong học sinh, sinh viên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục quán triệt và chỉ đạo thực hiện nghiêm các quy định, nhiệm vụ, giải pháp về công tác phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong việc bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường; phòng ngừa tội phạm và phòng chống vi phạm pháp luật; giáo dục đạo đức, lối sống; văn hóa ứng xử, kỹ năng sống trong học sinh, sinh viên được quy định tại các văn bản của Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Giáo dục và Đào tạo. Kịp thời sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các quy định có liên quan.

Phối hợp với Bộ công an, Bộ Y tế, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đẩy mạnh truyền thông, phổ biến, nhân rộng các mô hình phối hợp hiệu quả giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục đạo đức, lối sống, văn hóa ứng xử, kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên; triển khai hoạt động tư vấn tâm lý và công tác xã hội trường học. Xây dựng tài liệu và triển khai các hoạt động giáo dục phòng ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội phù hợp với các cấp học.

Chỉ đạo các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục chú trọng đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục kỹ năng sống; tăng cường tập huấn cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên, nhân viên phụ trách công tác tư vấn tâm lý, công tác Đoàn, Hội, Đội về kỹ năng ứng xử với mạng xã hội liên quan đến bạo lực học đường, giáo dục an toàn, phòng ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội đối với trẻ em, học sinh, sinh viên; tăng cường kỹ năng xử lý các tình huống có liên quan tới việc phát sinh bạo lực học đường; tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở giáo dục với việc đảm bảo an toàn trường học do mình phụ trách.

Chỉ đạo các cơ sở giáo dục phối hợp với các cơ quan, ban ngành của địa phương xây dựng và đồng bộ hoá hệ thống dữ liệu quản lý thông tin người học trên địa bàn để theo dõi, kịp thời tiếp nhận thông tin, phối hợp xử lý và thống kê, báo cáo về tình hình vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội, các hành vi bạo lực học đường liên quan đến trẻ em, học sinh, sinh viên.

Tổ chức kiểm tra, đánh giá và xây dựng cơ chế báo cáo thường xuyên, đột xuất về công tác phòng chống bạo lực học đường, phòng ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội trong các nhà trường. Chỉ đạo các cơ sở giáo dục phối hợp với chính quyền, công an địa phương thực hiện tốt chế độ giao ban về công tác an ninh, trật tự, an toàn trường học.

 Đảm bảo an ninh, an toàn, trật tự xã hội tại khu vực trường học

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo công an các địa phương tăng cường các giải pháp đảm bảo an ninh, an toàn, trật tự xã hội tại khu vực trường học. Thực hiện tốt chế độ giao ban công tác an ninh, trật tự, an toàn trường học với chính quyền và cơ sở giáo dục.

Phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý giáo dục và cơ sở giáo dục hướng dẫn tập huấn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật, giáo dục nâng cao nhận thức pháp luật về các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, các hành vi ngược đãi, bạo lực, xâm hại đối với trẻ em, học sinh, sinh viên.

Phối hợp với ngành giáo dục, chính quyền địa phương, các ban ngành, đoàn thể và gia đình trong việc điều tra, xử lý các vụ việc liên quan đến học sinh, sinh viên mắc tệ nạn xã hội hoặc có hành vi phạm tội đảm bảo an toàn và mang tính giáo dục.

Phối hợp với ngành giáo dục quản lý thông tin dữ liệu; thông tin thường xuyên, kịp thời cho các cơ sở giáo dục về tình hình vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội liên quan đến trẻ em, học sinh, sinh viên; nhân rộng mô hình Câu lạc bộ phòng ngừa tội phạm trong nhà trường.

Thường xuyên kiểm tra, rà soát, phát hiện, đấu tranh, xử lý hành vi sử dụng trái phép chất ma túy tại khu vực trường học, trong các quán bar, karaoke, vũ trường; triệt phá các điểm, tụ điểm tổ chức sử dụng ma túy.

 Kiểm soát, sàng lọc các phim ảnh có nội dung bạo lực trong học sinh, sinh viên để tránh ảnh hưởng tiêu cực

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở giáo dục nghề nghiệp triển khai các giải pháp phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong phòng chống bạo lực học đường, phòng ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội trong học sinh, sinh viên.

Chủ trì, phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan xây dựng, hướng dẫn và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật, các chương trình, kế hoạch về bảo vệ trẻ em; tăng cường sự tham gia của trẻ em vào các vấn đề phòng, chống bạo lực, xâm hại, tội phạm, tệ nạn xã hội liên quan đến trẻ em; chỉ đạo hướng dẫn việc phối hợp giữa dịch vụ công tác xã hội, dịch vụ bảo vệ trẻ em với công tác tham vấn học đường; quản lý Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em số 111 một cách có hiệu quả để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời đối với trẻ em là nạn nhân của bạo lực học đường, vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục chỉ đạo thực hiện có hiệu quả Quyết định số 228/QĐ-TTg ngày 30 tháng 12 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt "Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2030".

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đề cao vai trò, trách nhiệm của gia đình, các tổ chức văn hóa phối hợp với nhà trường; tăng cường vai trò của các thiết chế văn hoá trong phòng chống bạo lực học đường, phòng ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội; xây dựng tài liệu hướng dẫn, kênh truyền thông, các khóa tập huấn nâng cao năng lực giáo dục cho các bậc cha mẹ, trẻ em, thanh niên, học sinh, sinh viên ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Kiểm soát, sàng lọc các phim ảnh có nội dung bạo lực trong học sinh, sinh viên để tránh ảnh hưởng tiêu cực.

 Tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cha mẹ học sinh và các lực lượng trong toàn xã hội

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình, các doanh nghiệp viễn thông tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cha mẹ học sinh và các lực lượng trong toàn xã hội về việc phối hợp cùng nhà trường trong phòng, chống bạo lực học đường, tội phạm, tệ nạn xã hội đối với trẻ em, học sinh, sinh viên; kiểm soát, sàng lọc các trang mạng xã hội có nội dung bạo lực trong học sinh, sinh viên để tránh ảnh hưởng tiêu cực.

Tăng cường chuyển đổi số gắn với giải pháp cụ thể để hỗ trợ các bên có liên quan trong việc quản lý sử dụng internet, mạng xã hội an toàn cho trẻ em, học sinh, sinh viên.

Chỉ đạo triển khai và hỗ trợ ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tăng cường kết nối thường xuyên, liên tục, đảm bảo an toàn giữa nhà trường, gia đình và các lực lượng xã hội; tăng cường kiểm soát các luồng thông tin không chính thống có tính chất kích động bạo lực, lôi kéo tham gia hành vi phạm tội và các tệ nạn xã hội.

Bộ Y tế tăng cường phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn, tổ chức thực hiện công tác y tế trường học bảo đảm việc chăm sóc sức khỏe thể chất và tâm lý, phòng chống dịch bệnh cho trẻ em, học sinh, sinh viên trong các cơ sở giáo dục, đào tạo; phối hợp tập huấn, hướng dẫn các vấn đề về giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản, phòng ngừa ma túy trong trường học; bảo vệ trẻ em, học sinh, sinh viên khỏi nguy cơ tai nạn, thương tích; có giải pháp quản lý, ngăn chặn việc sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử; xây dựng quy chế phối hợp liên ngành trong phòng, chống và xử lý can thiệp đối với trẻ em, học sinh, sinh viên là nạn nhân của bạo lực học đường, tội phạm, tệ nạn xã hội.

Bộ Tài chính căn cứ nhiệm vụ được giao và đề xuất của các Bộ, cơ quan trung ương liên quan báo cáo cấp có thẩm quyền cân đối ngân sách trung ương để thực hiện công tác quản lý, chỉ đạo, phối hợp giữa các cấp chính quyền, nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục trẻ em, học sinh, sinh viên theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.

 Tăng cường hoạt động thể chất, văn hóa, giải trí lành mạnh cho trẻ em, học sinh, sinh viên

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới Quy chế phối hợp giữa nhà trường, gia đình, xã hội trong phòng chống bạo lực học đường, phòng ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội trong học sinh, sinh viên phù hợp với thực tiễn địa phương; chỉ đạo chính quyền cơ sở tăng cường quản lý, tuyên truyền vận động các cơ sở kinh doanh lưu trú cho học sinh, sinh viên làm tốt công tác phối hợp với nhà trường, gia đình trong quản lý học sinh, sinh viên trên địa bàn.

Bố trí kinh phí theo quy định của pháp luật về phân cấp ngân sách nhà nước và các nguồn lực cần thiết khác để bảo đảm thực hiện công tác quản lý, chỉ đạo, phối hợp giữa các cấp chính quyền, nhà trường, gia đình và xã hội trong phòng chống bạo lực học đường, phòng ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội nhằm giáo dục và bảo vệ trẻ em, học sinh, sinh viên.

Chú trọng khai thác sử dụng các thiết chế về văn hóa, xây dựng môi trường sống trong cộng đồng và xây dựng môi trường văn hóa học đường xanh, sạch, đẹp, an toàn, thân thiện, đảm bảo đầy đủ điều kiện về cơ sở vật chất nhằm tăng cường hoạt động thể chất, văn hóa, giải trí lành mạnh cho trẻ em, học sinh, sinh viên.

Quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trong nhà trường thực hiện công tác giáo dục đạo đức, lối sống, văn hóa học đường, kỹ năng sống, công tác tư vấn tâm lý, công tác xã hội, phòng chống bạo lực học đường, phòng ngừa tội phạm, tệ nạn xã hội đối với trẻ em, học sinh, sinh viên. Chỉ đạo xây dựng, triển khai thí điểm và nhân rộng mô hình phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong phòng chống bạo lực học đường, tội phạm, tệ nạn xã hội trong học sinh, sinh viên tại địa phương.

Tổ chức kiểm tra, giám sát, đánh giá công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình, xã hội phòng chống bạo lực học đường, phòng ngừa tội phạm và tệ nạn trong học sinh, sinh viên. Chỉ đạo chính quyền cấp cơ sở thực hiện tốt chế độ giao ban công tác an ninh, trật tự, an toàn trường học với nhà trường và công an địa phương. Biểu dương khen thưởng, nhân rộng mô hình phối hợp tiêu biểu, hiệu quả của nhà trường và các ban ngành, tổ chức, đoàn thể tại địa phương.

 Phát huy vai trò giám sát, kịp thời đề xuất, kiến nghị và tham gia giải quyết các vấn đề xã hội liên quan đến trẻ em

Đề nghị Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo và các Bộ, ngành, địa phương, nhà trường tăng cường tuyên truyền, vận động các tổ chức thành viên và toàn xã hội tham gia giám sát thực hiện chính sách, chương trình, kế hoạch giáo dục, phòng ngừa bạo lực học đường, tội phạm, tệ nạn xã hội và các hành vi gây mất an toàn, xâm phạm đến quyền của trẻ em, học sinh, sinh viên.

Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh: Thực hiện tốt vai trò là tổ chức đại diện cho tiếng nói, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thanh thiếu niên nhi đồng; phát huy vai trò giám sát, kịp thời đề xuất, kiến nghị và tham gia giải quyết các vấn đề xã hội liên quan đến trẻ em; phát huy vai trò của cán bộ Đoàn, Hội, Đội các cấp trong công tác ngăn ngừa bạo lực học đường, tội phạm, tệ nạn xã hội.

Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam: Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên, phụ nữ tham gia có hiệu quả các chương trình giáo dục làm cha mẹ do cấp Hội tổ chức, chú trọng các nội dung phòng ngừa bạo lực, tội phạm, tệ nạn xã hội liên quan đến trẻ em; tích cực phát huy vai trò cầu nối giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong giáo dục và bảo vệ trẻ em, học sinh, sinh viên.

Hội Khuyến học Việt Nam: Vận động và làm đầu mối phối hợp các bên liên quan trong xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho trẻ em, học sinh, sinh viên. Chỉ đạo các hội khuyến học địa phương huy động và điều phối các nguồn lực nhằm góp phần phối hợp hiệu quả giữa nhà trường, gia đình, xã hội trong phòng ngừa bạo lực học đường, ngăn ngừa tội phạm và tệ nạn xã hội, hỗ trợ học bổng, tư vấn giáo dục và xây dựng các chương trình hỗ trợ nhằm bảo vệ, giáo dục trẻ em, học sinh, sinh viên.