Chỗ ông Nguyễn Văn Dợ đang đứng vốn là lòng sông Thiên Đức, bị người dân thôn Minh Khai đổ đất san lấp.

Di lệch Thiên Đức Giang

Cách đây gần 1 tháng, ông Đào Văn Dợ, cán bộ địa chính xã Dương Quang dẫn PV ra khu vực sông Thiên Đức (ở địa phương, còn tên gọi khác là sông Sen), khu vực giáp ranh giữa thôn Quán Khê (xã Dương Quang) và thôn Minh Khai (thị trấn Như Quỳnh) để ghi nhận hình ảnh dòng sông Thiên Đức hiện thời. Khu vực giáp ranh phía Quán Khê là cánh đồng rồng gần 20 mẫu ruộng, chạy dọc bờ sông. Phía Minh Khai nhiều nhà, xưởng chạy dọc bờ, dài khoảng 1.000m. Như vậy, sông Thiên Đức đoạn này, bờ tả là cánh đồng trũng của Quán Khê, bờ hữu là đất thổ cư, nền cao của thôn Minh Khai.
   
Ông Dợ cho biết, từ mấy chục năm nay, người dân thôn Minh Khai, thị trấn Như Quỳnh quai cạp đất lấn sông để xây dựng nhà, xưởng đã "ép" dòng Thiên Đức chảy lệch sang phía ruộng trũng của thôn Quán Khê hàng chục mét. "Sau mỗi đợt mữa lũ, bờ ruộng phía Quán Khê lại bị dòng nước quyện vào, xoáy mất. Cứ như thế, qua hàng chục năm qua, dòng chảy sông Thiên Đức đã "xê dịch" sang cánh đồng thôn Quán Khê hàng chục mét", ông Dợ nói.

Về phía khu đồng Quán Khê có cây lâu năm chắn ngụ, nên đất không bị lở, trong khi phía thôn Minh Khai vẫn quai lấn, khiến dòng sông bị co hẹp nghiêm trọng, có đoạn còn chưa đầy 2m. Điều này được chính ông Nguyễn Văn Hiền, Chủ tịch UBND xã Dương Quang xác nhận khi đi kiểm tra tình hình phòng chống lụt bão ở địa phương trước mùa mưa bão 2011. Ông Hiền nói: "Trong lần kiểm tra trước mùa mưa năm nay, chúng tôi rất lo lắng khi có đoạn sông bị co hẹp lại đến mức mọi người dễ dàng bước bộ qua, chưa đầy 2m. Điều đáng quan ngại hơn khi sông Thiên Đức là nơi tiêu thoát nước cho một vùng rộng lớn của huyện Gia Lâm, đối với các xã: Kinh Sơn, Phú Thị, Dương Xá, Dương Quang... Nếu tình trạng dòng sông bị nghẽn lại sẽ có nhiều nguy cơ ngập úng trên diện rộng".

Cần biện pháp kiên quyết

Đại diện  UBND thị trấn Như Quỳnh cho biết: "Chúng tôi ủng hộ việc tiến hành giải toả những trường hợp người dân thôn Minh Khai xâm lấn dòng Thiên Đức để xây dựng nhà xưởng. Nguyên tắc thực hiện là những khu vực thuộc dòng chảy tự nhiên của sông Thiên Đức cần được trả lại hiện trạng ban đầu, bởi Thiên Đức không chỉ là một cảnh quan thiên nhiên thơ mộng mà còn là một dòng sông lịch sử gắn liền với Thăng Long ngàn năm văn hiến".

Nhiều nhà xưởng của người dân thôn Minh Khai, thị trấn Như Quỳnh "ăn" sát mép nước Thiên Đức giang (đã bị bèo Tây phủ kín).

UBND thị trấn Như Quỳnh đã có báo cáo gửi UBND huyện Văn Lâm cũng như tỉnh Hưng Yên về vấn đề người dân địa phương quai lấn dòng Thiên Đức. Qua đó, chính quyền các cấp tỉnh Hưng Yên có chung quan điểm cần kiên quyết giải toả những trường hợp vi phạm để trả lại hiện trạng ban đầu cho dòng Thiên Đức.

Theo kiểm tra của thôn Minh Khai, đến tháng 7/2011, có 20 trường hợp quai cạp, xâm lấn dòng Thiên Đức để xây dựng nhà, xưởng. Tuy nhiên, trên thực tế, số trường hợp lấn chiếm sông còn nhiều hơn.

Chủ tịch UBND xã Dương Quang, ông Hoàng Văn Hiền bày tỏ nguyện vọng sớm giải quyết dứt điểm thực trạng xâm lấn dòng Thiên Đức ở khu vực giáp ranh giữa xã Dương Quang và thị trấn Như Quỳnh, để vừa trả lại cảnh quan tự nhiên cho dòng sông, tránh ngập úng cho khu vực, vừa giải quyết những lo lắng của người dân thôn Quán Khê khi hơn 14 mẫu lúa ở đây thường xuyên bị úng ngập,  hàng năm xã đều phải trích ngân sách hỗ trợ mất mùa cho người dân. Rất cần phân định mốc giới giữa TP Hà Nội và tỉnh Hưng Yên ở khu vực xã Dương Quang và thị trấn Như Quỳnh để có cơ sở thoả đáng khi tiến hành giải toả. Đồng thời, xã mong TP có chủ trương, cơ chế phối hợp với tỉnh bạn trong việc giải toả những trường hợp xâm lấn dòng Thiên Đức được thuận lợi và nhanh chóng", ông Hiền nói.

Trần Hạ Đình