Ảnh: http://images.tienphong.vn

Trong 4 người “chịu án”, ông Võ Kim Cự được nhiều cán bộ, ban, ngành, người dân từng làm việc, tiếp xúc đánh giá là người độc đoán. Vì vậy, ông đã phạm phải nhiều sai sót. Điển hình trong lộ trình xây dựng D.A Formosa, ông Cự nhiều lần vi phạm các quy trình. “Tiền trảm, hậu tấu” là cách mà ông Cự đã thực thi ở nhiều công đoạn. Kết luận của Thanh tra Chính phủ và kết luận của Ban Bí thư cũng đã chỉ rõ những sai phạm có tính hệ thống.

Kết luận của Ban Bí thư cách chức Bí thư, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh thời kỳ trước. Hiện nay, ông Cự là Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, thành viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và là Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) khóa XIV (ông từng là ĐBQH khóa XIII).

Quần chúng nhân dân và một số ĐBQH đang quan tâm vấn đề: Có cần xem xét đến chức vụ hiện nay và tư cách ĐBQH của ông Cự? Mặc dầu ông Nguyễn Hạnh Phúc, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội đã trả lời báo giới: “Trong trường hợp uy tín không còn, cử tri không tín nhiệm, vi phạm pháp luật thì xem xét bãi nhiệm tư cách ĐBQH đối với ông Cự”. Như vậy, điều mà dư luận quan tâm sẽ được làm sáng tỏ vào tháng 5, kỳ họp thứ III năm nay.

Sự cố môi trường Formosa là bài học đắt giá cho Việt Nam, đặc biệt là các cơ quan quản lý Nhà nước. Có nhiều ý kiến trong nhân dân cho rằng, xử lý hơi chậm trách nhiệm những người đứng đầu liên quan đến sự cố Formosa. 

Khách quan mà đánh giá thì đây là vấn đề phức tạp, liên quan đến vấn đề quốc tế. Trong khi đó, người chịu trách nhiệm sai phạm lại thuộc diện Ban Bí thư quản lý, cho nên quá trình làm rõ sai phạm, trách nhiệm cá nhân, tập thể phải đảm bảo tính khách quan, chính xác…

Về tổng thể, dư luận rất hài lòng về cách xử lý sai phạm tuy còn công đoạn cuối đang phải chờ.

Nhiều người dân miền Trung, đặc biệt là dân Hà Tĩnh lấy làm buồn khi họ đã lựa chọn, gửi gắm niềm tin vào vị dân biểu, giao phó những trọng trách lớn… nhưng chính con người đó đã “bội tín”. Người dân lo lắng về cuộc sống thực tại bị ảnh hưởng và cả thế hệ tiếp theo liệu đã thật sự trong lành? Những người dân sống bên bờ biển thân yêu đã mất khoảng gần một năm nhớ miếng cá biển tươi ngon mà không dám ăn!

Câu chuyện “ngã ngựa” của ông “hội đồng” Hà Tĩnh là bài học lớn cho nhiều cán bộ quản lý các cấp về tác hại của sự độc đoán trong điều hành cũng như hoạt động giám sát, kiểm tra, thanh tra chưa kịp thời hoặc đã có kết luận thanh tra nhưng lại cố tình không chấp thuận. 

Năm 2014 - 2015, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành thanh tra và kết luận thanh tra về công tác chấp hành pháp luật trong đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý đất đai đối với một số D.A trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, trong đó có D.A Formosa. Kết luận Thanh tra Chính phủ chỉ rõ: Việc Hà Tĩnh phê duyệt cho Formosa thuê đất thời hạn 70 năm là không đúng các quy định của pháp luật. D.A Formosa thời điểm đó chưa có sự đồng ý của Thủ tướng, nhưng năm 2012 Hà Tĩnh cấp phép như vậy là trái thẩm quyền.

Vậy mà ông Cự lại khẳng định với báo giới: “Cấp phép cho Formosa là đúng trình tự pháp luật”. Ông nói vậy, nhưng thực tế không phải vậy. Tất nhiên sau đó một thời gian, D.A đã được hợp thức hóa…

Mặc dầu phía Formosa đã đền bù hỗ trợ một phần ảnh hưởng thiệt hại đối với người dân chịu ảnh hưởng sự cố, nhưng mức đền bù như vậy chẳng thấm tháp gì so với tác hại môi trường đã gây ra.

Những ngày này, rất nhiều người dân và cả một số ĐBQH đang chờ một lời xin lỗi từ phía ông “hội đồng” tuy đã là quá muộn, nhưng muộn vẫn còn hơn không. Thậm chí có những ý kiến, ông “hội đồng” nên từ chức. Đó là cách tự xử có văn hóa.

Kết luận của Ban Bí thư vừa rồi thể hiện quyết tâm của Đảng, Nhà nước về phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, dù cán bộ ấy là người đứng đầu ở cấp nào. Chúng ta tin rằng, niềm tin của nhân dân vào Đảng, chính quyền sẽ được củng cố lại như đã từng có một niềm tin sắt son.

Thế Lữ