Cây xà cừ bị chặt hạ trên đường Nguyễn Trãi. Ảnh: internet

Số lượng cây gần cả nghìn, lượng gỗ tốt lên đến nhiều trăm mét khối. Nếu quy ra rừng thì phải mất nhiều cánh rừng tự nhiên mới gom được ngần ấy gỗ tốt. Thứ nữa, cây ở đây không tận “thâm sơn cùng cốc” mà ở ngay trên những hè phố thân thương, nơi khởi nguồn cảm hứng cho biết bao nhiêu bài hát mến yêu Hà Nội. Đúng, nếu là lâm tặc thì phải chặt trộm, chặt lén, đằng này chặn đường để cưa thân, bật gốc cây cổ thụ trước sự phản đối từ ca sỹ, cụ già đến em nhỏ. Không phải lâm tặc, thế họ là ai?

Đề án cải tạo thay thế cây xanh cho Hà Nội đưa ra thay thế 6.700 cây là chủ trương đúng. Không riêng ta mà ở bất cứ đô thị nào trên thế giới cũng từng làm như vậy, nhưng điều khác biệt ở chỗ: Họ thay thế từng phần, từng giai đoạn để không phá vỡ không gian xanh. Còn ở ta, chủ trương thực hiện trong 3 năm, nhưng đầu năm 2015 nhiều đường phố có cây cổ thụ đã tơi bời như... thời bom đạn.

Trong khi ở nhiều khu đô thị mới có nhiều cây bị sâu, bị chết mặc dù mới trồng vẫn chưa được thay thế. Ngạc nhiên là, họ cứ nhằm nhằm vào những phố có cây gỗ tốt như xà cừ lâu năm để bật gốc! Những nhà tài trợ cho dự án cũng đã lên tiếng: Xã hội hóa phải đúng mục đích chứ không góp tiền để làm sai!

Một số luật sư khẳng định, chặt cây hàng loạt là vi phạm Luật Thủ đô bởi cây xanh là một phần di sản đô thị. Giáo sư Ngô Bảo Châu bức xúc: “Có ở đâu, nơi nào khi người ta duy tu bảo trì cây xanh bằng cách chặt cây hàng loạt hay không”.

Trên các đường phố còn rất nhiều cây nghiêng, cây cong, cây mục, cây bị sâu sao không chặt ngay trước mùa mưa bão Tiểu mãn gần đây, mà lại rầm rầm tấn công vào những phố xà cừ? Nhiều cá nhân, doanh nghiệp đã lợi dụng cơ hội vàng “nhờ gió bẻ măng” để bứng đi những cây cổ thụ trước mặt tiền nhà mình cho hợp phong thủy!

Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị kết luận: Chủ trương là đúng nhưng cách làm không phù hợp, nôn nóng. Đúng vậy, cách làm này đã gây phản ứng dữ dội trong quần chúng và báo chí nước ngoài cũng đã đưa tin.

Cái sai thì đã rõ. Vậy sửa sai, lấy lại niềm tin bằng cách nào? 21 câu hỏi được nêu ra trong buổi họp báo đã được Sở Xây dựng Hà Nội trả lời nhưng sức thuyết phục chưa cao. Hà Nội đã thành lập đoàn thanh tra liên ngành để thanh tra toàn diện đề ấn thay thế cây xanh.

Ông Phạm Quang Nghị nêu ý kiến chỉ đạo: Phải làm rõ được thiếu sót ở đâu, do ai và biện pháp sửa chữa, khắc phục phải cụ thể. Việc kiểm điểm trách nhiệm phải làm từ giám đốc, phó giám đốc, cán bộ của các sở, ngành liên quan. Việc xử lý trách nhiệm này phải đảm bảo tính kỷ cương, tinh thần nghiêm túc, cầu thị, nhất định không được né tránh, bao biện hay xử lý kiểu “hòa cả làng”.

Rõ ràng mục tiêu thanh tra, nhiệm vụ thực hiện kết luận thanh tra đã được Bí thư Thành ủy Hà Nội nêu rõ. Điều quan trọng là công việc của đoàn thanh tra liên ngành phải đảm bảo được tính nghiêm túc, khách quan để có được một kết luận thanh tra chính xác, chỉ ra cái sai để sửa sai, lấy lại niềm tin.

Thế Lữ