Học sinh tham gia dã ngoại. Ảnh: https://luxtour.com.vn/

Có lẽ vì học sinh đã phải học quá nhiều, lại trải qua những kỳ thi chuyển cấp khốc liệt, bởi vậy quan tâm đến giá trị tinh thần cho các con là điều nên làm. Hơn nữa, vì chỉ lao vào học, nhiều con ít có tiếp xúc với công việc và đời sống xã hội bên ngoài.

Ngoài kiến thức sách vở, nhiều con không có nhiều kinh nghiệm về kỹ năng sống và hiểu biết cảnh quan thực tiễn, bởi vậy trải nghiệm những ngày nghỉ thú vị là mong mỏi của nhiều con và phụ huynh sau cả năm các con đèn sách.

Dễ nhận thấy, giáo dục trải nghiệm thực tế là đích của nhiều gia đình trong mùa hè cho con em mình. Trong xã hội hiện đại, nhu cầu này càng cấp thiết hơn, nhất là những gia đình có điều kiện kinh tế nhưng ít thời gian chăm sóc con. Đôi khi họ để các con tiếp xúc quá nhiều với điện thoại, ipad và các thiết bị công nghệ, đắm đuối trong thế giới ảo, nhưng lại rất mơ hồ về thế giới thực - ngoài đời.

Một xu hướng dịch chuyển dễ thấy trong hành trình cho học sinh nghỉ hè tiếp xúc với đời sống bên ngoài trường học là các chuyến du lịch, píc-ních mà gia đình tổ chức.

Những người thành phố có xu hướng tìm về biển hoặc đi ra những khu vực thôn quê, vùng núi ở tại những homestay. Vì nhóm học sinh này quanh năm với phố xá chật hẹp, bê tông đô thị, ít cây xanh, nên thôn quê cũng là điểm nhiều gia đình hướng đến trong bổ sung nhận thức cho các con.

Ngược lại lại học sinh nông thôn thì lại tìm về những trung tâm thương mại nơi thành phố cho trẻ em trải nghiệm giao thông, trò chơi và không khí mua sắm hiện đại ở đô thị.

Những dòng dịch chuyển trái ngược này đã đem lại cho nhiều con một kỷ niệm thú vị về kỳ nghỉ. Những đứa trẻ với những quy định về văn hoá nơi mình sống, sẽ cần khám phá ra những điều thú vị về những khu vực văn hoá bên ngoài nơi chúng ở. Đây là khiếm khuyết của hệ thống giáo dục mà nhiều gia đình đã nhận ra. Bởi vậy họ sẽ tìm cách cho các con tìm hiểu thực tế để bổ khuyết những kỹ năng và kiến thức nền.

Khi hệ thống giáo dục chưa có nhiều hình thức trải nghiệm thì các dịch vụ tư nhân, tôn giáo bắt đầu hình thành để đáp ứng nhu cầu xã hội. Có điều, nhu cầu luôn cao mà nguồn cung chạy theo để đáp ứng mà đôi khi chất lượng dịch vụ chưa đáp ứng được. Chẳng hạn quá đông học viên trong một cơ sở giáo dục trải nghiệm, hay xuất hiện những hiên tượng học viên đánh lộn, hoặc không đảm bảo yêu cầu về vệ sinh, ăn ở cho những cháu mà gia đình gửi đến một vài cơ sở giáo dục trải nghiệm học sinh vào mùa hè. Điều này cũng đặt ra cho hệ thống pháp lý những thách thức mới để điều chỉnh.

Mặt khác phải tăng cường thanh tra, kiểm soát để các cơ sở này hoạt động chất lượng hiệu quả, giúp học sinh trưởng thành sau mỗi khoá hoc và phụ huynh yên tâm khi gửi con đến.

Vậy mới biết, xã hội dù hiện đại nhưng luôn cần các giáo dục trải nghiệm cho các con. Hiện đại cho con biết nhiều thông tin để liên hệ học hỏi nhưng cũng làm cho nhiều con xa rời thực tiễn vì nhiều con chỉ mê mải với thực tế ảo và những thông tin có sẵn trên mạng. Công nghệ có thể mang cho trẻ con nhiều thứ thông tin nhưng sự trải nghiệm là điều internet khó có thể mang lại. Từ những hành trình nhỏ của một kỳ nghỉ, có thể sẽ đánh động tới những hoài bão lớn trong tâm trí học sinh để hướng đích nghề nghiệp sau này.

Yếu tố tự nhận thức, trải nghiệm và thực hành để giúp trẻ trưởng thành là một chủ đích có lẽ giáo dục cần hướng đến bên ngoài các kiến thức quy chuẩn. Hiện nay mỗi năm hết hè, nhà trường vẫn tổ chức một chuyến đi dã ngoại tập thể trong ngày cho các em. Nhưng nhìn lại những chuyến đi đó, đôi khi còn nặng tính hình thức, nghèo nàn nội dung và chưa thực sự hiệu quả. Có lẽ các con cần theo phụ huynh ra đồng, đích thân trồng một cây xanh, thực hành việc gì đó cụ thể hơn là việc đến một điểm di tích ồn ào, rồi tập trung ở một nhà hàng ăn uống đồ chiên rán, chụp vài tấm ảnh đăng trên trang của trường và kết thúc buổi dã ngoại với không ít dòng cảm xúc của học sinh là: Nóng bức, chật chội, chẳng ý nghĩa gì…

Để giúp trẻ có thêm kỹ năng sống, điều quan trọng các bậc phụ huynh cần dành ra thời gian của mình để gần gũi và chăm nom, dẫn đi đây đi đó. Bởi đó là cách duy nhất để bồi dưỡng các con một kỳ nghỉ thực sự bổ ích và ý nghĩa.