Trường THCS Minh Tân (Thủy Nguyên, Hải Phòng), nơi xảy ra lạm thu đầu năm học 2017-2018. Ảnh: Minh Lý

9,2 triệu, là con số thu đầu năm mà mỗi phụ huynh Trường THCS Minh Tân (Thủy Nguyên, Hải Phòng) phải nộp cho nhà trường. Nếu “quy thóc”, con số là gần 2 tấn. Lưu ý, mỗi sào ruộng, sau 3 tháng bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, nông dân chỉ thu được 300kg thóc, gồm tất cả chi phí.

Chưa dừng lại đó, con số hơn 16 triệu đồng là khoản mà mỗi phụ huynh Trường Tiểu học Chu Văn An, thành phố Cao Lãnh, Đồng Tháp phải nộp vào đầu năm, theo thông báo của nhà trường.

Số tiền mà học sinh khối 1 Trường Tiểu học Thạch Quý (phường Thạch Qúy, TP. Hà Tĩnh, Hà Tĩnh) phải đóng góp "tự nguyện" 1,25 triệu để hỗ trợ tu sửa cơ sở vật chất.

Làm sao mà phụ huynh có thể không “tự nguyện”, khi mà con em chịu sự quản lý của nhà trường, sẽ trở thành “cá biệt” trong mắt thầy cô.

Theo chính sách của nhà nước, tất cả học sinh Tiểu học được miễn học phí. Nhưng gánh nặng đóng góp vào mỗi đầu năm, không bao giờ buông tha phụ huynh.

Đại đa số các em là con các gia đình nông dân, hoặc có thu nhập thấp. Các khoản thu đầu năm đã làm cuộc sống gia đình phụ huynh, thêm khó khăn.

Tương tự, các trạm BOT mọc dày đặc trên cả nước, đang ngày đêm ra sức tận thu, mà người bị ảnh hưởng nhiều nhất, vẫn là các gia đình nghèo, hoặc khó khăn.

Mỗi chiếc vé xe bus, mỗi cân thịt, mớ rau, cân ximăng, thanh thép… đều cõng thêm chi phí của các trạm BOT. Vì doanh nghiệp không thể bỏ tiền túi bù lỗ cho người tiêu dùng.

Đối với người nông dân, cuộc sống ngày càng khó khăn vì điệp khúc được mùa – rớt giá; thậm chí mất mùa, giá cũng không lên.

Cây lúa, hết đạo ôn, khô vằn lại bị hạn hán, lụt bão. Con lợn, hết bị dịch bệnh, lại rớt giá thê thảm vì không bán được.

Người nông dân, đang mệt mỏi với nghề chỉ đủ ăn, càng thêm khó khăn vì các loại quỹ, phí, các hình thức lạm thu từ cơ quan nhà nước (trường học) cho đến doanh nghiệp. Lại thêm gánh nặng nợ nần vì vay tiền cho con học cao đẳng, đại học, ra trường không có việc làm, nợ “bàn giao” lại cho bố mẹ.