Từ Sơn (Bắc Ninh) nổi tiếng có chùa Tiêu - nơi trụ trì của Quốc sư Lý Vạn Hạnh. Tại đây, Thiền sư Lý Vạn Hạnh có công nuôi dạy Lý Công Uẩn lớn khôn, để sau này trở thành bậc minh Vương có công khai lập Vương triều nhà Lý và nền văn minh Đại Việt

Điển hình là Thiền sư - Quốc sư Vạn Hạnh, người đã có công gây dựng ra triều đại nhà Lý rất thịnh vượng, người có tầm nhìn xuyên suốt ngàn năm bằng việc cố vấn cho Lý Thái Tổ rời đô từ Hoa Lư ra thành Đại La và đặt tên là Thăng Long. Hay nhà sư yêu nước Phạm Thông Hòa, người đã có công nuôi giấu các lãnh tụ của Xứ ủy Bắc kỳ tại chùa Đồng Kỵ trong những năm tiền khởi nghĩa như Trường Chinh, Nguyễn Văn Trân, Hoàng Quốc Việt, Lê Đức Thọ, Văn Tiến Dũng ...

Phật giáo đồng hành cùng dân tộc

Trong 5 năm qua, Phật giáo Từ Sơn đã đồng hành với các tầng lớp nhân dân trong thành phố (TP) thực hiện các mục tiêu mà Thị ủy, HĐND, UBND và MTTQ TP đã đề ra trên các mặt kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội, tích cực đóng góp vào công cuộc xây dựng cộng đồng làng xã văn minh, tiến bộ xây dựng phong trào nông thôn mới. Đặc biệt là tích cực tham gia góp phần vào sự thành công của cuộc bầu cử Quốc hội khoá XV, và HĐND các cấp.

Trong TP có 1 vị giáo phẩm tiêu biểu được nhân dân tín nhiệm bầu làm đại biểu HĐND TP và 1 vị đại biểu HĐND phường, điều đó thể hiện sự hòa nhập tích cực giữa Phật giáo với cộng đồng dân tộc, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của tăng, ni, Phật tử và nhân dân đối với đạo pháp và dân tộc, thể hiện lòng tin vào đường lối đúng đắn của Đảng và Nhà nước trong sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, thực hiện dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ và văn minh.

Tích cực thực hiện các hoạt động Phật sự

Trong tinh thần hòa hợp đoàn kết phụng đạo yêu nước, Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) TP Từ Sơn đã đề ra những chương trình hoạt động của Giáo hội phù hợp với tâm tư nguyện vọng của tăng, ni, Phật tử, phù hợp với xu thế phát triển của 1 TP năng động, tạo thành một sức sống mãnh liệt và là nguồn cổ vũ lớn lao cho tăng, ni, Phật tử trong toàn TP.

5 năm qua, Phật giáo Từ Sơn cũng đã tích cực thực hiện các hoạt động Phật sự nhằm đóng góp vào thành tích chung của GHPGVN tỉnh Bắc Ninh góp phần tô điểm cho truyền thống hộ quốc an dân đồng hành cùng dân tộc của GHPGVN tỉnh Bắc Ninh trong suốt chiều dài lịch sử và thành tựu 40 năm thành lập GHPGVN.

Ban Trị sự GHPGVN TP Từ Sơn đã chủ động tổ chức tốt các ngày Đại lễ của Phật giáo như Đại lễ Phật đản Vesak, Đại lễ Vu lan báo hiếu, các ngày vía Phật...

GHPGVN TP Từ Sơn có 48 vị sư thành viên, trụ trì 40 chùa trên tổng số 47 ngôi chùa trên toàn TP, trong đó có 4 vị ni trưởng, 3 thượng tọa, 6 ni sư, 3 đại đức và 29 tỳ kheo ni.

Hầu hết các chùa có sư trụ trì đều thực hiện tốt trách nhiệm đối với các sinh hoạt theo Nội quy Ban Tăng sự Trung ương, quy định của GHPGVN tỉnh Bắc Ninh, cũng như pháp luật của Nhà nước và quy định của địa bàn nơi cư trú. Các ngôi chùa chưa có sư trụ trì cũng đã hình thành các hội Phật tử, ban quản lý di tích (đối với chùa di tích), hay ban chấp hành các cụ và có sự kết hợp chỉ đạo của chính quyền địa phương thôn, xã cũng như phối hợp với Ban Trị sự.

Là TP có số lượng chùa, tự viện nhiều, đông đảo tín đồ Phật tử, nhu cầu tâm linh tín ngưỡng và hướng dẫn tu tập của nhân dân cao, nên nhân dân và chính quyền địa phương đã thỉnh mời các vị sư từ các tỉnh khác, chủ yếu là các tỉnh phía Nam chuyển sinh hoạt về trụ trì chùa tại Từ Sơn. Ban Trị sự cũng rất chú trọng công tác tăng sự này để thúc đẩy phong trào sinh hoạt và công tác Phật sự tại đây trên tinh thần lục hoà cộng trụ vì sự phát triển chung của Phật giáo phục vụ cho lợi ích cộng đồng.

Tăng cường giáo dục tăng, ni

Ban Trị sự GHPGVN TP Từ Sơn luôn ý thức và động viên các tăng, ni không ngừng nâng cao trình độ về giáo lý Phật giáo, cũng như kiến thức ngoại điển và các vấn đề xã hội, tăng cường sự hiểu biết về đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước để áp dụng vào trong đời sống tu hành tại địa phương, cùng với nhân dân xây dựng một cảnh giới thanh bình tại địa bàn dân cư nơi mình trụ trì.

Trong TP có 4 vị là giảng sư của Trường Trung Cấp Phật học tỉnh Bắc Ninh, phần lớn các vị tỳ khiêu, tăng, ni tốt nghiệp Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội, TP HCM và Trường Trung cấp Phật học tỉnh Bắc Ninh.

Hàng năm, các tăng, ni trong TP tích cực tham gia các khoá an cư kết hạ tại các trường hạ trong tỉnh nhằm trau dồi Giới - Định - Tuệ và trưởng dưỡng đạo tâm. Ngoài ra, trường hạ còn tổ chức học tập về đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về tôn giáo như giảng dạy về Pháp lệnh tín ngưỡng tôn giáo, đoàn kết tôn giáo, tư tưởng Hồ chí Minh và các kiến thức về quốc phòng an ninh…

Riêng năm 2020-2021, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nên các tổ chức tôn giáo trên địa bàn đã dừng tổ chức các lễ hội, khóa tu, hoạt động tập trung đông người tại các cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo. Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền phòng, chống dịch bệnh bằng nhiều hình thức thiết thực tại các cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo trên địa bàn; tích cực ủng hộ phong trào phòng chống dịch Covid-19 tại địa phương.

Thực hành giáo lý từ bi cứu khổ của đạo Phật

Từ thiện xã hội là một trong những hoạt động rất quan trọng trong các Phật sự của địa phương, thể hiện việc thực hành giáo lý từ bi cứu khổ của đạo Phật, truyền thống tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách của dân tộc.

Hoạt động từ thiện nhân đạo được hầu hết tăng, ni tham gia. Mỗi khi Tết đến, Xuân về, các chùa lại phát quà cho hộ nghèo, ủng hộ hội người mù, thăm và tặng quà các vị sư có hoàn cảnh khó khăn. Ngày Thương binh liệt sỹ 27/7, Ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6, hưởng ứng đóng góp Quỹ Đền ơn đáp nghĩa, Quỹ Chất độc da cam, xây dựng nhà tình nghĩa, trợ giúp đồng bào lũ lụt… với số tiền lên tới hàng trăm triệu đồng.

Ban Trị sự GHPGVN TP Từ Sơn cũng đã ủng hộ quỹ vắc xin phòng chống đại dịch Covid-19 100 triệu đồng và nhiều vật phẩm, trang thiết bị khác.

Ngoài những hoạt động từ thiện nhân đạo, các hoạt động xã hội cũng được các chùa trong TP hăng hái tham gia bằng nhiều hình thức khác nhau.

Nhiệm vụ trọng tâm là tổ chức và đẩy mạnh công tác hoằng pháp

Thực hiện khẩu hiệu: Hoằng dương chính pháp, lợi lạc quần sinh của GHPGVN, trong những năm qua, TP Từ Sơn tuy chưa làm được thường xuyên nhưng bước đầu ở một số chùa đã tổ chức thuyết giảng về giáo lý Phật đà cho bà con đồng bào Phật tử nhân dịp các ngày đại lễ.

Đại hội Đại biểu Phật giáo TP Từ Sơn lần thứ IX (nhiệm kỳ 2021-2026) ngày 11/11/2021. Ảnh: NH

Trong 2 nhiệm kỳ qua, chùa Tiêu Sơn đã được chọn để mở trường hạ cho ni chúng 5 huyện, thị, TP gồm TP Bắc Ninh, huyện Yên Phong, huyện Quế Võ, huyện Tiên Du và TP Từ Sơn về an cư kết hạ. Mỗi năm có tới hàng trăm ni chúng về an cư kết hạ, trong khoá an cư có các hoạt động giảng pháp, tổ chức cầu siêu, phát quà từ thiện…

Một số chùa trong TP thỉnh các giảng sư về thuyết giảng như chùa Tiêu, chùa Quang Đổ, chùa Yên Lã, chùa Tây Am, chùa Thiên Khánh, chùa Nhân Thọ… Hàng năm các chùa đều mở các khóa trao truyền tam quy - ngũ giới cho hàng ngàn Phật tử, nhân dịp đó giảng dạy cho các Phật tử thực hành lời dạy của Đức Phật sống tốt đời đẹp đạo..

Các chùa trong TP đã hướng dẫn Phật tử tụng kinh hàng ngày. Một số chùa đã thành lập câu lạc bộ thanh thiếu niên phật tử góp phần xây dựng cho các em một nhân cách đạo đức Phật giáo, tạo cho các em một không gian sinh văn hoá lành mạnh, từ đó xa dần những tệ nạn xã hội và game online. Đơn cử, Câu lạc bộ Thanh thiếu niên Phật tử chùa Tây Am (Đồng Kỵ) được thành lập từ tháng 7/2013 và hoạt động rất hiệu quả.

Trong phương hướng hoạt động 2021-2026, Ban Trị sự GHPGVN TP xác định, nhiệm vụ trọng tâm là tổ chức và đẩy mạnh công tác hoằng pháp tại một số chùa.

Kêu gọi tăng, ni coi việc tham dự các khoá an cư kết hạ là quyền lợi và nghĩa vụ của người xuất gia. Động viên toàn bộ tăng ni trong TP tích cực theo học các khoá an cư để trau dồi kiến thức Phật pháp, trao đổi kinh nghiệm trụ trì, và nâng cao các hiểu biết về pháp luật để việc hành đạo có hiệu quả theo mục đích tốt đạo, đẹp đời.

Có kế hoạch cụ thể về chương trình giảng đạo, kiến thức Phật học phổ thông cho đồng bào Phật tử tại một số chùa, tổ đình lớn trong TP. Kêu gọi tăng, ni tham gia giảng dạy và động viên Phật tử tham dự các lớp này. Kiên quyết bài trừ mê tín dị đoan và chống sự thâm nhập của các đạo lạ không đúng với tôn chỉ mục đích trong sáng của đạo Phật và văn hoá truyền thống dân tộc.