Không còn nguồn thu để nộp tiền thuê đất
Thực hiện Thông báo số 211/TB-VPCP ngày 7/6/2023 của Văn phòng Chính phủ về kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp nhằm tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc của Khu LHTTQG, Bộ VHTTDL đã tổ chức triển khai nội dung Kết luận số 106/KL-TTCP ngày 11/5/2021 của Thanh tra Chính phủ (TTCP) và chủ trì, phối hợp với các bên liên quan để thống nhất phương án xử lý vấn đề nợ tiền thuê đất của Khu LHTTQG.
Theo đó, Bộ VHTTDL đã rà soát, điều chỉnh quy hoạch và sử dụng đất Khu LHTTQG, hiện nay đang xem xét để gửi UBND TP Hà Nội.
Về phương án tự chủ tài chính của Khu LHTTQG, ngày 3/11/2023, Bộ Tài chính có Công văn số 12024/BTC-HCSN về phương án tự chủ tài chính giai đoạn 2023 - 2025, trong đó đề nghị Bộ VHTTDL tiếp tục phân loại Khu LHTTQG là đơn vị tự chủ nhóm 2 (đơn vị sự nghiệp công tự đảm bảo chi thường xuyên).
Bộ VHTTDL đã rà soát kế hoạch vốn trung hạn được giao, nhu cầu vốn cần bố trí cho các dự án thuộc Khu Liên hợp trong giai đoạn 2021-2025 theo kế hoạch đầu tư công trung hạn. Bộ đã và đang triển khai 5 dự án với tổng số vốn đầu tư công được bố trí là 404.950 triệu đồng (chiếm 5,53% số vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của Bộ) để phục vụ cho hoạt động của Khu LHTTQG. Hiện nay các công trình đã được bố trí hết vốn và công trình đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng.
Bộ VHTTDL đã thực hiện Quyết định số 386/QĐ-TTCP ngày 19/7/2023 của TTCP về việc thành lập tổ kiểm tra việc thực hiện Kết luận số 106/KL-TTCP ngày 11/5/2021. Tổ kiểm tra của TTCP đã ban hành biên bản kiểm tra và chưa có thông báo kết luận kiểm tra việc thực hiện Kết luận số 106/KL-TTCP ngày 11/5/2021 của TTCP về thanh tra toàn diện việc chấp hành quy định của pháp luật về công tác quản lý, sử dụng đất đai, tài sản công tại Khu LHTTQG.
Khu LHTTQG đã rà soát toàn diện việc ký kết và thực hiện các hợp đồng liên doanh, liên kết; đánh giá cơ sở pháp lý, sự cần thiết và hiệu quả thực hiện của mô hình này; trình Cục Thể dục thể thao và Bộ VHTTDL đề án sử dụng tài sản công vào mục đích liên kết. Bộ VHTTDL đã thẩm định đề án và đang xem xét báo cáo Bộ Tài chính xin ý kiến.
Đến cuối năm 2018, Khu LHTTQG đã chấm dứt và thanh lý hợp đồng cho thuê đất hoàn toàn, đồng thời không còn nguồn thu chính của đơn vị nên có sự giảm sút lớn về nguồn thu. Đối với các hợp đồng cho thuê mặt bằng, được nêu trong Kết luận số 106/KL-TTCP ngày 11/5/2021 của TTCP, có phát sinh nợ thuế, Khu LHTTQG chỉ thu tiền cho thuê mặt bằng, không thu tiền thuê đất.
Theo ý kiến của TTCP tại Kết luận số 106/KL-TTCP, Khu LHTTQG “phát sinh số tiền thuê đất phải nộp ngân sách Nhà nước (NSNN) khoảng 658.321,552 triệu đồng nhưng không có khả năng nộp, có dấu hiệu thất thu NSNN”. Số tiền thuế này đến nay được Chi cục Thuế quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, xác định bao gồm cả tiền phạt là 902.328 triệu đồng. Căn cứ mức phạt của Chi cục Thuế xác định trong thời gian qua thì số tiền nợ này nếu không được thanh toán có thể sẽ tiếp tục tăng nhanh theo thời gian. Hiện nay, các khoản doanh thu của Khu LHTTQG trong giai đoạn 2009-2018 đều đã được sử dụng vào chi thường xuyên, không còn bất cứ nguồn nào để có thể thu nộp số thuế trên.
Giai đoạn từ năm 2020 đến giữa năm 2022, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, Khu LHTTQG phải tạm dừng hoạt động theo chỉ đạo của Chính phủ về phòng chống dịch. Việc dừng hoạt động khiến cho nguồn thu của đơn vị càng bị giảm mạnh.
Từ năm 2021 cho đến tháng 4/2022, Cung Thể thao dưới nước phải dừng mọi hoạt động khai thác để thực hiện dự án cải tạo chuẩn bị cho SEA Games 31.
Sân vận động chính phải dừng hoạt động để sửa chữa khán đài C, D và một số hạng mục khác trong năm 2021-2022 để phục vụ SEA Games 31.
Năm 2022, số thu của Khu Liên hợp giảm 72% so với năm 2018, từ 53.890 triệu đồng xuống còn 15.149 triệu đồng.
Từ năm 2018 đến năm 2022, Khu LHTTQG đã bắt buộc phải cắt giảm nhân sự để giảm quỹ lương; giảm mạnh chi duy tu, bảo dưỡng tài sản công, chi vệ sinh, chăm sóc cảnh quan và chi thường xuyên khác do không có nguồn kinh phí để chi trả.
    |
 |
| Theo báo cáo, trong các năm 2021 - 2022, sân vận động chính phải dừng hoạt động để sửa chữa phục vụ SEA Games 31. Ảnh: Giang Thân |
Trong khi đó, Cục Thuế Hà Nội thực hiện biện pháp cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn của đơn vị và cấp hóa đơn theo từng lần phát sinh, đồng thời trích nộp ngay 18% doanh thu để trừ tiền nợ thuế. Chi cục Thuế quận Nam Từ Liêm thực hiện phong tỏa, trích tiền từ tài khoản tiền gửi ngân hàng của đơn vị (từ ngày 4/7/2023 đến ngày 4/8/2023 và từ ngày 9/8/2023 đến ngày 9/9/2023) càng làm cho Khu LHTTQG thêm khó khăn, không thể đảm bảo duy trì hoạt động bình thường để tổ chức các nhiệm vụ chính trị, sự kiện văn hóa và thể dục thể thao mà Chính phủ và Bộ VHTTDL giao cho.
Đề nghị khoanh nợ tiền thuê đất
Khu LHTTQG là cơ sở thể dục thể thao quan trọng của quốc gia, có chức năng nhiệm vụ tổ chức các sự kiện chính trị, sự kiện văn hóa nghệ thuật, giải thi đấu thể thao quốc gia và quốc tế, phục vụ việc tập luyện của các đội tuyển thể thao quốc gia cũng như đào tạo vận động viên thể thao thành tích cao.
Hiện nay, cả nước chỉ có các công trình gắn với Khu LHTTQG được đầu tư xây dựng đồng bộ, có cơ sở vật chất đáp ứng được yêu cầu tổ chức các sự kiện chính trị, văn hóa, thể thao quy mô trong nước và quốc tế. Do đó, việc đảm bảo các điều kiện để Khu LHTTQG duy trì hoạt động có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với sự phát triển của đất nước, không chỉ về phương diện phát triển văn hóa, thể thao, phục vụ công tác đối ngoại mà còn cả về phát triển kinh tế, du lịch.
Việc Khu LHTTQG phải dừng hoạt động gây ra sự lãng phí rất lớn về cơ sở vật chất, gây tác động dư luận không tốt, ảnh hưởng đến đời sống của đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, người lao động trong ngành thể dục thể thao.
Đối với nội dung về nộp tiền thuê đất đối với mặt bằng đất chờ dự án tại Khu LHTTQG, Bộ VHTTDL đã báo cáo TTCP một số vướng mắc triển khai thực hiện Kết luận số 106/KL-TTCP trong đó có nội dung về tiền thuê đất (Báo cáo số 372/BVHTTDL-KHTC ngày 2/11/2022; Công văn số 46/BVHTTDL-KHTC ngày 27/2/2023).
Căn cứ kết quả hoạt động tài chính và số nợ tiền thuê đất phải nộp của Khu LHTTQG theo Kết luận số 106/KL-TTCP ngày 11/5/2021 của TTCP, Bộ VHTTDL nhận thấy rằng Khu LHTTQG không thể thực hiện được việc trả nợ tiền thuê đất và các khoản nợ khác trong giai đoạn ngắn hạn.
Tính đến tháng 30/9/2023, tổng các khoản nợ ngân sách Nhà nước tại của Khu LHTTQG phát sinh từ Kết luận số 106/KL-TTCP ngày 11/5/2021 của TTCP gồm: Nợ tiền thuê đất 902.328 triệu đồng, bao gồm tiền nợ gốc là 474.317 triệu đồng và tiền lãi chậm nộp là 428.011 triệu đồng. Do Khu LHTTQG không có đối tượng để thu nợ (vì tiền thuê đất không quy định trong hợp đồng cho thuê với các đối tác; các hợp đồng đã thanh lý; các khoản thu đều đã được sử dụng hết) nên đơn vị không còn nguồn thu để nộp cả gốc và lãi chậm nộp. Nợ tiền thuế thu nhập doanh nghiệp 20.400 triệu đồng, bao gồm tiền nợ gốc phát sinh từ năm 2018 trở về trước là 8.264 triệu đồng và tiền lãi chậm nộp là 12.136 triệu đồng. Tiền xử phạt vi phạm hành chính về thuế 1.277 triệu đồng, bao gồm tiền nợ gốc 974 triệu đồng và tiền lãi chậm nộp phát sinh là 303 triệu đồng.
Bộ VHTTDL đề nghị Thủ tướng Chính phủ trình Quốc hội cho phép Khu LHTTQG được tạm thời khoanh các khoản nợ gốc, không tiếp tục tính tiền phạt chậm nộp liên quan đến khoản nợ thuê đất tạm tính tại Kết luận số 106/KL-TTCP ngày 11/5/2021 của TTCP và khoản nợ thuế thu nhập doanh nghiệp phát sinh trong giai đoạn 2009-2018 để Khu LHTTQG có thể ổn định bộ máy, duy trì hoạt động thường xuyên, không làm ảnh hưởng đến hoạt động của đơn vị trong việc tổ chức các sự kiện chính trị, sự kiện văn hóa và các giải thi đấu thể thao quốc gia và quốc tế.