Một số hình ảnh tổng quan về KCN Chu Lai và KLH Chu Lai Trường Hải

Kết quả kiểm tra đã cho thấy, Công ty CP ô tô Trường Hải tiến hành đầu tư xây dựng Dự án (DA) Khu công nghiệp (KCN) cơ khí ô tô Chu Lai - Trường Hải, có diện tích 243 ha từ năm 2008 là không phù hợp với quy định. Cụ thể, dù chưa có quyết định và hợp đồng thuê đất của Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai nhưng Công ty CP ô tô Trường Hải đã xây dựng các hạng mục của DA là vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật về đất đai.

Giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư cho phép Công ty Cổ phần ô tô Trường Hải được miễn tiền thuê đất trong 50 năm với lý do thuê đất thô là không đúng. Thực tế, Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai đã đầu tư xây dựng con đường đi ngang qua khu đất của DA KCN cơ khí ô tô Chu Lai - Trường Hải trị giá 26,5 tỷ đồng từ nguồn vốn Nhà nước. Vì vậy, nếu UBND tỉnh Quảng Nam cho Công ty CP ô tô Trường Hải được nhận ưu đãi đầu tư là vi phạm Nghị định 108/2006/NĐ - CP ngày 22/9/2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư.

Khu kinh tế mở Chu Lai được thành lập theo Quyết định số 108/GĐ-TTg ngày 5/6/2003 của Thủ tướng Chính phủ, có diện tích hơn 31.819 ha. Ngày 23/3/2004, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 43/2004-TTg phê duyệt quy hoạch chung, với tổng diện tích đất tự nhiên 27.040 ha.

Việc Công ty Đầu tư và Phát triển Kỳ Hà - Chu Lai là doanh nghiệp Nhà nước trong năm 2002 đã góp 10% cổ phần, tương đương 20 tỷ, vào Công ty CP ô tô Trường Hải, nhưng không báo cáo cơ quan tài chính là trái với quy định tại Nghị định 59/NĐ - CP ngày 3/10/1996 của Chính phủ. Tuy ngày 22/11/2004, Công ty CP ô tô Trường Hải đã có biên bản họp Hội đồng thành viên thống nhất việc không tham gia góp vốn của Công ty Đầu tư và Phát triển Kỳ Hà - Chu Lai, nhưng nội dung về tài chính không được đề cập đến.

Để xảy ra những sai phạm trên, theo Thanh tra Chính phủ là trách nhiệm thuộc UBND tỉnh Quảng Nam, các Sở ngành và Ban Kinh tế mở Chu Lai, Công ty CP ô tô Trường Hải, Công ty Đầu tư và Phát triển Kỳ Hà - Chu Lai.

Từ những sai phạm này, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai trong việc tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Quyết định tạm giao vốn cho Công ty Đầu tư và Phát triển Kỳ Hà - Chu Lai; để Công ty CP ô tô Trường Hải chưa được thuê đất nhưng đã đầu tư xây dựng từ năm 2008 và việc cấp giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư cho phép Công ty được miễn toàn bộ tiền thuê đất;

Chỉ đạo, xử lý việc Công ty CP ô tô Trường Hải chưa được thuê đất nhưng đã đầu tư xây dựng công trình. Giao cơ quan chức năng kiểm tra làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật đối với việc Công ty Đầu tư và Phát triển Kỳ Hà - Chu Lai góp cổ phần 20 tỷ đồng vốn Nhà nước (10%) vào Công ty Công ty CP ô tô Trường Hải.

Liên quan đến việc thực hiện DA liên doanh ô tô giữa Tập đoàn Hyundai Motor và Công ty CP ôtô Trường Hải, Bộ Tài chính cũng đã bác 2 loại ưu đãi đặc biệt cho DA này. Với tỷ lệ góp vốn 51% sở hữu của Hyundai và 49% của Trường Hải, DA liên doanh này sản xuất các loại động cơ ôtô, máy nổ, máy phát điện, máy nông - ngư cơ với công suất ban đầu 25.000 động cơ/năm; vốn đầu tư 165 triệu USD.

Đối với DA liên doanh sản xuất ô tô, UBND tỉnh Quảng Nam đã đề nghị không thu tiền thuê đất đã có hạ tầng trong suốt thời gian thực hiện DA. Ngược lại, ngân sách Nhà nước sẽ hỗ trợ cho đền bù giải phóng mặt bằng, tái định cư, san lấp mặt bằng, đầu tư hạ tầng đến hàng rào DA. Nhưng theo Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính thì DA liên doanh  này chỉ được miễn tiền thuê đất trong thời gian xây dựng cơ bản và 11 năm kể từ khi hoàn thành chứ không thể suốt thời gian thực hiện DA.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng khẳng định, để được hưởng ưu đãi của doanh nghiệp chế xuất thì các đơn vị nước ngoài trong liên doanh sẽ phải đảm bảo xuất khẩu 100% sản phẩm chứ không phải là 70%. Ngoài ra, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt không có quy định nào về ưu đãi, hỗ trợ để khuyến khích sản xuất kinh doanh đối với DA liên doanh ô tô tại Khu kinh tế mở Chu Lai.

Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi và đưa tin về việc thực hiện Kết luận thanh tra này.

Lê Hải – Nguyên Phê