(Thanh tra) - 6 tổ kiểm tra của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) kiểm tra các dự án: Láng - Hòa Lạc, Cầu Giẽ - Ninh Bình, cầu Thanh Trì, sửa chữa mặt cầu Thăng Long, tuyến đường thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương và công trình quốc lộ 48 đoạn Yên Lý - Nghĩa Thuận đã kết thúc. Kết quả đã chỉ rõ nhiều tồn tại, khiếm khuyết.
Nhiều khiếm khuyết…
Theo Quyết định số 2739/QĐ-BGTVT ngày 30/11/2011 và Quyết định số 2903/QĐ-BGTVT ngày 20/12/2011 về việc thành lập đoàn công tác kiểm tra chất lượng công trình giao thông đối với các dự án công trình, 6 tổ công tác của Bộ GTVT lần lượt được giao nhiệm vụ kiểm tra các dự án: Mở rộng và hoàn thiện đường Láng - Hòa Lạc; đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình; cầu Thanh Trì và đoạn tuyến Nam vành đai 3 Hà Nội; sửa chữa mặt cầu Thăng Long; đường cao tốc thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương và công trình quốc lộ 48-2 (dự án WB4).
Đến thời điểm này, báo cáo của các đoàn cho thấy, một số dự án mắc phải một số tồn tại, khiếm khuyết chính như: Phá vỡ kết cấu mặt đường; độ bằng phẳng mặt đường không bảo đảm; có hiện tượng lún và còn tồn tại một số hạn chế trong giai đoạn thiết kế, thi công và chuyển giao công nghệ.
Cụ thể, dự án quốc lộ 48-2 đoạn Yên Lý - Nghĩa Thuận (Km0-Km20), đường cao tốc thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương và quốc lộ 91B thành phố Cần Thơ… nhà thầu thi công, tư vấn giám sát chưa thực hiện đúng yêu cầu kỹ thuật của dự án như: Thành phần cấp phối của lớp móng đá dăm không đạt yêu cầu, nhiều hạt nhỏ, độ chặt không bảo đảm, đặc biệt là chỉ số dẻo vượt sai số cho phép. Đồng thời, nền đường đắp không bảo đảm độ chặt dẫn đến khi đưa công trình vào khai thác sử dụng đã bị hư hỏng, đặc biệt là sự ảnh hưởng trực tiếp của nước ngầm.
Cũng tại dự án đường cao tốc thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương và đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, đoàn kiểm tra lại phát hiện thiết bị định vị bề dày (sensor) khống chế cao độ (rải bê tông nhựa) chưa tốt, chưa được nhà thầu và tư vấn giám sát chú trọng. Trong khi đó, trong quá trình thi công và nghiệm thu, tư vấn giám sát, ban quản lý dự án để nhà thầu sử dụng máy san để thi công lớp cấp phối đá dăm lớp trên và việc tổ chức thi công lớp mặt bê tông nhựa chia làm nhiều phân đoạn với nhiều nhà thầu khác nhau, thiết bị thi công không đồng đều, có nhiều mối nối giữa các đoạn là khiếm khuyết phổ biến của các dự án. Do đó, độ bằng phẳng mặt đường không bảo đảm.
Thêm nữa, hiện tượng lún đã xảy ra với các đoạn nền đường thi công trên vùng đất yếu, mặc dù đã sử dụng các biện pháp xử lý đất yếu nhưng chưa có giải pháp khắc phục, xử lý triệt để trừ áp dụng giải pháp làm cầu vượt. Trong đó, giải pháp xử lý của tư vấn thiết kế còn tồn tại tập trung tại các vị trí đường đầu cầu, khu vực xử lý nền đất yếu tại các đường Láng - Hòa Lạc, thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương. Chưa kể đến các tồn tại phổ biến trong giai đoạn thiết kế, thi công và chuyển giao công nghệ của các dự án nói trên như: Giải pháp thiết kế lựa chọn, sử dụng kết cấu chưa phù hợp; xử lý thoát nước chưa xác định đúng cao độ, không đồng bộ…
… Và những bài học
Theo Chánh Văn phòng Bộ GTVT Nguyễn Văn Công, qua đánh giá nguyên nhân, các hư hỏng, khuyất tật tại các dự án kiểm tra rút ra những bài học lớn.
Công tác thiết kế cần khảo sát kỹ các số liệu thủy văn, kể cả lưu lượng xe, tải trọng lớn để đưa ra các giải pháp thiết kế hợp lý, đặc biệt là trên nền đất yếu. Đồng thời, khi thử nghiệm công nghệ mới cần phải có thử nghiệm trước. Chỉ khi làm chủ được công nghệ thiết kế có quy trình thi công, nghiệm thu mới đưa vào xây dựng công trình.
Trong quá trình xây dựng, việc giám sát trong công tác quản lý chất lượng của các cơ quan quản lý, chủ đầu tư chưa chặt chẽ, đã quá tin tưởng vào đội ngũ tư vấn giám sát, tư vấn kiểm định. Trong khi đó, từ công tác thí nghiệm của tư vấn, kết quả kiểm định không trung thực như ở dự án cao tốc thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương, quốc lộ 48-2. Đồng thời, công tác giám sát chủ đầu tư (ban quản lý dự án), tư vấn giám sát không làm tròn nhiệm vụ, đã để nhà thầu thi công không đúng kĩ thuật.
Vì vậy, cần phân rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân từ cơ quan quản lý chủ đầu tư, ban quản lý dự án đến tư vấn giám sát, nhà thầu thi công. Cần kiểm điểm sâu sắc trong việc quản lý dự án cũng như quản lý về chất lượng xây dựng công trình, đặc biệt là ban quản lý dự án - cơ quan thay mặt chủ đầu tư thực hiện toàn bộ các công việc từ khâu lựa chọn nhà thầu tư vấn, xây lắp, ký hợp đồng, nghiệm thu bàn giao công trình…
“Khi xảy ra các khiếm khuyết, hư hỏng, chủ đầu tư, ban quản lý dự án đã chậm kiểm tra, xác định nguyên nhân. Chính việc chậm trễ trong khắc phục của nhà thầu hoặc khắc phục chưa triệt để dẫn đến những hư hỏng phát triển nặng thêm, gây bức xúc cho xã hội như dự án đường cao tốc thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương từ tháng 10/2010 và dự án quốc lộ 48-2 từ năm 2008”, ông Công nhấn mạnh.
Hữu Oanh
