Mía nguyên liệu đã chặt của gia đình bà Xuân bị chất đống không thể tiêu thụ được

Ai là người chịu thiệt hại?

Theo đơn thư của bà Nguyễn Thị Xuân, chủ hợp đồng trồng mía (ở các xã Thạch Cẩm, Thạch Quảng, Thạch Tượng) với diện tích 232ha (Thạch Quảng 30ha, Thạch Cẩm 180ha, Thạch Tượng 22ha), vụ ép năm 2010 - 2011, gia đình nhận được thông báo giá thu mua mía nguyên liệu của Cty Đường Việt - Đài, cụ thể: Mía MY5514 là 903.000 đồng/tấn, mía ROC là 950.000 đồng/tấn. Xét thấy giá mía của Cty Đường Việt - Đài thấp hơn các nhà máy khác trong tỉnh nên gia đình bà Xuân đã hợp đồng, vận chuyển một khối lượng mía nguyên liệu đi bán ở Nhà máy Đường Lam Sơn với giá cao hơn.

Trước tình hình này, ngày 3/1/2011, tại UBND xã Thạch Cẩm, đại diện chính quyền, Cty Đường Việt - Đài và chủ hộ trồng mía là bà Nguyễn Thị Xuân đã có cuộc họp bàn bạc và đi đến thống nhất: Giá thu mua mía nguyên liệu cho gia đình bà Xuân là 950.000 đồng/tấn mía sạch, cộng cước vận chuyển, các chính sách quản lý mía khác tổng cộng là 1.100.000 đồng/tấn, tạp vật trừ không quá 2%. Sau khi thống nhất giá mua, Cty Đường Việt - Đài đã phân lượng mía thu mua cho gia đình bà Xuân từ ngày 4/1/2011 là 130 - 150 tấn/ngày.

Bà Nguyễn Thị Xuân phản ánh với PV báo Thanh tra

Ngày 4/1/2011, thực hiện theo hợp đồng, gia đình bà Xuân vận chuyển mía về nhập thì phía Cty Đường Việt - Đài lại không thu mua mía với giá đã thoả thuận tại cuộc họp ngày 3/1/2011 mà đưa ra giá thu mua là 1.060.000 đồng/tấn, bao gồm: Giá mía sạch 950.000 đồng/tấn, cộng cước vận chuyển và các chính sách quản lý mía khác. Thấy vậy, gia đình bà Xuân đã có văn bản yêu cầu Cty thực hiện nghiêm theo biên bản đã ký song không nhận được câu trả lời nào từ phía Cty. Vì thế, gia đình bà Xuân tìm cách đấu mối ký hợp đồng và vận chuyển mía xuống bán cho Nhà máy Đường Lam Sơn.

Theo trình bày của bà Xuân, căn cứ theo hợp đồng, gia đình đã chặt xuống khoảng 300 tấn mía. Hiện, số mía này đang ngày đêm phơi nắng, phơi sương ở các bãi, đầu các khúc mía bị mốc, héo khiến trữ lượng đường giảm sút. Trung bình 1 ngày, số mía đã chặt hao hụt khoảng 10%, ngày nắng hao hụt tăng lên đến 20%. Không những thế, hiện nay số mía chín trên đồng đã đến kỳ thu hoạch với diện tích lớn, nếu không được chặt đưa đi tiêu thụ thì trữ lượng đường cũng sẽ bị sụt giảm.

Anh Nguyễn Sỹ Quân, lái xe chở mía thuê cho gia đình bà Xuân, cho biết, ngày 7/1/2011, khi xe đang bốc mía dưới bãi chưa lưu thông thì bị lực lượng công an đến kiểm tra và phạt lỗi chở vượt quá trọng tải! Mãi đến chiều ngày 10/1/2011, thấy mía trên xe đã đỏ đầu, mốc, héo, anh đánh xe đi nhập, trên đường bị lực lượng Cảnh sát Giao thông huyện Thạch Thành và Công an xã Thạch Cẩm giữ lại.

Chính quyền nói gì?

Nhằm bảo đảm nguồn nguyên liệu cho Cty Đường Việt - Đài sản xuất và chế biến, chính quyền các cấp ở Thanh Hóa đã quy hoạch vùng mía nguyên liệu. Để kích cầu người dân sản xuất, phía Cty Đường Việt - Đài đã tổ chức ký hợp đồng trồng và thu mua mía nguyên liệu vụ ép 2010 - 2011 đối với các chủ hộ trồng mía, đồng thời cho người dân vay vốn đầu tư sản xuất. Cụ thể: Đối với diện tích trồng mới, trồng lại đạt quy trình kỹ thuật với định mức không quá 18 triệu đồng/ha cho các khâu làm đất bằng máy, mua mía giống, phân bón, thuốc trừ sâu. Riêng diện tích đăng ký trồng mía thâm canh cao sản đạt năng suất từ 80 tấn/ha trở lên sẽ đầu tư 20 triệu đồng/ha. Tuy nhiên, gia đình bà Xuân không phụ thuộc vào nguồn đầu tư của Cty mà tự chủ động vay vốn (vay ngân hàng hơn 3 tỷ đồng) để sản xuất. Sản lượng mía của gia đình bà Xuân niên vụ năm nay khoảng 10.000 - 12.000 tấn, do giá mía Cty Đường Việt - Đài mua thấp hơn so với các nhà máy khác nên gia đình bà không bán cho Cty. “Gia đình đồng ý sẽ bán mía nguyên liệu cho Cty Đường Việt - Đài, thế nhưng Cty phải bảo đảm giá như đã thoả thuận ngày 3/1/2011, vì chúng tôi phải bỏ vốn ra đầu tư, trả lãi ngân hàng, như thế mới có lãi”, bà Xuân nói.

Lực lượng cảnh sát giao thông huyện Thạch Thành và công an xã Thạch Cẩm bắt giữ xe chở mía của gia đình bà Xuân

Trao đổi với PV Báo Thanh tra, ông Nguyễn Văn Hùng, Phó Chủ tịch UBND huyện Thạch Thành cho biết: Chính quyền đã nhận được đơn đề nghị của bà Nguyễn Thị Xuân yêu cầu xem xét giải quyết sự việc nêu trên nhằm bảo đảm quyền lợi cho người trồng mía. Đồng thời, ông Hùng cũng xác nhận chính quyền đã phối hợp với các cơ quan chức năng bắt giữ 5 xe mía của gia đình bà Xuân vì vận chuyển mía trong vùng quy hoạch đi tiêu thụ cho nhà máy khác. Qua xác minh, số mía này đều có nguồn gốc từ gia đình bà Xuân và thực tế, gia đình bà Xuân không vay tiền đầu tư của Cty Đường Việt - Đài.

Cũng theo ông Hùng, trong các vụ ép gần đây, phía Cty Đường Việt - Đài thu mua mía nguyên liệu của dân đánh trừ tạp vật quá cao, huyện đã có văn bản yêu cầu phía Cty xem xét lại. Thế nhưng, vụ ép năm 2010 - 2011, phía Cty vẫn trừ tạp vật cao hơn so với các nhà máy khác. “Tới đây, UBND huyện sẽ họp bàn để giải quyết cụ thể sự việc của gia đình bà Nguyễn Thị Xuân”, ông Hùng khẳng định.

Qua vụ việc trên, chúng tôi đề nghị các ban, ngành chức năng tỉnh Thanh Hóa sớm chỉ đạo giải quyết dứt điểm sự việc nêu trên, tránh tình trạng để người trồng mía trên địa bàn huyện Thạch Thành bị thiệt thòi.

Văn Thanh