Họp báo về công tác quản lý hải quan đối với phế liệu nhập khẩu (nguồn vov.vn)

Nguyên nhân được chỉ ra là, sau khi Trung Quốc thực hiện chính sách cấm nhập khẩu 24 loại phế liệu, hoạt động nhập khẩu, mua bán phế liệu ở nước ta có chiều hướng gia tăng mạnh, có nhiều diễn biến phức tạp. Nhiều lô hàng phế liệu nhập khẩu không đáp ứng các điều kiện quy định về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất nên doanh nghiệp không đến làm thủ tục hải quan hoặc không được cơ quan hải quan giải quyết thủ tục thông quan dẫn đến tình trạng có một lượng lớn các loại phế liệu nhập khẩu đang tồn đọng tại các cảng biển Việt Nam.

Việc quản lý phế liệu nhập khẩu đang được thực hiện theo Thông tư 41/2015/TT-BTNMT, theo đó, Bộ TTN&MT hoặc Sở TN&MT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là cơ quan có thẩm quyền cấp hoặc rút giấy phép nhập khẩu phế liệu; cơ quan hải quan chỉ là làm thủ tục theo đúng quy định của bộ quản lý chuyên ngành. Khi mà sự phối hợp giữa các cơ quan chưa chặt chẽ, đồng bộ, thì sẽ còn nhiều khó khăn trong việc quản lý hiệu quả mặt hàng rất đặc thù này.

Theo ông  Mai Xuân Thành, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Hải quan, mặt hàng phế liệu là mặt hàng đặc thù, phải lấy mẫu ở 4-5 điểm trong container, nghĩa là để phát hiện chính xác xem hàng hoá có đạt yêu cầu không, cơ quan hải quan phải mở tất cả các container ra kiểm tra, lấy mẫu. Sau khi lấy mẫu, doanh nghiệp cũng không thể xếp hàng lại vào container, trong khi các cảng cũng không đủ chỗ để tháo tung các container ra kiểm tra. Vì vậy, luôn rất rủi ro trong việc xác định hàng có đủ chất lượng hay không.

Mặt khác, cơ quan hải quan cũng không xác định được doanh nghiệp nào đủ tiêu chuẩn, được phép nhật khẩu phế liệu, trong khi trên cổng thông tin 1 cửa quốc gia không có đủ thong tin về các doanh nghiệp này.

Hiện nay, một số doanh nghiệp, một số hãng tàu, đại lý hãng tàu, doanh nghiệp kinh doanh cảng đã ý thức được nguy cơ và rủi ro trong nhập khẩu phế liệu nên đã chủ động thông báo ngừng tiếp nhận hàng hóa là phế liệu đã góp phần giảm đáng kể mức độ hàng hóa tồn đọng tại cảng.

Để bảo vệ môi trường, không để Việt Nam trở thành bãi rác của thế giới, không tốn kém chi phí tiêu hủy đối với hàng hóa là phế liệu, chất thải đưa vào lãnh thổ nhưng không có người nhận, ngoài việc thực hiện đúng quy định về kiểm tra hải quan theo quy định, Tổng cục Hải quan đã có công văn số 4202/TCHQ-PC ngày 17/7/2018 chỉ đạo, hướng dẫn cơ quan hải quan các địa phương thực hiện các biện pháp siết chặt phế liệu nhập khẩu trong đó có biện pháp ngăn chặn từ xa khi hàng hóa vẫn còn trên tàu, chưa dỡ hàng xuống cảng đối với hàng hóa là chất thải, phế liệu không đáp ứng điều kiện, quy chuẩn môi trường vào lãnh thổ trên cơ sở rà soát, phân tích thông tin hàng hóa khai báo trên bản lược khai hàng hóa (manifest) trước khi hàng đến.

Cục Điều tra chống buôn lậu đang chủ trì triển khai kế hoạch “Điều tra, xác minh, xử lý vi phạm trong hoạt động nhập khẩu phế liệu”, tổ chức điều tra, xác minh các trường hợp có dấu hiệu nghi vấn trong hoạt động nhập khẩu phế liệu từ 01/2016 đến 05/2018 và xử lý các trường hợp vi phạm theo qui định của pháp luật, tập trung vào đấu tranh làm rõ các hành vi làm giả giấy xác nhận khẩu phế liệu, sửa chữa thời gian thực hiện, khối lượng, chủng loại phế liệu được xác nhận nhập khẩu; làm giả, sửa chữa thông báo nhập khẩu phế liệu của các cơ quan có thẩm quyền; làm giả, sửa chữa giấy xác nhận ký quỹ nhập khẩu phế liệu; cung cấp văn bản chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật về môi trường đối với lô hàng phế liệu nhập khẩu không hợp lệ (làm giả hoặc pháp nhân cung cấp văn bản chứng nhận không có chức năng).

Đến nay, cơ quan hải quan đã điều tra, xác minh được Công ty TNHH dịch vụ thương mại xuất nhập khẩu Đức Đạt (Công ty Đức Đạt) sử dụng các giấy tờ, tài liệu giả gồm Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu và các văn bản Thông báo lô hàng phế liệu nhập khẩu để kiểm tra, thông quan để nhập khẩu qua  cảng Sài Gòn Khu vực 1, Khu vực 3 - TP. Hồ Chí Minh và cảng Cái Mép, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu 635 tờ khai với tổng khối lượng là 13.046,252 kg, tổng trị giá theo khai báo 35.537.993.380 VNĐ. Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan đã ra Quyết định số 07/QĐ-ĐTCBL và Quyết định số 08/QĐ-ĐTCBL ngày 17/7/2018 về việc khởi tố vụ án hình sự đối với Công ty TNHH dịch vụ thương mại xuất nhập khẩu Đức Đạt về tội Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới và chuyển hồ sơ vụ việc cho cơ quan Công an tiếp tục điều tra làm rõ.

Hồng Phúc