Thiếu vẫn thừa…
Hiện nay nhu cầu tiêu thụ rau xanh của người dân thành phố ước khoảng 1.200 tấn/ngày, thế nhưng rau sạch tiêu chuẩn an toàn chỉ đáp ứng khoảng 9 - 10 tấn.

Đáng nói là tỷ lệ chênh lệch cung ứng quá cao này cho nhu cầu tiêu dùng không phản ánh đúng bản chất vấn đề. Chênh lệch này không phải vì không có, hoặc quá ít đơn vị, quá ít diện tích trồng rau sạch, mà là do những bất cập trong quảng bá, đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ thực vật TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Đức Tiến cho biết, hiện nay tại thành phố có không dưới 30 đơn vị đăng ký với Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (NN&PTNT), công bố chất lượng rau an toàn. Số doanh nghiệp này đang canh tác 2.800 ha rau an toàn, đó là chưa kể có nhiều hợp tác xã, cơ sở sản xuất rau hoàn toàn đủ khả năng đáp ứng tiêu chuẩn Việt GAP của Bộ NN&PTNT.

Theo ông Đức Tiến, thậm chí nhiều thương hiệu sản xuất và phân phối rau an toàn thuộc loại nặng ký, có tên tuổi, chẳng hạn như Hợp tác xã Tân Phú Trung, Vissan, Co-op mart… nhưng sản lượng cung ứng của họ vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, cũng như chiếm tỷ lệ quá khiêm nhường so với sức mua trên thị trường.

… Thừa vẫn thiếu
Vậy sản lượng số rau sạch đạt chuẩn từ các nhà làm ra từ các nhà sản xuất này tiêu thụ ở đâu?

Dân trong nghề cho biết, nông dân trồng được rau an toàn nhưng có sản phẩm mà không có đầu ra đúng nghĩa, tức không biết bán cho ai. Trường hợp khu chuyên canh rau sạch tại xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn là một ví dụ. Sản lượng rau sạch của khu vực này ước khoảng 15 - 20 tấn/ngày, thế nhưng lượng hàng có hợp đồng đưa vào hệ thống siêu thị chỉ chưa đến 1 tấn! Tương tự, khu ở xã Tân Phú Trung và Nhuận Đức, huyện Củ Chi cũng chỉ tìm được hợp đồng giao khoảng 2 - 3 tấn/ngày, trong lúc năng lực sản xuất 20 - 25 tấn/ngày! Một khi không vào được các siêu thị, các nơi bán lẻ uy tín, người trồng rau chỉ còn nước đem ra chợ bán như rau thường.

Ông Nguyễn Văn Đức Tiến cho rằng, một trong những cách tốt nhất duy trì và phát triển bền vững nghề sản xuất rau sạch là phải có sự phối hợp đồng bộ của các cơ quan chức năng để hình thành hệ thống bán lẻ dưới hình thức cửa hàng nhỏ chuyên doanh thực phẩm an toàn nói chung và rau sạch nói riêng. Các cơ quan chức năng thành phố cần tìm ra tiếng nói chung giữa người sản xuất và nhà phân phối. Thế nhưng, để hình thành một hệ thống bán lẻ như thế không thể thiếu vai trò hỗ trợ của Nhà nước. Đặc biệt là giúp nông dân làm thương hiệu và tư vấn các hình thức nhận diện cho rau sạch, được vậy mới có thể mở rộng thị trường và đưa sản phẩm rau sạch đến với người tiêu dùng nhiều hơn.

Hạn chế khác trong tiêu thụ rau sạch, thường là do sai lệch cảm quan. Kỹ sư nông nghiệp Hồ Phú Nguyên, Trợ lý Tổng giám đốc Công ty Phân bón miền Nam cho biết, các loại phân bón, các thuốc bảo vệ thực vật dùng cho rau sạch vốn đòi hỏi tuân thủ thời gian cách ly đúng quy định. Đòi hỏi này khiến cho rau sạch không còn xanh mướt như khi vừa thu hoạch. Chính vẻ ngoài này của rau sạch đạt chuẩn đã “đánh lừa” thị giác tiêu dùng. Do đa phần người tiêu dùng vẫn thích lựa chọn rau còn vẻ xanh tươi. Thay đổi được được thị hiếu này tuy không dễ, nhưng sẽ mở ra một thị phần rộng hơn cho rau sạch sau này.

Trong khi đó Phó giám đốc Công ty TNHH chợ đầu mối nông sản Thủ Đức Nguyễn Thanh Hà lại nhấn mạnh về vai trò quan trọng của người trồng rau. Theo bà Thanh Hà, việc sản xuất rau an toàn cũng đòi hỏi người nông dân phải có trình độ nhất định trong việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. “Người nông dân cần hiểu rằng, sử dụng đúng mực thuốc bảo vệ thực vật và phân bón cũng chính là bảo vệ cho cả cộng đồng”, bà Hà nói.

Nghiêm Lan