Hải quan Lạng Sơn tổ chức đối thoại nhằm nâng cao vai trò, hiệu quả và tính chuyên nghiệp của các doanh nghiệp đại lý làm thủ tục hải quan. Ảnh: Thu Nga

Ông Nguyễn Hữu Vượng, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết, dịch Covid-19 bùng phát đã ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động thông thương hàng hóa xuất nhập khẩu cũng như dẫn đến chi phí vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu qua đường biển tăng cao. Sự khan hiếm vỏ container, hạn chế vận tải bằng đường hàng không khiến lượng hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu đường bộ tăng mạnh. Tuy nhiên, do công tác phòng, chống dịch tại tỉnh Lạng Sơn được kiểm soát tốt nên hoạt động xuất nhập khẩu qua địa bàn tỉnh diễn ra sôi động, kim ngạch và số thu thuế đều tăng.

Ngoài ra, Hải quan Lạng Sơn còn làm thủ tục cho một lượng lớn hàng hóa quá cảnh, tạm nhập tái xuất, gửi kho ngoại quan. Hàng hóa xuất nhập khẩu chuyển cửa khẩu là nguyên liệu, linh kiện, máy móc thiết bị phục vụ sản xuất, nguyên liệu, thành phẩm xuất khẩu của các doanh nghiệp đầu tư trên cả nước với lưu lượng hàng trăm nghìn lượt phương tiện, trọng lượng hàng triệu tấn và kim ngạch xuất nhập khẩu hàng năm đều đạt trên chục tỷ USD.

Tính đến hết tháng 11, đã có 3.211 doanh nghiệp với tổng số 96.859 tờ khai đăng ký tham gia thực hiện thủ tục hải quan điện tử qua hệ thống VNACCS với tổng kim ngạch hàng hóa xuất nhập khẩu đạt 3.668,4 triệu USD, tăng 54,2% so với cùng kỳ năm 2020.

Phần lớn đại lý hải quan trên địa bàn Lạng Sơn không ký kết hợp đồng đại lý với chủ hàng mà chỉ thực hiện các dịch vụ thông qua thỏa thuận miệng như: nhập các chỉ tiêu thông tin khai báo, làm thuê các thủ tục bến bãi, điều xe, bốc xếp hàng hóa..., việc đứng tên trên tờ khai hải quan, thực hiện các nghĩa vụ thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác vẫn do chủ hàng tự đứng ra thực hiện. Một số cá nhân hoạt động dịch vụ khai thuê chỉ thực hiện việc khai báo sao cho nhanh nhất, có lợi nhất còn trách nhiệm cuối cùng thuộc về phía chủ hàng, từ đó làm sai lệch bản chất hoạt động của các đại lý làm thủ tục hải quan.

Các đại lý hải quan trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn chủ yếu làm thủ tục đối với loại hình quá cảnh và xuất nhập khẩu chính ngạch qua cửa khẩu Hữu Nghị, một số ít làm thủ tục đại lý đối với loại hình kinh doanh tạm nhập tái xuất và gửi kho ngoại quan qua cửa khẩu Cốc Nam và Chi Ma. Còn tại cửa khẩu Tân Thanh, hoạt động xuất khẩu hoa quả, nông sản chủ yếu thông qua các cá nhân có đăng ký kinh doanh, không thông qua đại lý hải quan.

Có thể nói, hoạt động của các đại lý hải quan trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn chưa thực sự đi vào chiều sâu và đạt hiệu quả cao như mục tiêu đề ra, nhiều đại lý chưa hoạt động đúng với vai trò, tư cách của đại lý hải quan.

Ông Hà Xuân Quang, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Lạng Sơn cho biết, trong nhiều năm nay, chưa có cơ chế phân định rõ ràng chế độ ưu đãi dành cho các doanh nghiệp là đại lý làm thủ tục hải quan so với doanh nghiệp xuất nhập khẩu thông thường. Các chủ hàng chưa nhận thức được sự khác biệt, hiệu quả, lợi ích, quyền ưu tiên khi thực hiện thủ tục hải quan qua các đại lý làm thủ tục hải quan so với các cá nhân làm dịch vụ khai thuê hải quan.

Điều này dẫn đến nhiều chủ hàng cũng không muốn ký hợp đồng đại lý hải quan với lý do thủ tục, giấy tờ phức tạp hơn; phát sinh thêm chi phí liên quan đến việc ký kết hợp đồng như: phí chuyển tiền, thuế GTGT... Do đó, phần lớn chủ hàng lựa chọn thực hiện thủ tục hải quan theo hình thức ủy quyền cho các cá nhân hoạt động dịch vụ khai thuê hải quan.

Để các doanh nghiệp là đại lý hải quan phát triển, ông Hà Xuân Quang cho rằng, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền tới cộng đồng doanh nghiệp xuất nhập khẩu về những lợi ích, quyền ưu tiên khi thực hiện thủ tục hải quan thông qua đại lý làm thủ tục hải quan để chủ hàng biết, lựa chọn các đại lý hải quan uy tín thay mặt mình thực hiện thủ tục thông quan hàng hóa.