Thép tồn kho ngày càng tăng dần

Ông Phạm Chí Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết, lượng thép xây dựng tiêu thụ 6 tháng đầu năm 2012 gần 2,62 triệu tấn, giảm khoảng 17% so cùng kỳ năm ngoái. Thép tồn kho đang tăng dần theo từng tháng. Lượng thép tồn kho thời điểm cuối tháng 6 tăng lên khoảng 15% so với các tháng đầu năm, tháng 7 tiếp tục tăng thêm khoảng 20.000 tấn. Ước tính, 7 tháng đầu năm lượng thép tồn kho đã lên đến khoảng 370.000 tấn.

VSA dự báo, khả năng tiêu thụ trong năm 2012  khoảng 5 - 5,5 triệu tấn, trong khi công suất sản xuất thép của các nhà máy hiện nay hơn 11 triệu tấn.

Đáng nói là, dù bài toán “tồn kho” chưa giải được, ngành Thép lại phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt với thép nhập khẩu từ Trung Quốc. Chỉ tính riêng trong tháng 8/2012, lượng thép nhập từ Trung Quốc vào Việt Nam đã lên tới 137.500 tấn, cao gấp 5,5 lần so với cùng thời điểm năm 2011 (năm 2010 là 24.900 tấn và năm 2011 là 53.600 tấn).

Theo quy định, các sản phẩm thép hợp kim nhập khẩu để sản xuất que hàn được hưởng thuế suất là 0%. Lợi dụng điều này, một số công ty thương mại đã nhập khẩu thép có hàm lượng nguyên tố chứa Bo 0,000% “đội lốt” sản xuất que hàn hưởng thuế suất 0%, nhưng thực tế lại bán ra thị trường trong nước dưới “mác” thép xây dựng với giá bán thấp hơn giá thép trong nước từ 700 - 900 đồng/kg, khiến các doanh nghiệp thép bị lép vế trên sân nhà.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu thép của Việt Nam 6 tháng đầu năm 2012 đạt 1.076.981 tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 995 triệu USD. Lượng thép thành phẩm xuất khẩu đạt 957.987 tấn, tăng 3,6% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù thép xuất khẩu có tăng, song so với công suất thiết kế hiện tại và trong tương lai gần, con số này là quá nhỏ. Bên cạnh đó, việc xuất khẩu thép cũng đang gặp khó khăn về lãi suất; biến động về tỷ giá; có nguy cơ bị kiện chống phá giá. 

Khó khăn nhất của ngành Thép hiện nay là đầu ra. Để giải bài toán này, theo ông Phạm Chí Cường, Chính phủ cần nghiên cứu giảm thuế VAT từ 10% xuống 5%; giải ngân nhanh các dự án ODA; tiếp tục giảm lãi suất ngân hàng…

Đối với thép nhập khẩu, các cơ quan chức năng cần tăng cường giám sát sau thông quan với sản phẩm thép thông thường và thép hợp kim, nhất là việc đưa vào sử dụng. Cục Quản lý Cạnh tranh, Bộ Công thương cần phối hợp các cơ quan chức năng tìm ra giải pháp trợ giúp ngành Thép. Về lâu dài, Chính phủ cần tạo điều kiện hơn nữa trong công tác xúc tiến thương mại cho doanh nghiệp xuất khẩu thép.