Quang cảnh buổi công bố. Ảnh: Trần Quý

Báo cáo được thực hiện trong bối cảnh, thời gian qua có nhiều thông tin trái chiều về chất lượng và tình hình cạnh tranh không lành mạnh đối với thị trường sữa trong nước nói chung và thị trường sữa công thức dành cho trẻ em từ 0 - 12 tháng tuổi nói riêng. Những thông tin trên đã gây hoang mang đến sự lựa chọn của người tiêu dùng.

Báo cáo kết luận, hiện nay tại Việt Nam, không có một nhãn hàng, cũng như không có cá nhân, doanh nghiệp nào đủ mạnh để thao túng thị trường hoặc nắm giữ lợi thế cạnh tranh áp đảo để áp đặt các điều kiện không công bằng lên người tiêu dùng cũng như đối thủ trên thị trường đó.

Theo kết quả nghiên cứu, thị trường sữa công thức cho trẻ em dưới 12 tháng tuổi tại Việt Nam có lượng cầu không lớn so với các nước trong khu vực, nhưng lượng cung lại khá cao. Phân khúc thị trường sữa công thức cho trẻ em từ 0-6 tháng tuổi có 28 công ty với 50 nhãn hàng khác nhau, phân khúc thị trường sữa công thức dành cho trẻ từ 6 - 12 tháng có 27 công ty với 53 nhãn hàng khác nhau. Sự đa dạng trong cạnh tranh như vậy cũng cho thấy, ít có khả năng xảy ra câu kết phản cạnh tranh trên thị trường này.

Nghiên cứu cho thấy, khu vực sản xuất sữa bột trẻ em trong nước đang phát triển mạnh. Vị thế của các sản phẩm sữa thành phẩm nhập khẩu trên thị trường đang giảm dần một cách tương đối và thay vào đó, các sản phẩm sữa sản xuất trong nước đang dần được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng. Năm 2011, Vinamilk đã vượt lên dẫn đầu thị trường trên cả 2 phân khúc thị trường sữa công thức dành cho trẻ em 0 - 6 tháng tuổi và 6 - 12 tháng tuổi với tổng thị phần (tính theo khối lượng tiêu thụ) tương ứng là 29% và 31,1% trên thị trường liên quan.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng, các loại sữa công thức cho trẻ em dưới 12 tháng tuổi tại Việt Nam, dù sản xuất trong nước hay nhập khẩu thành phẩm từ nước ngoài đều có chung nguyên liệu là sữa bột gầy cung cấp trên thị trường thế giới. Do đó, giá sữa ở Việt Nam không chỉ phụ thuộc vào biến động giá sữa bột gầy trên thế giới, mà còn bị ảnh hưởng đáng kể bởi tỷ giá đối hoái và mức thuế áp dụng cho mặt hàng này.

"CUTS kỳ vọng, bản Báo cáo này sẽ mang đến một cách nhìn khách quan hơn về sự vận hành và tình hình cạnh tranh của thị trường sữa công thức cho trẻ em tại Việt Nam. Các nhà làm chính sách, từ đó, cũng có thể xây dựng các chính sách hiệu quả để khắc phục những khiếm khuyết của thị trường, bảo đảm cân bằng các lợi ích trong xã hội, giúp cho ngành sữa Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn và người tiêu dùng được hưởng lợi từ sự phát triển của thị trường" - bà Phạm Quế Anh, Giám đốc Văn phòng Hà Nội của CUTS phát biểu.

Trần Quý