Theo ước tính, cả nước có đến hàng trăm chợ hoạt động kém hiệu quả. Đáng chú ý, có nhiều chợ đầu tư hàng chục tỷ đồng xây xong rồi… bỏ hoang, gây lãng phí rất lớn.

Chợ trung tâm thị trấn Cửa Việt do UBND huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị, làm chủ đầu tư với kinh phí 21 tỷ đồng, được khởi công xây dựng vào đầu năm 2011 và đã hoàn thành phần mái đình, phần khung thô 2 tầng. Tuy nhiên, đến tháng 8/2012, công trình bị dừng thi công khiến nhiều hạng mục hiện có dấu hiệu xuống cấp.

 Chợ An Cư nằm trên địa bàn ấp An Bình, xã An Cư, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang, với số vốn đầu tư hơn 10 tỉ đồng được đưa vào sử dụng gần 2 năm nay, nhưng đến nay vẫn "cửa đóng then cài".

Chợ trung tâm thị trấn Vĩnh Tuy, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang, được đầu tư xây dựng trên diện tích hơn 3.000m2 từ năm 2008, với tổng kinh phí 6,3 tỷ đồng nhưng đang bỏ hoang.

Chợ Bình Thuận, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, được xây dựng bằng nguồn vốn an sinh xã hội của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia, với số vốn đầu tư 3,2 tỷ đồng cũng bị “đắp chiếu”.

Chợ trung tâm xã Gio Hải, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị, được xây dựng với kinh phí 1,8 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước, sau gần 3 năm đưa vào sử dụng, hiện đang bị bỏ hoang và đang xuống cấp nghiêm trọng…

Mục tiêu đến năm 2015 có ít nhất 20% số xã đạt tiêu chí số 7 “chợ nông thôn mới” chắc khó đạt được vì đến hết năm 2012, cả nước mới có 1.366/9064 xã đạt tiêu chí số 7, chiếm 15,07% so với tổng số xã cả nước, nhất là trong bối cảnh khó khăn hiện nay, rất thiếu vốn để đầu tư xây dựng chợ.

 Đối với mục tiêu xây dựng mô hình chợ thí điểm bảo đảm VSATTP đến năm 2015 lại càng xa vời hơn. Đến nay, cả nước mới có 19 tỉnh, TP xây dựng mô hình chợ thí điểm bảo đảm VSATTP. Trong đó, có 7 tỉnh, gồm: An Giang, Quảng Ninh, Bến Tre, Tây Ninh, Đồng Nai, Hưng Yên và Lạng Sơn mới cơ bản hoàn thành một số tiêu chí như: Phân khu chức năng; xây mới hoặc cải tạo nâng cấp cơ sở vật chất của chợ (hệ thống cấp thoát nước); cơ sở vật chất của hộ kinh doanh tại chợ (quầy bày bán thực phẩm, tủ chứa đựng, bảo quản thực phẩm…).

Liệu từ nay đến năm 2015, 44 tỉnh, TP còn lại có đủ khả năng xây dựng mô hình chợ VSATTP? Một vấn đề quan trọng khác, đó là chất lượng chợ VSATTP thì không được Bộ Công thương nhắc đến.

Bên cạnh đó, hiện cả nước mới có 401 DN chợ và 194 HTX chợ. Trong điều kiện khó khăn này, để nâng lên gấp 3 lần số DN và HTX chợ vào năm 2015 so với năm 2012 chắc là không thể.

Mặc dù Bộ Công thương đã đề ra một số giải pháp như: Rà soát, điều chỉnh và nâng cao chất lượng của qui hoạch phát triển mạng lưới chợ; sửa đổi, bổ sung qui định pháp luật về phát triển và quản lý chợ; sửa đổi, bổ sung chính sách khuyến khích, ưu đãi phát triển chợ nói riêng và hạ tầng thương mại nói chung; đa dạng nguồn vốn hỗ trợ đầu tư phát triển chợ; đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi mô hình tổ chức quản lý chợ; tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng để hỗ trợ phát triển nguồn nhân… Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, với những tồn tại trong quy hoạch, kiểm soát, điều hành, quản lý chợ như hiện nay thì mục tiêu mà Bộ Công thương đề ra là khó khả thi.