Khu vực DNNN kinh doanh chưa thực sự hiệu quả

Ngoài những mặt tích cực, Đề án đã chỉ ra nhiều mặt hạn chế. Vấn đề nổi cộm nhất hiện nay là hiệu quả sử dụng các nguồn lực do Nhà nước đầu tư của DNNN còn hạn chế, ảnh hưởng tới chất lượng tăng trưởng, phát triển và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Hiệu quả kinh doanh của DNNN chưa cao và tình hình tài chính của nhiều DNNN chưa bảo đảm yêu cầu an toàn lành mạnh. Kết quả thực hiện nhiệm vụ của DNNN chưa tương xứng với quy mô các nguồn lực được đầu tư. Cơ chế quản lý đầu tư còn nhiều bất cập.

Chưa kể, trong 2 năm 2008 và 2011, nhiều tập đoàn, tổng Cty Nhà nước đầu tư ra ngoài ngành với một lượng vốn lớn. Cụ thể, năm 2008, các tập đoàn, tổng Cty Nhà nước đã xây dựng kế hoạch đầu tư phát triển với tổng giá trị bằng 24,8% tổng giá trị tài sản và 89,5% vốn điều lệ; năm 2011 tương ứng bằng khoảng 26% và 72%. Trong đó, một số tập đoàn, tổng Cty Nhà nước bố trí kế hoạch vốn đầu tư cao gấp 1,5 - 3,1 lần vốn điều lệ.

Đề án cũng đã chỉ ra 5 nguyên nhân dẫn đến sự yếu kém của khu vực DNNN, trước hết, do xuất phát từ đặc thù của DNNN không phát huy tối đa hóa lợi nhuận như DN thuộc các thành phần kinh tế khác. Thứ hai, tổ chức thực hiện chính sách điều chỉnh cơ cấu DNNN còn hạn chế bất cập. Thứ ba, quản lý, giám sát hiệu quả hoạt động của DNNN chưa tốt. Thứ tư, sự chậm trễ trong cổ phần hóa các DNNN quy mô lớn ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh của khu vực DNNN. Và cuối cùng là trình độ quản lý, công nghệ và cạnh tranh của nhiều DNNN còn hạn chế.

Để có một Đề án chất lượng, ông Lê Văn Tăng, Cục trưởng Cục Đấu thầu - Bộ KH&ĐT kiến nghị, ban soạn thảo nên tham khảo thêm số liệu từ Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ và Quốc hội để làm cơ sở xây dựng Đề án.

Về tổng thể của Đề án, đại diện Bộ Tư pháp, TS. Dương Đăng Huệ, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự kiến nghị, ban soạn thảo cần có một đánh giá tổng thể về khu vực DNNN và có các đánh giá riêng cho từng loại hình DN; DN 100% vốn Nhà nước, DN cổ phần và các tập đoàn; nên tổ chức thêm một số hội thảo có sự tham gia của các tập đoàn, tổng Cty…

Bài, ảnh: Trần Quý