Quang cảnh Hội thảo

Theo ông Trần Hữu Huỳnh, Chủ tịch Ủy ban Tư vấn về chính sách thương mại quốc tế - VCCI, hiện Việt Nam chưa có kế hoạch cụ thể đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với Liên minh châu Âu (EU) - bao gồm 27 nước thành viên. Tuy nhiên, với tính chất cam kết mở cửa thị trường mạnh và sâu của các bên tham gia (sẽ loại bỏ hoàn toàn nhiều dòng thuế nhập khẩu, mở cửa dịch vụ, các vấn đề về hàng rào kỹ thuật, chống bán phá giá…), nếu được ký kết, Việt Nam - EU FTA chắc chắn sẽ có tác động rất lớn đến triển vọng kinh doanh của các ngành và nền kinh tế của chúng ta, bởi EU là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam.

Trước đây, hầu hết các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU đều được hưởng thuế quan ưu đãi (GSP). Tuy nhiên, cứ 3 năm 1 lần, EU lại xem xét lại đối với từng mặt hàng, nếu mặt hàng nào đã đủ sức cạnh tranh thì không được hưởng GSP nữa. Hiện một số mặt hàng xuất khẩu sang thị trường EU đang đứng trước nguy cơ bị loại ra khỏi GSP. Thêm vào đó là 10 vụ kiện bán phá giá đối với các sản phẩm của Việt Nam vào thị trường EU cũng đang làm giảm tăng trưởng xuất khẩu vào thị trường đầy tiềm năng này. Nếu được ký kết, Việt Nam - EU FTA, sẽ không còn các nguy cơ trên.

“Hiện mức thuế quan trung bình EU áp dụng đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam trong năm 2009 khoảng 4,1% (giảm từ 4,5% năm 2005). Tuy nhiên, mức thuế bình quân gia quyền (có tính đến mức độ thương mại) lên tới 7%. Nghĩa là, EU đang áp dụng mức thuế tương đối cao hơn đối với các sản phẩm quan trọng của Việt Nam (dệt may 11,7%; thủy sản 10,8%; giầy dép 12,4%) và mức thuế cao nhất (hơn 57%). Điều này cũng đồng nghĩa với việc cắt giảm thuế đối với hầu hết sản phẩm trong khuôn khổ FTA sẽ mang lại những lợi ích quan trọng cho Việt Nam khi so sánh với các đối thủ cạnh tranh tại thị trường EU. Hiện mức thuế quan áp dụng cho hầu hết các sản phẩm xuất khẩu của EU vào Việt Nam khá thấp, tuy nhiên cũng có một số dòng thuế cao từ 10% đối với dược phẩm và 90% đối với ngành ô tô. Như vậy, xét trên 2 phương diện này, Việt Nam đều có lợi khi ký kết FTA với EU”, GS Claudio dordi, chuyên gia Dự án Mutrap III EU - Việt Nam phân tích.

Hầu hết ý kiến đưa ra tại Hội thảo đều có xu hướng khuyến khích Việt Nam nên sớm có kế hoạch đàm phán cụ thể và đi đến ký kết FTA với EU.

“Chúng ta đã có một số FTA được ký kết với một số quốc gia trong khu vực. Tuy nhiên, không phải FTA nào ký xong cũng “trôi chảy”, do đó, việc đàm phán để đi đến ký kết FTA với EU phải hết sức thận trọng”, TS Nguyễn Thị Thu Trang, Ủy ban Tư vấn về chính sách thương mại quốc tế - VCCI khuyến nghị.

Trần Quý