Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong. Ảnh: P.Thắng

Tiếp tục chương trình nghị sự kỳ họp 6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân năm 2023, sáng ngày 22/11.

Trước khi thảo luận, đại biểu nghe Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày báo cáo về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Báo cáo thẩm tra nội dung này do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày.

Số ngày tiếp công dân của bộ trưởng đạt 92%, chủ tịch tỉnh 113%

Báo cáo gửi đến Quốc hội, Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong cho biết, năm 2023, công dân đến cơ quan Nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh tăng so với năm trước.

Chính phủ, Thủ tướng, Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng Viện KSND Tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước đã quan tâm, lãnh đạo chỉ đạo, các cấp, các ngành cố gắng, nỗ lực, có các giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Đáng chú ý, việc tiếp công dân của Thủ trưởng các cơ quan hành chính Nhà nước các cấp tiếp tục có chuyển biến tích cực, đa số đều nhận thức rõ về trách nhiệm tiếp công dân định kỳ.

Hầu hết các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, chủ tịch UBND các cấp thực hiện nghiêm túc việc công khai lịch tiếp và trực tiếp tiếp công dân định kỳ hằng tháng.

Theo báo cáo, số ngày tiếp công dân của bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ đạt 92% so với 37,6% của giai đoạn 2016-2021; chủ tịch UBND tỉnh đạt 113% so với 61,5% của giai đoạn 2016-2021… trong đó nhiều địa phương có tỷ lệ tiếp trên 100% số ngày quy định.

Cơ quan hành chính các cấp đã giải quyết 17.463 vụ việc khiếu nại, nhiều hơn 23,4% so với năm trước (14.156 vụ việc), trong đó tỷ lệ giải quyết vụ việc khiếu nại thuộc thẩm quyền của các bộ, ngành tiếp tục duy trì đạt cao (90%).

Với tố cáo, các cơ quan hành chính đã giải quyết 6.547 vụ việc, nhiều hơn 12,5% so với năm trước (tương ứng 5.819 vụ việc). Còn TAND Tối cao, Viện KSND Tối cao, Kiểm toán Nhà nước, hầu hết các vụ việc tố cáo đều được giải quyết dứt điểm theo quy định.

Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo, báo cáo của Chính phủ cho thấy, đã bảo vệ quyền lợi cho 1.319 cá nhân; 44 tập thể, tổ chức.

Đáng chú ý, qua giải quyết tố cáo, các cơ quan hành chính Nhà nước đã kiến nghị xử lý 475 người, trong đó có 432 cán bộ, công chức; chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý 37 vụ, 32 đối tượng, trong đó có 16 cán bộ, công chức.

Còn qua giải quyết khiếu nại, có 1.110 người, trong đó có 44 cán bộ, công chức bị kiến nghị xử lý. Các cơ quan cũng chuyển cơ quan điều tra tiếp tục xử lý 3 vụ, 2 đối tượng.

Tổng Thanh tra cũng thông tin, các bộ ngành, địa phương đã tích cực, chủ động rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài.

Vì vậy, nhiều vụ việc gây bức xúc trong nhân dân, được dư luận quan tâm đã được rà soát, xử lý, giải quyết nghiêm minh, khách quan, đúng quy định của pháp luật, thấu tình, đạt lý, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân, cá nhân, tổ chức.

Với thanh tra, kiểm tra trách nhiệm, ông Đoàn Hồng Phong thông tin, Thanh tra Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã tiến hành 1.531 cuộc (tăng 20,7%); tập trung vào địa bàn, lĩnh vực phát sinh nhiều khiếu nại, tố cáo phức tạp.

“Qua thanh tra đã chấn chỉnh công tác quản lý Nhà nước, kiến nghị hoàn thiện pháp luật liên quan đến nội dung thanh tra, phát hiện và kiến nghị xử lý nghiêm vi phạm nhằm thực hiện tốt pháp luật và các quy định về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo”, Tổng Thanh tra khẳng định.

Báo cáo cho thấy, qua 1.283 kết luận thanh tra ban hành, đã kiến nghị xử lý hành chính với 233 tổ chức, 520 cá nhân. Đến kỳ báo cáo, 190 tổ chức, 460 cá nhân đã bị xử lý.

Xử nghiêm người đùn đẩy trách nhiệm trong giải quyết khiếu nại, tố cáo

Đề cập đến tồn tại, hạn chế, theo Chính phủ, tiếp công dân định kỳ của người đứng đầu một số cơ quan hành chính chưa đảm bảo so với quy định của luật.

Chất lượng, hiệu quả công tác tiếp công dân, xử lý đơn ở một số nơi chưa cao, còn sai sót, nhầm lẫn, hướng dẫn, chuyển đơn không đúng nơi có thẩm quyền giải quyết. Một số vụ việc chưa được chính quyền địa phương quan tâm, xem xét xử lý ngay từ cơ sở dẫn đến có nguy cơ diễn biến phức tạp.

Tỷ lệ giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của các cơ quan hành chính Nhà nước thấp hơn mục tiêu phấn đấu (85%).

“Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo có 17,2% khiếu nại có yếu tố đúng; 23,2% tố cáo có yếu tố đúng cho thấy công tác quản lý hành chính Nhà nước ở một số cơ quan, đơn vị vẫn còn hạn chế, bất cập, thiếu sót và cá nhân cán bộ, công chức có vi phạm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ”, Chính phủ đánh giá.

Cạnh đó, một số địa phương thực hiện rà soát, lập danh sách vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài chưa chủ động; chưa kịp thời lập kế hoạch và tiến hành kiểm tra, rà soát để rà soát giải quyết dứt điểm…

Tổng Thanh tra cho hay, thời gian tới, dự báo tình hình khiếu nại, tố cáo tiếp tục tiềm ẩn khả năng diễn biến phức tạp, nhiều đoàn khiếu kiện đông người, phức tạp và cả công dân đơn lẻ lưu trú dài ngày tại TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh để khiếu kiện.

Nhiều giải pháp trong năm tiếp theo đã được đề ra. Theo ông Đoàn Hồng Phong, Chính phủ, TAND Tối cao, Viện KSND Tối cao, Kiểm toán Nhà nước tiếp tục xác định công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là nhiệm vụ trọng tâm.

Các cơ quan sẽ tập trung giải quyết kịp thời, dứt điểm, đúng pháp luật các vụ việc khiếu nại, tố cáo mới phát sinh ngay từ cấp cơ sở, phấn đấu đạt tỷ lệ trên 85%; thực hiện tốt các quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật, phấn đấu tỷ lệ trên 90%.

Cùng với đó, xử lý nghiêm tập thể, cá nhân có trách nhiệm trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, không thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo vệ người tố cáo dẫn đến người tố cáo bị trả thù, trù dập.

Tập thể, cá nhân cố tình né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, kéo dài thời gian giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo để công dân khiếu kiện kéo dài, vượt cấp; thực hiện không nghiêm các quyết định, kết luận giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có hiệu lực pháp luật cũng sẽ bị xử lý nghiêm.