Phần đất gia đình ông Một được cấp từ năm 1962 và sử dụng ổn định, liên tục đến nay. Ảnh: NT

Lý do có chính đáng?

Sau khi ông Huỳnh Văn Một qua đời, bà Lê Thị Tuyết (vợ ông Một) là đại diện của những người được thừa kế, theo văn bản thỏa thuận cử người đại diện đứng tên trên giấy chứng nhận lập ngày 22/12/2018 tại Văn phòng Công chứng Tân Thuận. Bà Tuyết đã nhiều lần nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đối với khu đất có địa chỉ tại số 35/5 khu phố 2, phường Tân Phú, quận 7 lên các cơ quan có thẩm quyền là UBND quận 7 và Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận 7.

Ngày 17/4/2019, UBND quận 7 có Phiếu trả hồ sơ số 721/UBND-TNMT gửi bà Lê Thị Tuyết, về việc giải quyết hồ sơ cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất. Tại văn bản này, UBND quận 7 cho rằng: “Hồ sơ của ông (bà) chưa đủ điều kiện giải quyết. Lý do, hiện nay UBND quận 7 đang kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án hành chính sơ thẩm số 141/2018/HC-ST ngày 31/1/2018 của TAND TP Hồ Chí Minh”.

Về lý do này, tại Thông báo số 19/TB-VC3-V3 ngày 23/7/2019, Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh gửi UBND quận 7 nêu rõ: Viện Kiểm sát cho rằng Bản án hành chính sơ thẩm số 141/2018/HC-ST là có căn cứ, đúng quy định của pháp luật. Thông báo số 22/2020/TB-HC-GĐKTI ngày 27/3/2020 của Tòa án nhân dân (TAND) Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh cũng nhận định không có căn cứ để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án số 141/2018/HC-ST ngày 31/1/2018.

Như vậy, việc kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm của UBND quận 7 đối với Bản án số 141/2018/HC-ST ngày 31/1/2018 đã được Viện KSND Cấp cao và TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh xác định là không có căn cứ để kháng nghị, bản án sơ thẩm là có căn cứ, đúng quy định của pháp luật. Bản án đã có hiệu lực pháp luật.

Ngày 16/9/2020, bà Lê Thị Tuyết nộp hồ sơ cấp GCNQSDĐ tại Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận 7.

Ngày 21/10/2020, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận 7 có Phiếu trả hồ sơ số 1721/PT-CNQ7. Lý do của việc trả hồ sơ là do bà Tuyết đề nghị rút hồ sơ.

Đến ngày 26/10/2020, bà Lê Thị Tuyết tiếp tục nộp hồ sơ cấp GCNQSDĐ, nhưng hồ sơ lại bị trả. Tại Phiếu trả hồ sơ số 1905/PT-CNQ7, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận 7 cho rằng hồ sơ tạm thời chưa giải quyết vì lý do “theo Công văn số 313/TNMT-TN ngày 20/11/2020 của Phòng Tài nguyên và Môi trường quận 7 chuyển UBND phường Tân Phú xác minh nguồn gốc sử dụng đất và quá trình tạo lập nhà.

Sau khi có ý kiến của UBND phường Tân Phú, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận 7 thông báo bà Lê Thị Tuyết nộp lại hồ sơ”.

Liên quan đến nội dung này, theo thông tin từ UBND phường Tân Phú tại Công văn số 191/UBND ngày 1/2/2021 thì vào ngày 14/3/2019, UBND phường Tân Phú có xác nhận nguồn gốc sử dụng nhà, đất của bà Lê Thị Tuyết.

Ngày 14/10/2020, UBND phường Tân Phú tiếp tục có Văn bản số 1783/UBND gửi Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận 7 về việc xác minh bổ sung nguồn gốc nhà, đất của bà Tuyết.

Như vậy, vướng mắc về việc xác minh nguồn gốc nhà, đất của ông Huỳnh Văn Một (bà Lê Thị Tuyết là đại diện của những người thừa kế) đã được giải tỏa. Hơn nữa, thông tin về nguồn gốc sử dụng đất đã được thể hiện một cách rõ ràng, chi tiết tại Bản án số 141/2018/HC-ST.

Ngày 3/2/2021, bà Lê Thị Tuyết nộp hồ sơ cấp GCNQSDĐ lần thứ 4, với hy vọng lần này không còn có lý do để hồ sơ bị trả lại. Thế nhưng, ngày 10/3/2021, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận 7 tiếp tục có Phiếu trả hồ sơ số 350/PT-CNQ7, cho rằng: “Hồ sơ của bà tạm thời chưa giải quyết. Lý do, theo Công văn số 47/TNMT-TN ngày 9/3/2021 của Phòng Tài nguyên và Môi trường quận 7 với nội dung: Thực hiện ý kiến của UBND quận thống nhất phòng Tài nguyên và Môi trường chưa giải quyết, Văn phòng xếp lịch họp để có hướng thống nhất giải quyết vì liên quan đến đất công”.

Bà Tuyết (vợ ông Một) nhiều lần nộp hồ sơ cấp GCNQSDĐ, nhưng đều bị trả lại. Ảnh: NT

Cần nghiêm chỉnh chấp hành bản án

Xung quanh vụ việc mà Báo Thanh tra đang phản ánh, luật sư Trịnh Văn Thanh (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh) cho rằng: Căn cứ Điểm b, Khoản 2, Điều 37 Nghị định 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai 2013 thì thẩm quyền cấp mới GCNQSDĐ và quyền sở hữu nhà ở cho gia đình ông Huỳnh Văn Một trong trường hợp báo phản ánh là thuộc UBND quận 7.

Căn cứ Điểm d, Khoản 1, Điều 99 Luật Đất đai năm 2013 thì gia đình ông Huỳnh Văn Một được UBND quận 7 cấp GCNQSDĐ và quyền sở hữu nhà ở theo Bản án số 141/2018/HC-ST của TAND TP Hồ Chí Minh.

Căn cứ Khoản 40, Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP thì thời gian UBND quận 7 cấp giấy chứng nhận lần đầu cho gia đình ông Một không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ.

Theo luật sư Trịnh Văn Thanh, Bản án số 141 của TAND TP Hồ Chí Minh xác định đất của gia đình ông Một đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận. Vì vậy, sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, UBND quận 7 phải có trách nhiệm xem xét cấp giấy trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày gia đình ông Một nộp đơn kèm hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận. Nếu hồ sơ chưa đầy đủ thì UBND quận 7 phải hướng dẫn đầy đủ để gia đình ông Một hoàn thiện hồ sơ.

“Tòa án không có thẩm quyền cấp GCNQSDĐ đất nhưng có thẩm quyền xác định đất có đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận hay không. UBND quận 7 căn cứ bản án có trách nhiệm cấp giấy chứng nhận theo yêu cầu của gia đình ông Một”, luật sư Thanh cho hay.

Theo phán quyết của TAND TP Hồ Chí Minh tại Bản án số 141/2018/HC-ST thì phần đất của ông Huỳnh Văn Một có nguồn gốc hợp pháp, sử dụng ổn định, liên tục không có tranh chấp nên đủ điều kiện cấp GCNQSDĐ. Việc cấp GCNQSDĐ đối với phần đất này do UBND quận 7 xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật. Tuy bản án đã có hiệu lực nhưng đến nay hồ sơ cấp GCNQSDĐ của gia đình ông Một vẫn chưa được giải quyết.

Luật sư Trịnh Văn Thanh cho rằng, tình hình chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và thi hành án hành chính của các cơ quan hành chính Nhà nước nói chung vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. Nhiều bản án hành chính đã có hiệu lực nhưng chưa được thi hành.

Ngày 15/11/2019, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 26/CT-TTg về việc tăng cường chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và thi hành án hành chính. Chỉ thị số 26/CT-TTg nêu rõ: Tăng cường kiểm tra, đôn đốc cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý trong việc chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và thi hành án hành chính; xử lý nghiêm trách nhiệm của cá nhân, tổ chức có vi phạm trong việc chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và thi hành án hành chính theo quy định của Luật Tố tụng hành chính, Nghị định số 71/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 của Chính phủ và pháp luật khác có liên quan.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục theo dõi và thông tin về vấn đề này.

Nhật Tường