(Thanh tra) - Bộ Dân tộc và Tôn giáo vừa có báo cáo về kết quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2025 (số liệu từ ngày 1/8/2024 đến ngày 31/7/2025) gửi Thanh tra Chính phủ, trong đó chỉ ra những nguyên nhân người dân đơn thư gửi vượt cấp, gửi không đúng nơi có thẩm quyền giải quyết.
Theo đánh giá của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, trong năm 2025, đơn khiếu nại, đơn tố cáo gửi đến Bộ tăng so với cùng kỳ năm trước, nội dung đơn chủ yếu khiếu nại, tố cáo về chế độ chính sách thu hồi đất đền bù, hỗ trợ tái định cư chưa thỏa đáng… Tuy nhiên, đa số đơn gửi đến đều không thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, qua đó, đơn của công dân đã được đơn vị chức năng chuyển hoặc hướng dẫn công dân đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
Trong công tác tiếp công dân, hằng năm, Bộ Dân tộc và Tôn giáo đã chủ động xây dựng kế hoạch, ban hành quyết định thông báo lịch tiếp công dân của Bộ, trong đó có lịch tiếp công dân của Bộ trưởng định kỳ vào ngày 15 hằng tháng tại trụ sở cơ quan Bộ; ngoài thời gian tiếp công dân định kỳ hằng tháng, Bộ trưởng trực tiếp hoặc tùy theo nội dung phân công 1 Thứ trưởng, tiếp công dân đột xuất. Tuy nhiên, do số lượng công dân đến địa điểm tiếp công dân tại Trụ sở cơ quan Bộ Dân tộc và Tôn giáo trong thời gian qua không nhiều và không trùng với lịch tiếp công dân của Bộ trưởng; đồng thời không phát sinh các trường hợp liên quan đến việc tiếp công dân đột xuất theo quy định. Thông báo này được đăng tải công khai trên trang điện tử của Bộ Dân tộc và Tôn giáo và niêm yết tại địa điểm tiếp công dân Trụ sở cơ quan Bộ.
Trong năm 2025, các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Dân tộc và Tôn giáo đã tổ chức tiếp tổng số 29 đợt, với 84 người được tiếp, trong đó, có 9 đoàn đông người với tổng số 47 người (3 đoàn được tiếp lần đầu và 6 đoàn đã được tiếp nhiều lần). Qua công tác tiếp công dân, đã tiếp nhận phản ánh về 18 vụ việc (trong đó, 10 vụ việc là tiếp lần đầu và 8 vụ việc đã tiếp nhiều lần).
Trong công tác tiếp nhận, phân loại và xử lý đơn, năm 2025, Bộ Dân tộc và Tôn giáo nhận được và xử lý tổng số 119 đơn, đạt tỷ lệ 100%. Trong đó, có 8 đơn khiếu nại, 20 đơn tố cáo và 91 đơn kiến nghị, phản ánh. Tuy nhiên, chỉ có 1 đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, còn lại 118 đơn không thuộc thẩm quyền. Cụ thể, 8 đơn khiếu nại không thuộc thẩm quyền giải quyết, đơn vị chức năng chuyển hoặc hướng dẫn công dân đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
Trong số 20 đơn tố cáo mà Bộ Dân tộc và Tôn giáo nhận được, có đến 19 đơn không thuộc thẩm quyền giải quyết và chỉ có 1 đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ. Lãnh đạo Bộ Dân tộc và Tôn giáo đã chỉ đạo Thanh tra Bộ tham mưu, giải quyết và chuyển đơn của công dân đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật.
Trong tổng số 91 đơn kiến nghị, phản ánh về các vụ việc, tất cả đều không thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, Thanh tra Bộ đã tham mưu hướng dẫn, chuyển đơn của công dân đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết kịp thời theo quy định của pháp luật.
Như vậy, trong năm 2025, số lượng đơn khiếu nại và tố cáo do Bộ Dân tộc và Tôn giáo tiếp nhận đều tăng nhiều so với năm 2024, cụ thể, đơn khiếu nại (8 đơn), tăng 100%; đơn tố cáo (20 đơn), tăng 400%.
Nguyên nhân được Bộ Dân tộc và Tôn giáo chỉ ra là do một số chính sách, đặc biệt là chính sách về đất đai chưa phù hợp; quy định về đền bù giải phóng mặt bằng còn chưa hợp lý và thống nhất. Hệ thống văn bản hướng dẫn thực hiện còn một số vướng mắc, bất cập. Việc tuyên truyền phổ biến pháp luật về khiếu nại đối với người dân tại các cấp chính quyền địa phương chưa được thực hiện thường xuyên; một số công dân là người dân tộc thiểu số hiểu biết về pháp luật còn hạn chế, đặc biệt là pháp luật về khiếu nại, tố cáo nên đã gửi đơn vượt cấp, nhiều nơi.
Trong khi đó, việc theo dõi, tổng hợp kết quả giải quyết đơn khiếu nại, đơn tố cáo, đơn kiến nghị, phản ánh gặp nhiều khó khăn, bất cập, bởi phần lớn đơn gửi đến Bộ Dân tộc và Tôn giáo đều không thuộc thẩm quyền giải quyết, Bộ Dân tộc và Tôn giáo đã chuyển đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, việc gửi văn bản thông báo kết quả giải quyết cho Bộ Dân tộc và Tôn giáo còn rất hạn chế; các văn bản quy định hướng dẫn hiện hành chưa có quy định cụ thể về việc phối hợp cung cấp thông tin, báo cáo giữa cơ quan, tổ chức thực hiện việc hướng dẫn (đối với đơn khiếu nại) hoặc chuyển đơn (đối với đơn tố cáo) với cơ quan được tiếp nhận đơn khiếu nại, tố cáo để thụ lý giải quyết theo thẩm quyền. Quá trình cập nhật thông tin, nắm bắt tình hình và triển khai trên hệ thống phần mềm quốc gia về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo còn chưa kịp thời.
Qua đó, Bộ Dân tộc và Tôn giáo đã đề nghị Thanh tra Chính phủ tăng cường tổ chức tập huấn, hướng dẫn thực hiện các quy định của pháp luật về công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; thường xuyên tập huấn chuyên sâu về công nghệ thông tin áp dụng trong công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Xem xét bổ sung thêm thông tin về việc “lưu đơn” trong hệ thống bảng biểu Báo cáo tổng hợp cho phù hợp với công tác xử lý đơn trên thực tế.
