Báo Thanh tra đã có cuộc trao đổi với đồng chí Dương Quốc Huy, Phó Bí thư Thường trực Đảng uỷ, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ về những kết quả, chuyển biến và định hướng lớn của Đảng uỷ, lãnh đạo Thanh tra Chính phủ trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo thời gian tới.

+ PV: Trong nhiệm kỳ vừa qua, Đảng ủy Thanh tra Chính phủ đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo như thế nào và đạt được những những kết quả nổi bật gì thưa đồng chí?

- Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Dương Quốc Huy: Công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân; đồng thời, tác động sâu sắc đến sự ổn định chính trị - xã hội và niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Với nhận thức đó, Đảng uỷ Thanh tra Chính phủ đã quán triệt tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, yêu cầu toàn ngành tổ chức triển khai bài bản, đồng bộ, với quyết tâm chính trị rất cao.

Đảng uỷ Thanh tra Chính phủ xác định công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Ảnh: B.A

Trong 5 năm qua, Thanh tra Chính phủ đã tiếp hơn 11.200 lượt công dân, với trên 37.000 người trình bày về gần 9.700 vụ việc; tiếp nhận hơn 54.600 đơn thư, trong đó có trên 18.500 đơn đủ điều kiện xử lý, được hướng dẫn hoặc chuyển đến cơ quan có thẩm quyền để giải quyết. Đó không chỉ là những con số thuần túy về thống kê, mà phản ánh rõ nét sự nỗ lực, quyết tâm của Thanh tra Chính phủ trong việc lắng nghe, thấu hiểu và xử lý những bức xúc, tâm tư của người dân.

Đặc biệt, thực hiện Kết luận chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm về giải quyết các vụ việc khiếu kiện phức tạp, kéo dài, Thanh tra Chính phủ đã tham mưu Chính phủ thành lập Tổ công tác do đồng chí Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hoà Bình làm Tổ trưởng, trực tiếp chỉ đạo, giải quyết 226 vụ việc tồn đọng kéo dài. Thanh tra Chính phủ xác định đây là một “chiến dịch đặc biệt”, triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, với tinh thần trách nhiệm cao nhất và đã đạt được kết quả tích cực, đúng tiến độ.

Các tổ công tác của Thanh tra Chính phủ do đồng chí Tổng Thanh tra Chính phủ và các Phó Tổng Thanh tra Chính phủ trực tiếp dẫn đầu đã làm việc với nhiều địa phương có các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài. Đây là minh chứng cho thấy sự chỉ đạo quyết liệt, xuyên suốt từ Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, với sự tham mưu tích cực, kịp thời của Thanh tra Chính phủ.

Việc lãnh đạo Thanh tra Chính phủ trực tiếp về địa phương đối thoại, tháo gỡ không chỉ là hành động cụ thể hóa chỉ đạo từ Trung ương, mà còn thể hiện tinh thần gần dân, sát thực tiễn, trực tiếp giải quyết những điểm nghẽn trong công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Qua đó, vừa xử lý được các vụ việc tồn đọng, kéo dài, vừa củng cố lòng tin của người dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của Chính phủ và sự công tâm của ngành Thanh tra.

+ PV: Bên cạnh kết quả đạt được, đồng chí đánh giá như thế nào về những chuyển biến trong phương thức tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo nhằm tạo ra sự thay đổi căn cơ, lâu dài cho lĩnh vực này?

- Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Dương Quốc Huy: Nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo không chỉ là xử lý những vụ việc cụ thể, mà còn là công tác giữ gìn an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội. Vì vậy, Đảng ủy Thanh tra Chính phủ luôn xác định cần đổi mới phương thức, thay đổi cách làm để giải quyết tận gốc các nguyên nhân phát sinh khiếu kiện.

Trên tinh thần đó, trong thời gian qua, Thanh tra Chính phủ đã có nhiều đổi mới trong tổ chức thực hiện, chủ động hơn trong giải quyết vụ việc, bằng việc chủ động nắm tình hình từ sớm, từ xa, chú trọng giải quyết, đối thoại ngay từ cơ sở, hạn chế tối đa khiếu kiện vượt cấp, kéo dài. Công tác tiếp công dân được thực hiện nghiêm túc, thực chất, đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu.

Việc thí điểm mô hình tiếp công dân trực tuyến ở một số địa phương (đến nay cơ bản các địa phương đều triển khai mô hình này) cũng đã giúp mở rộng kênh đối thoại giữa chính quyền với người dân, nhất là những người ở xa hoặc khó khăn trong việc đi lại. Đây là bước đổi mới phương thức tiếp công dân, phù hợp với xu hướng chuyển đổi số, cải cách hành chính. Mô hình này góp phần tăng tính công khai, minh bạch, hạn chế tiêu cực trong quá trình tiếp dân. Đồng thời, giúp lãnh đạo các cấp trực tiếp lắng nghe, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc từ cơ sở. Qua đó, củng cố niềm tin của người dân vào chính quyền, xây dựng hình ảnh chính quyền gần dân, vì dân.

Phó Bí thư Thường trực Đảng uỷ, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Dương Quốc Huy tiếp công dân. Ảnh: B.A

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ cũng thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan Trung ương và địa phương, từ tham mưu chỉ đạo đến tổ chức thực hiện, để xử lý bài bản, trách nhiệm, tiến tới dứt điểm các vụ việc đông người, phức tạp, tồn đọng kéo dài. Cách làm này đã tạo chuyển biến rõ nét trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo ở các địa phương.

Đặc biệt, công tác tổ chức thi hành các quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo có hiệu lực pháp luật được chỉ đạo rất sát sao. Đây là khâu then chốt để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của công dân được thực thi, đồng thời khẳng định hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, giữ vững kỷ cương, pháp luật.

Đảng ủy Thanh tra Chính phủ xác định rõ: Công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong giai đoạn hiện nay là nhiệm vụ chính trị, là “dân vận chính quyền” đúng nghĩa. Giải quyết vụ việc là để giữ vững ổn định chính trị - xã hội, củng cố niềm tin vào Đảng và Nhà nước. Đó chính là yêu cầu mang tính căn cơ, lâu dài đặt ra cho ngành Thanh tra trong thời gian tới.

+ PV: Thưa đồng chí, với vai trò là Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, đồng thời là một trong những lãnh đạo chủ chốt của Thanh tra Chính phủ thường xuyên tham gia trực tiếp nhiều hoạt động tiếp công dân, nhất là giải quyết các vụ việc khiếu kiện phức tạp, kéo dài. Xin đồng chí cho biết, trong quá trình chỉ đạo, đồng chí luôn quán triệt những nguyên tắc nào để vừa bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, vừa phát huy vai trò quản lý Nhà nước?

- Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Dương Quốc Huy: Tôi quan niệm rằng, người lãnh đạo ngành, nhất là người phụ trách lĩnh vực tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phải thường xuyên trực tiếp nghe dân nói, trực tiếp đối thoại, giải quyết công tâm, khách quan, cân nhắc kỹ lưỡng việc áp dụng pháp luật gắn với phát sinh từ thực tiễn chứ không thể chỉ điều hành qua báo cáo. Đây không chỉ là trách nhiệm công vụ mà còn là một phần trong thực hành dân vận chính quyền, một nội dung then chốt trong công tác xây dựng Đảng mà Đảng ủy Thanh tra Chính phủ luôn đặt lên hàng đầu.

Có những vụ việc kéo dài hàng chục năm, khi tiếp dân, đối thoại với người dân, cán bộ tiếp dân phải giữ được bản lĩnh, kiên quyết trong nguyên tắc áp dụng các quy định pháp luật, nhưng đồng thời phải kiên trì thuyết phục, chia sẻ, làm cho người dân hiểu bản chất vấn đề. Sự kiên quyết ở đây không phải là cứng nhắc hay đẩy trách nhiệm, mà là dám đối diện với cái khó, cái nóng để tìm giải pháp thấu tình đạt lý, đúng quy định nhưng vẫn giữ được sự đồng thuận của người dân.

Cái “được” lớn nhất đối với tôi không nằm ở số vụ việc đã giải quyết, mà ở việc từng bước hình thành một cách làm bài bản, nhất quán: Giải quyết vụ việc phải đi đôi với xử lý cả những bức xúc, tâm tư của người dân, giúp họ an lòng, ổn định tinh thần. Có những trường hợp, dù kết quả không hoàn toàn theo mong muốn của người dân, nhưng khi họ cảm nhận được sự thẳng thắn, cầu thị và trách nhiệm của người tiếp dân, họ ra về trong tâm thế nhẹ nhõm, không còn bức xúc. Đó là điều rất quan trọng.

Việc giữ vững ổn định chính trị - xã hội là mục tiêu lớn, nhưng giữ được sự tin tưởng của người dân vào chính quyền, vào sự công tâm, minh bạch của cơ quan Nhà nước và tin vào sự lãnh đạo của Đảng mới là giá trị bền vững nhất mà công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo phải hướng tới.

+ PV: Đảng ủy Thanh tra Chính phủ xác định những định hướng lớn nào để lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện công tác này trong thời gian tới, nhằm thực hiện tốt chủ trương của Trung ương, đồng thời góp phần giữ vững kỷ cương, củng cố niềm tin của Nhân dân vào Đảng và Nhà nước, thưa đồng chí?

- Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Dương Quốc Huy: Đảng ủy Thanh tra Chính phủ xác định rõ, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là một nhiệm vụ chính trị quan trọng. Đây là công việc cần được lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, liên tục và quyết liệt. Trên cơ sở quán triệt các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Đảng ủy Thanh tra Chính phủ xác định một số định hướng lớn để lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện công tác này trong thời gian tới như sau:

Thứ nhất, tiếp tục phát huy vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đảng ủy sẽ tăng cường chỉ đạo lồng ghép nội dung này vào công tác xây dựng Đảng, gắn với trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo phải được xem là một phần trong công tác dân vận chính quyền, là thước đo quan trọng để đánh giá phẩm chất, bản lĩnh, đạo đức công vụ của cán bộ ngành Thanh tra.

Thứ hai, lãnh đạo việc thực hiện đồng bộ các giải pháp để giải quyết căn cơ các nguyên nhân phát sinh khiếu kiện, đặc biệt là tại cơ sở. Đảng ủy sẽ chỉ đạo tăng cường công tác thanh tra trách nhiệm tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại các bộ, ngành, địa phương, kịp thời phát hiện các sai sót, tồn tại để kiến nghị chấn chỉnh.

Thứ ba, tiếp tục tham mưu và lãnh đạo hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ quan tiếp dân; khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa quy trình giải quyết đơn thư, đảm bảo công khai, minh bạch, thuận lợi cho Nhân dân giám sát.

Thứ tư, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo thực sự có bản lĩnh, có tâm, có tầm, không né tránh, không đùn đẩy trách nhiệm. Cán bộ làm công tác này phải đủ năng lực giải quyết vụ việc theo pháp luật, nhưng cũng đủ sự thấu hiểu, chia sẻ để giải quyết tâm tư, nguyện vọng chính đáng của người dân.

Thứ năm, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân về quyền khiếu nại, tố cáo, nhằm hạn chế tình trạng khiếu kiện vượt cấp, kéo dài; đồng thời góp phần tạo sự đồng thuận, củng cố niềm tin xã hội.

Đảng ủy Thanh tra Chính phủ xác định, những định hướng này không chỉ để giải quyết các vụ việc cụ thể, mà mục tiêu là xây dựng nền hành chính công khai, minh bạch, phục vụ Nhân dân, giữ vững kỷ cương pháp luật và bảo đảm ổn định chính trị - xã hội cho sự phát triển bền vững của đất nước.

+ PV: Xin trân trọng cảm ơn Phó Tổng Thanh tra Chính phủ!