(Thanh tra) - Thanh tra thành phố Hải Phòng đã ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành các quy định pháp luật tại 4 dự án nhà ở xã hội (NOXH) trên địa bàn.
Bên cạnh những kết quả tích cực trong việc giải quyết nhu cầu an cư, Thanh tra thành phố Hải Phòng đã chỉ rõ nhiều “lỗ hổng” trong quản lý đất đai, môi trường và việc công khai thông tin, xử lý hồ sơ mua nhà…
Lỏng lẻo trong quản lý hồ sơ và vi phạm trình tự thủ tục
Thực hiện Quyết định số 225/QĐ-TTTP, Thanh tra thành phố Hải Phòng đã tiến hành thanh tra 4 dự án NOXH trên địa bàn, gồm: Dự án NOXH 384 Lê Thánh Tông, quận Ngô Quyền do Công ty Cổ phần Hóa chất vật liệu điện Bình Phát làm chủ đầu tư; Dự án NOXH tại số 39 Lương Khánh Thiện, quận Ngô Quyền của Công ty Cổ phần Toa xe Hải Phòng.
Dự án khu NOXH tại Tổng kho 3 Lạc Viên, số 142 Lê Lai, quận Ngô Quyền do Công ty Cổ phần Thái Holding đầu tư và Dự án xây dựng khu chung cư cho người thu nhập thấp tại khu An Đồng (huyện An Dương cũ) của Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng PG.
Kết luận thanh tra ghi nhận nỗ lực của các chủ đầu tư khi cơ bản đảm bảo tiến độ thi công cam kết, góp phần giúp thành phố Hải Phòng từng bước hoàn thành chỉ tiêu phát triển NOXH giai đoạn 2021-2030, giải quyết nhu cầu cấp thiết cho người dân và chỉnh trang đô thị.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực là hàng loạt tồn tại, hạn chế, sai phạm cần chấn chỉnh nghiêm túc từ cả phía doanh nghiệp lẫn cơ quan quản lý.
Đi sâu vào từng dự án, Thanh tra thành phố Hải Phòng xác định, tại Dự án Khu NOXH 384 Lê Thánh Tông, Công ty Cổ phần Hóa chất vật liệu điện Bình Phát và Ngân hàng đã thực hiện không đúng quy định về bảo lãnh thực hiện dự án.
Cụ thể, ngày 18/5/2023, Ngân hàng đã phát hành thư tự chỉnh giảm 50% số tiền ký quỹ (từ hơn 14,7 tỷ đồng xuống còn hơn 7,3 tỷ đồng) trước khi Sở Kế hoạch và Đầu tư ký phụ lục thỏa thuận điều chỉnh với doanh nghiệp. Trách nhiệm này thuộc về Công ty Cổ phần Hóa chất vật liệu điện Bình Phát và Ngân hàng.
Cùng với đó, chủ đầu tư dự án này đã để tòa nhà chung cư CT1 đi vào hoạt động từ tháng 1/2025, nhưng mãi đến tháng 4/2025 mới được cấp giấy phép môi trường, vi phạm Luật Bảo vệ môi trường. Trách nhiệm thuộc về UBND quận Ngô Quyền (giai đoạn đầu năm 2025) và Công ty Cổ phần Hóa chất vật liệu điện Bình Phát. Ngoài ra, công ty cũng chậm trễ trong việc niêm yết danh sách căn hộ và báo cáo danh sách người mua về Sở Xây dựng.
Đối với Dự án Khu NOXH tại Tổng kho 3 Lạc Viên, Công ty Cổ phần Thái Holding đầu tư bị xác định đã tạm ứng tiền giải phóng mặt bằng thấp hơn mức bảo đảm thực hiện dự án phải nộp tại thời điểm được giao đất đợt 1. Trách nhiệm chính thuộc về Công ty Cổ phần Thái Holding đầu tư trong việc thực hiện nghĩa vụ ký quỹ.
Đáng chú ý, Sở Tài nguyên và Môi trường (thời điểm tháng 2/2023) phải chịu trách nhiệm khi tham mưu cho UBND thành phố Hải Phòng giao đất trong bối cảnh chủ đầu tư chưa hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ bảo đảm thực hiện dự án.
Về tiến độ, việc thi công 6 tòa cao tầng tại dự án này đang chậm so với kế hoạch do chủ đầu tư lập, có khả năng ảnh hưởng đến tiến độ đưa dự án vào vận hành, khai thác vào tháng 1/2026.
Công tác thu hồi đất phục vụ dự án này do UBND quận Ngô Quyền (giai đoạn 2022-2023) thực hiện cũng bộc lộ nhiều sơ hở như hồ sơ thiếu sót, thông báo thu hồi sai đối tượng và chậm trễ trong bố trí tái định cư.
Tại Dự án NOXH 39 Lương Khánh Thiện và Dự án khu chung cư An Đồng, sai phạm chủ yếu liên quan đến sự thiếu minh bạch thông tin. Công ty Cổ phần Toa xe Hải Phòng và Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng PG đều chưa cung cấp đầy đủ, chi tiết giá bán, giá cho thuê từng loại căn hộ trên Cổng thông tin điện tử của Sở Xây dựng và báo chí địa phương theo quy định.
Công ty Cổ phần Toa xe Hải Phòng còn thực hiện chưa đúng quy định về việc ghi giấy biên nhận hồ sơ và lập danh sách người mua gửi cơ quan quản lý.
Riêng tại Dự án khu chung cư An Đồng, UBND huyện An Dương (giai đoạn 2002-2025) và chủ đầu tư chịu trách nhiệm về việc không lưu giữ đầy đủ hồ sơ thu hồi đất, gây khó khăn cho công tác hậu kiểm.
Kiến nghị thanh lý 14 hồ sơ không đúng đối tượng
Thanh tra thành phố Hải Phòng cũng đã kiểm tra xác suất 155 bộ hồ sơ đăng ký mua NOXH tại 4 dự án trên, qua đó phát hiện 14 trường hợp kê khai, xác nhận về nghề nghiệp, nơi làm việc, điều kiện thu nhập, điều kiện về nhà ở không đúng với thực tế, không đúng đối tượng.
Cụ thể, Dự án khu NOXH 384 Lê Thánh Tông có 7 hồ sơ không đủ điều kiện; Dự án xây dựng khu chung cư cho người thu nhập thấp tại khu An Đồng có 4 hồ sơ; Dự án NOXH tại số 39 Lương Khánh Thiện có 2 hồ sơ và Dự án khu NOXH tại Tổng kho 3 Lạc Viên có 1 hồ sơ không đủ điều kiện mua.
Ngoài ra, trong số hồ sơ mua nhà, còn có 25 bộ hồ sơ có thông tin chưa đảm bảo tính chính xác và nhất quán.
Trước các sai phạm trên, Thanh tra thành phố Hải Phòng kiến nghị UBND thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng hướng dẫn các chủ đầu tư thực hiện thủ tục thanh lý hợp đồng, trả lại tiền và nhận bàn giao lại nhà đối với 14 trường hợp hồ sơ sai phạm đã được làm rõ. Đồng thời, cơ quan chức năng cần tiếp tục phối hợp rà soát 25 bộ hồ sơ có thông tin chưa nhất quán để xử lý dứt điểm.
Đối với Sở Nông nghiệp và Môi trường, nghiêm túc kiểm điểm, chấn chỉnh, rút kinh nghiệm liên quan đến việc tham mưu giao đất cho Công ty Cổ phần Thái Holding để thực hiện dự án trong khi chủ đầu tư chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ bảo đảm thực hiện dự án đầu tư.
Các chủ đầu tư được yêu cầu nghiêm túc kiểm điểm, bổ sung công khai thông tin giá bán chi tiết và chấn chỉnh công tác lưu trữ, xét duyệt hồ sơ.
Đối với các biện pháp xử lý tài chính, Đoàn thanh tra xác định, Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Koshu Việt Nam - nhà thầu thi công dự án 384 Lê Thánh Tông phải nộp bổ sung thuế giá trị gia tăng vãng lai ngoại tỉnh hơn 334,7 triệu đồng. Thực hiện quyết định của Chánh Thanh tra thành phố Hải Phòng, đơn vị này đã nghiêm túc chấp hành và nộp đủ số tiền truy thu vào ngân sách Nhà nước.
