Khu Công nghiệp Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình. Ảnh: Trần Kiên

KCN Lương Sơn, xã Hòa Sơn, huyện Lương Sơn được thành lập ngày 21/1/2011 có quy mô hơn 83ha. Sử dụng đất KCN có 4 công ty hợp đồng thuê đất trực tiếp của Nhà nước gồm: Công ty Cổ phần (CP) GHN Việt Nam - CN Hòa Bình, Công ty TNHH Chế biến nông sản và Thương mại Toàn Diện (Công ty TNHH Toàn Diện), Công ty TNHH Quyết Chiến và Công ty CP Bất động sản An Thịnh Hòa Bình được UBND tỉnh Hòa Bình giao làm chủ đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật KCN Lương Sơn.

Năm 2018, Thanh tra tỉnh Hòa Bình đã thanh tra việc chấp hành pháp luật về đất đai đối với 2/4 DN là Công ty CP GHN Việt Nam - CN Hòa Bình và Công ty CP Bất động sản An Thịnh Hòa Bình. Tại Kết luận Thanh tra số 68/KL-TTr ngày 11/6/2018, hàng loạt tồn tại, sai phạm của 2 DN đã được làm rõ (Báo Thanh tra đã có bài phản ánh “Khu Công nghiệp Lương Sơn, Hòa Bình: Sử dụng đất sai mục đích, thiếu hiệu quả”).

Mới đây, Thanh tra tỉnh Hòa Bình tiếp tục thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng và việc chấp hành pháp luật về tài chính đối với 2 DN còn lại thuê đất của Nhà nước tại KCN Lương Sơn là Công ty TNHH Toàn Diện và Công ty CP Thương mại và Xuất nhập khẩu Ái Linh (Công ty CP Ái Linh) trúng đấu giá diện tích đất trước đây do Công ty TNHH Quyết Chiến sử dụng.

Tại Kết luận Thanh tra số 60/KL-TTr ngày 6/7/2020 nhiều tồn tại, hạn chế cũng đã được chỉ ra, trong đó, có phần trách nhiệm không nhỏ liên quan đến Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) tỉnh Hòa Bình. Cụ thể:

Công ty CP Ái Linh đã tiếp nhận lại diện tích đất thực tế đang sử dụng và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) của Công ty TNHH Quyết Chiến với diện tích 9.234,7m²; là đất cơ sở sản xuất, kinh doanh; thời hạn sử dụng đến ngày 12/8/2059; nguồn gốc đất Nhà nước cho thuê trả tiền hàng năm. Tuy nhiên, thực tế Công ty CP Ái Linh đã sử dụng diện tích đất ít hơn so với GCNQSDĐ 697,5m². Sở TNMT khi thực hiện thủ tục đăng ký biến động tài sản để xử lý hợp đồng thế chấp bán đấu giá tài sản gắn liền với đất, cấp lại GCNQSDĐ Công ty CP Ái Linh đã không thực hiện trích đo tài sản trên đất. Trách nhiệm thuộc Sở TNMT Hòa Bình. Ngoài ra, trong quá trình quản lý, sử dụng Công ty CP Ái Linh đã sử dụng tăng thêm tổng diện tích 1.072,2m². Căn cứ vào quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2.000 phần mở rộng KCN Lương Sơn đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định 109/QĐ-UBND ngày 21/1/2009 và quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 KCN Lương Sơn đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1699/QĐ-UBND ngày 30/6/2016 diện tích 1.072,2m² phải được Nhà nước quản lý và được thực hiện theo trình tự, thủ tục quy định của pháp luật về đất đai để Công ty CP Ái Linh thuê đất.

"Khu đất thuê của Công ty CP Ái Linh thuộc quy hoạch KCN Lương Sơn; do đó, chỉ áp dụng 1 vị trí cho toàn bộ diện tích đất thuê, giá đất 760.000 đồng/m² x 1,2%. Do vậy, Công ty CP Ái Linh phải nộp bổ sung tiền thuê đất tính đến ngày 31/12/2019, số tiền 27.133.000 đồng. Trách nhiệm thuộc về Sở TNMT", kết luận nêu rõ.

Đối với việc quản lý, sử dụng đất của Công ty TNHH Toàn Diện, ngày 17/11/2009, Công ty TNHH Toàn Diện được UBND tỉnh Hòa Bình ban hành quyết định giao đất và cấp GCNQSDĐ với diện tích 10.599,6m²; mục đích sử dụng: đất cơ sở sản xuất, kinh doanh; thời hạn sử dụng đến ngày 4/8/2059; nguồn gốc đất là Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm. Trên thực tế, hiện nay, Công ty TNHH Toàn Diện đã sử dụng diện tích đất nhiều hơn so với GCNQSDĐ đã cấp là 1.186,9m²; gồm: 632,4m² đất của Công ty CP Ái Linh; 265,6m² đất của Công ty CP Bất động sản An Thịnh Hòa Bình; 29m² đất giao thông; 259,9m² đất nông nghiệp.

"Do Công ty TNHH Toàn Diện đã sử dụng ổn định từ năm 2009 đến thời điểm Công ty CP Dược phẩm Quốc tế Thăng Long trúng đấu giá, các bên không có tranh chấp với nhau về ranh giới sử dụng. Để tránh thiệt hại tài sản do phải phá dỡ, do đó, cần phải điều chỉnh diện tích đất thuê của doanh nghiệp", kết luận thanh tra nêu.

Thanh tra tỉnh Hòa Bình đã thu hồi số tiền 27.133.000 đồng đối với Công ty CP Ái Linh do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xác định chưa đúng đơn giá thuê đất vào tài khoản tạm giữ chờ xử lý của Thanh tra tỉnh.

Thanh tra tỉnh Hòa Bình cũng kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở TNMT điều chỉnh diện tích cho Công ty CP Ái Linh thuê đất, cấp GCNQSDĐ đối với tổng diện tích đang sử dụng là 10.142,9m². Cập nhật lại thông tin địa chính đối với thửa đất thuê của Công ty CP Ái Linh, điều chỉnh đơn giá và ký lại hợp đồng thuê đất theo đúng quy định. Cho Công ty CP Dược phẩm Quốc tế Thăng Long được thuê đất đối với tổng diện tích đang sử dụng là 11.055m².

Đề nghị Cục Thuế Hòa Bình điều chỉnh đơn giá thuê đất theo quy định sau khi Sở TNMT điều chỉnh diện tích đất thuê, đồng thời cập nhật lại thông tin địa chính đối với thửa đất của Công ty CP Ái Linh.

Yêu cầu Công ty CP Ái Linh và Công ty CP Dược phẩm Quốc tế Thăng Long thực hiện trình tự thủ tục theo quy định của pháp luật về đất đai để UBND tỉnh Hòa Bình và Sở TNMT cho thuê đất và cấp GCNQSDĐ đã nêu. Công ty CP Ái Linh trả lại 155,1m² đất và Công ty CP Dược phẩm Quốc tế Thăng Long trả lại 265,6m² đất đang sử dụng trùng vào diện tích đã cấp GCNQSDĐ cho Công ty CP Bất động sản An Thịnh Hòa Bình.

Trần Kiên