Việc thu hồi đất tại dự án Mimi Spa đã khiến nhiều hộ dân bức xúc khiếu nại. Ảnh: CN

Sau khi báo đăng, ngày 1/10/2019, Công ty TNHH Thương mại Du lịch My My (Công ty My My) có văn bản phản hồi gửi Báo Thanh tra cho rằng, bài viết thiếu cơ sở và không đúng sự thật. Tuy nhiên, căn cứ các văn bản, tài liệu Báo Thanh tra thu thập cho thấy, các ý kiến phản hồi của Công ty My My là không có cơ sở.

Trong văn bản phản hồi, Công ty My My cho rằng, tiêu đề bài báo gây liên tưởng đến việc chủ đầu tư không có năng lực thực hiện, dẫn đến dự án giao 15 năm không triển khai mà không bị cơ quan chức năng thu hồi.

Báo Thanh tra phản hồi như sau: Nội dung bài báo "Bình Thuận: Dự án "trùm mền" gần 15 năm, dân khiếu kiện kéo dài", phản ánh việc chính quyền tỉnh Bình Thuận và TP Phan Thiết đã ban hành các quyết định thu hồi đất của các hộ dân để giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án Mimi Spa, trong khi dự án này không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất. Nội dung bài viết không phản ánh việc chủ đầu tư không có năng lực thực hiện dự án, cũng như không đề cập đến việc dự án được giao 15 năm không triển khai mà không bị thu hồi. Do đó, ý kiến phản hồi của Công ty My My là không đúng với nội dung phản ánh của bài báo.

Văn bản phản hồi của Công ty My My gửi Báo Thanh tra cho rằng, thực tế các khiếu nại của dân đều có văn bản giải quyết, trả lời.

Nội dung này, Báo Thanh tra phản hồi như sau: Khiếu nại đã có văn bản giải quyết, trả lời và khiếu nại chưa được giải quyết dứt điểm là 2 vấn đề hoàn toàn khác nhau. Thực tế, hiện nay các hộ dân có đất bị ảnh hưởng tại dự án Mimi Spa vẫn tiếp tục khiếu nại về thu hồi đất, bồi thường và giải phóng mặt bằng, trong đó có hộ bà Hoàng Thị Minh Thu và hộ ông Trần Thúc Dương đã có đơn khởi kiện gửi tòa án.

Tại Bản án sơ thẩm số 03/2017/HC-ST ngày 14/9/2017, Tòa án nhân dân TP Phan Thiết đã tuyên xử hủy Quyết định số 9077/QĐ-UBPT của Chủ tịch UBND TP Phan Thiết về thu hồi đất của hộ ông Dương và Quyết định số 6925/QĐ-UBND về điều chỉnh diện tích đất thu hồi tại quyết định số 9077/QĐ-UBPT.

Tại phiên tòa phúc thẩm, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận đã tuyên hủy Bản án hành chính sơ thẩm số 03/2017/HC-ST; đề nghị chuyển hồ sơ cho tòa tỉnh để xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm. Tuy nhiên, hiện nay Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận chưa đưa ra xét xử sơ thẩm (lần 2) đối với trường hợp khởi kiện của hộ ông Dương.

Công ty My My khẳng định: Dự án Mimi Spa không thuộc trường hợp chủ đầu tư phải thỏa thuận với dân. Dự án đã được UBND tỉnh Bình Thuận chấp thuận đầu tư ngày 12/12/2003 (tức trước ngày 1/7/2004 là ngày Luật Đất đai năm 2003 có hiệu lực), theo Điểm 1.1 Mục 1 Thông tư 01/2005/TT-BTNMT và Mục 1 Công văn 2162/BTNMT-ĐĐ của Bộ Tài nguyên và Môi trường thì UBND tỉnh Bình Thuận và UBND TP Phan Thiết ban hành các văn bản theo Luật Đất đai năm 1993 là phù hợp, đúng quy định.

Báo Thanh tra phản hồi nội dung này như sau: Ngày 22/9/2004, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận ký ban hành Quyết định số 4105/QĐ-CTUBND về việc thu hồi đất, đồng thời cho Công ty My My thuê đất xây dựng dự án Mimi Spa. Để thực hiện dự án, UBND TP Phan Thiết đã ban hành các quyết định thu hồi đất đối với từng hộ dân.

Quyết định thu hồi đất do UBND tỉnh Bình Thuận ban hành và các quyết định thu hồi đất do UBND TP Phan Thiết ban hành tại dự án Mimi Spa đều có ghi “căn cứ Luật Đất đai năm 2003”. Xét các điều từ 38, 39, 40 Luật Đất đai năm 2003 về thu hồi đất và toàn bộ Luật Đất đai năm 2003 đều không có quy định trường hợp nào Nhà nước được thu hồi đất cho dự án kinh doanh của công ty tư nhân như đối với dự án Mimi Spa của Công ty My My.

Khoản 2 Điều 40 Luật Đất đai năm 2003 quy định: “Đối với dự án sản xuất, kinh doanh phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt thì nhà đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của các tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân mà không phải thực hiện thủ tục thu hồi đất”.

Quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh Bình Thuận và TP Phan Thiết đều “căn cứ Luật Đất đai năm 2003”. Ảnh: CN

Thông tư 01/2005/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn một số điều của Nghị định 181/2004/NĐ-CP với mục đích: “Hướng dẫn một số điều Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi hành Luật Đất đai mà trong quá trình triển khai thực hiện, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và người sử dụng đất đề nghị được hướng dẫn áp dụng cụ thể hơn”. Nên nội dung Thông tư 01/2005/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường không thể có nội dung khác hoặc trái với nội dung Nghị định 181/2004/NĐ-CP.

Tại Khoản 6 Điều 36 Nghị định 181/2004/NĐ-CP nêu rất rõ: “Nhà nước không thực hiện việc thu hồi đất vào mục đích phát triển kinh tế đối với các dự án không thuộc quy định tại khoản 2 Điều này hoặc trong trường hợp nhà đầu tư nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của người đang sử dụng đất”.

Điểm 1.1 Thông tư 01/2005/TT-BTNMT quy định: "Đối với hồ sơ xin giao đất, thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất đã nộp trước ngày 16/11/2004 (ngày Nghị định 181 có hiệu lực thi hành) thì tiếp tục thực hiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày 1/7/2004 (ngày Luật Đất đai có hiệu lực thi hành)".

Đây là hướng dẫn về hồ sơ xin giao đất, thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất. Nếu hồ sơ đã nộp trước ngày 16/11/2004 (ngày Nghị định 181 có hiệu lực thi hành) thì tiếp tục thực hiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định pháp luật về đất đai trước ngày 1/7/2004… Vì rằng, thành phần hồ sơ theo Nghị định 181/2004/NĐ-CP đã thay đổi cơ bản so với pháp luật 1993, nên không hồi tố bất lợi cho nhà đầu tư.

Tuy nhiên, việc "ân hạn" Thông tư 01/2005/TT-BTNMT cũng xác định rõ: “Việc giải quyết hồ sơ giao đất, cho thuê đất quy định tại Điểm 1.1 Mục này phải kết thúc trước ngày 30/6/2005”. Đây là sự khẳng định rõ ràng, mục này hướng dẫn về mặt thủ tục.

Công văn 2162/BTNMT-ĐĐ của Bộ Tài nguyên và Môi trường được ban hành "để thống nhất triển khai thi hành Luật Đất đai năm 2003 trên phạm vi cả nước trong khi chưa có các nghị định hướng dẫn thi hành". Mục 1 Công văn 2162/BTNMT-ĐĐ hướng dẫn: "Đối với những trường hợp đã tiếp nhận hồ sơ trước ngày 1/7/2004 thì cơ quan tiếp nhận hồ sơ tiếp tục giải quyết theo thẩm quyền quy định tại Luật Đất đai năm 1993…".

Đây là hướng dẫn về thẩm quyền giải quyết đối với hồ sơ đã tiếp nhận trước ngày Luật Đất đai 2003 có hiệu lực thi hành, không phải là hướng dẫn về thu hồi đất. Thời điểm này, mặc dù Luật Đất đai năm 2003 đã có hiệu lực thi hành nhưng do chưa có nghị định hướng dẫn nên đã phát sinh một số vướng mắc trong việc giải quyết hồ sơ đất đai.

Liên quan đến việc thu hồi đất tại dự án Mimi Spa, Báo cáo số 756/TNMT-TA ngày 9/8/2017 của Phòng Tài nguyên và Môi trường TP Phan Thiết cho rằng: "Căn cứ để UBND TP Phan Thiết ban hành quyết định thu hồi đất là chưa phù hợp với Khoản 2 Điều 40, Điều 44 Luật Đất đai 2003. Trường hợp này Nhà nước không được thực hiện thu hồi đất mà chủ đầu tư phải thỏa thuận với người dân khi thực hiện dự án đầu tư".

Tại Công văn số 2866/PTQĐ-QLQĐ ngày 7/9/2017 của Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Bình Thuận cũng thể hiện: Ngày 10/8/2017, Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư TP Phan Thiết họp và đi đến kết luận: Đối với dự án Mimi Spa, không thuộc trường hợp thu hồi đất theo quy định tại Điều 38, Điều 39 và Điều 40 Luật Đất đai năm 2003 (quyết định thu hồi và cho thuê ban hành ngày 22/9/2004). Vì vậy, kiến nghị hủy quyết định thu hồi đất, quyết định bồi thường và quyết định cưỡng chế đối với 6 hộ chưa thực hiện cưỡng chế. Chủ dự án tự thỏa thuận theo quy định Khoản 2, Điều 40 Luật Đất đai năm 2003.

Như vậy, Công ty My My cho rằng, dự án Mimi Spa không thuộc trường hợp chủ đầu tư phải thỏa thuận với dân và việc thu hồi đất tại dự án được áp dụng theo Luật Đất đai 1993 là không có cơ sở.

Từ những nội dung trên, chúng tôi cho rằng các ý kiến phản hồi của Công ty My My về bài viết "Bình Thuận: Dự án "trùm mền" gần 15 năm, dân khiếu kiện kéo dài" là hoàn toàn không có cơ sở.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.

Cảnh Nhật