(Thanh tra) - Xác định Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo là một trong những nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, Văn phòng Thanh tra Chính phủ đã phối hợp với Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT) trong việc chuyển đổi số, khẩn trương triển khai các nhiệm vụ cần thiết để nâng cấp hệ thống trong thời gian sớm nhất đáp ứng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp phục vụ người dân.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo
Về tình hình, kết quả việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo của Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra, TS Nguyễn Đức Thắng, nguyên Giám đốc Trung tâm thông tin, Phó Chánh Văn phòng Thanh tra Chính phủ cho biết, Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo được đầu tư xây dựng lần đầu và bắt đầu đưa vào khai thác, sử dụng từ tháng 3/2018.
Ngày 5/11/2022, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 75 về hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV. Trong đó, giao Thanh tra Chính phủ thực hiện “Nâng cấp, hoàn thiện Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo, đảm bảo kết nối dữ liệu trên phạm vi toàn quốc và liên thông trong toàn hệ thống các cơ quan Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan tư pháp và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam”.
Triển khai Nghị quyết, Thanh tra Chính phủ đã ban hành 2 Kế hoạch số 600 ngày 21/02/2023; số 633 ngày 27/02/2023 giao “Trung tâm Thông tin chủ trì, phối hợp với Ban Tiếp công dân trung ương và các cục, vụ, đơn vị có liên quan tham mưu thực hiện”.
Tiếp đó, để triển khai nhiệm vụ trong năm 2023, Trung tâm Thông tin đã phối hợp với Ban Tiếp công dân trung ương đã báo cáo lãnh đạo Thanh tra Chính phủ cách thức triển khai; tham mưu khảo sát tình hình ứng dụng, sử dụng công nghệ thông tin và nghiệp vụ trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại các cơ quan Trung ương.
Tổng hợp kết quả khảo sát nắm tình hình việc ứng dụng, sử dụng công nghệ thông tin và nghiệp vụ trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo và đề xuất lãnh đạo Thanh tra Chính phủ giao Trung tâm Thông tin thực hiện phân cấp, phân quyền truy cập, khai thác dữ liệu của Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo tại tại các cơ quan Trung ương trong khi chờ nâng cấp đầy đủ hệ thống.
Đề xuất các giải pháp tổng thể chuyển đổi số
TS Nguyễn Đức Thắng cho biết, kết thúc năm 2023, việc xây dựng báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư nâng cấp dự án chưa hoàn thành bởi, sau khảo sát nắm tình hình thì xác định phạm vi, quy mô, đối tượng sử dụng và quy trình nghiệp vụ xử lý của hệ thống rất phức tạp, đòi hỏi phải khảo sát bổ sung nhiều đơn vị chi tiết hơn. Mặt khác, công nghệ thông tin cũng không ngừng phát triển cùng trí tuệ nhân tạo, an toàn bỏ mật thông tin cũng cần cập nhật phù hợp với xu hướng khoa học của thế giới.
Cùng thời gian đó, Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo xảy ra sự cố mất an toàn thông tin do mã độc mã hoá, cô lập dữ liệu. Trung tâm Thông tin phải tập trung nguồn lực xử lý và đưa hệ thống trở lại hoạt động, ông Thắng cho biết.
Triển khai nhiệm vụ trong năm 2024, Trung tâm Thông tin đã thu thập danh sách, thực hiện phân quyền, hướng dẫn người sử dụng tại các cơ quan Trung ương truy cập hệ thống; tham mưu lãnh đạo Thanh tra Chính phủ báo cáo tiến độ với Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.
TS Nguyễn Đức Thắng cho biết, từ ngày 1/6, ngay khi chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Thông tin chuyển về Văn phòng, thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Thanh tra Chính phủ, Văn phòng đã chỉ đạo các bộ phận chuyên môn tiến hành rà soát, đánh giá toàn diện hệ thống công nghệ thông tin của cơ quan Thanh tra Chính phủ để đề xuất các giải pháp tổng thể chuyển đổi số, trong đó có dự án nâng cấp Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo phù hợp với sắp xếp tổ cức bộ máy chính quyền 2 cấp.
Qua rà soát, đánh giá phần cứng, phần mềm và làm việc trực tiếp với Ban Tiếp công dân Trung ương vào ngày 9/7/2025, Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo được xác định là “không sử dụng được nữa do thay đổi mô hình chính quyền 2 cấp" và cần nhanh chóng nâng cấp trong thời gian sớm nhất để đáp ứng các yêu cầu nghiệp vụ chuyên môn.
Tiếp tục triển khai thực hiện, mở rộng việc triển khai thí điểm tiếp công dân trực tuyến
Xác định đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng, cấp bách cần hoàn thành trong thời gian sớm nhất, TS Nguyễn Đức Thắng cho biết, Văn phòng đã phối hợp với Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT) là đơn vị đồng hành cùng Thanh tra Chính phủ trong việc chuyển đổi số khẩn trương triển khai các nhiệm vụ cần thiết để nâng cấp hệ thống.
Trong đó, đã phối hợp với Tập đoàn VNPT tiến hành khảo sát nghiệp vụ tại Ban Tiếp công dân Trung ương từ ngày 30/7/2025 đến ngày 1/8/2025. Trên cơ sở đó, tiếp tục khảo sát, làm việc với Ban Tiếp công dân trung ương vào ngày 8/8/2025. Khảo sát một số địa phương như Thành phố Hà Nội, Thành phố Hải Phòng…
Đồng thời, khẩn trương hoàn thành lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư trước 15/9/2025. Hoàn thành lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư trước 23/12/2025; triển khai các thủ tục đầu tư, hoàn thành dự án trong năm 2026.
TS Nguyễn Đức Thắng cho biết thêm, trong thời gian thực hiện các trình tự, thủ tục đầu tư dự án theo quy định của pháp luật, VNPT sẽ triển khai thử nghiệm hệ thống song song với việc triển khai các thủ tục đầu tư, lựa chọn nhà thầu để muộn nhất đến 23/11/2025 đưa phiên bản thử nghiệm của hệ thống vào khai thác, sử dụng, đáp ứng nhu cầu cấp bách hiện nay cho các cơ quan, đơn vị.
Đối với việc triển khai thí điểm tiếp công dân trực tuyến, thời gian qua, việc thí điểm này cho thấy tính hiệu quả, tiết kiệm thời gian, chi phí, cần tiếp tục triển khai thực hiện, mở rộng trong thời gian tới.
Để đảm bảo các điều kiện cần thiết, tiến tới áp dụng chính thức trong công tác tiếp dân, Văn phòng đã yêu cầu đơn vị phát triển phần mềm thử nghiệm là Tập đoàn VNPT đưa tính năng này tích hợp vào phần mềm đang nâng cấp để thuận tiện cho quá trình khai thác, sử dụng và quản lý cho các cơ quan, đơn vị có liên quan, theo TS Nguyễn Đức Thắng.
