Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương. Ảnh: Đ.X

Ngày 17/7, Văn phòng Chủ tịch nước họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước công bố 8 luật đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp 5.

8 luật này gồm: Luật Giá; Luật Phòng thủ dân sự; Luật Hợp tác xã; Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Luật sDửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân; Luật Giao dịch điện tử; Luật Đấu thầu; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.

Bệnh viện công được tự quyết mua thuốc ngoài danh mục chi trả của bảo hiểm y tế

Luật Đấu thầu có 10 chương, 96 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2024.

Một trong những vấn đề đáng chú ý của luật này là "đã dành một chương riêng để quy định về đấu thầu trong lĩnh vực y tế nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đấu thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm và thiết bị y tế".

Với chương này, theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương, luật đã bổ sung các quy định tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ sở y tế công lập trong việc quyết định mua sắm thuốc, thiết bị y tế.

Luật giao cho các cơ sở y tế công lập tự quyết định việc mua thuốc ngoài danh mục thuốc chi trả của bảo hiểm y tế, mua vaccin để tiêm chủng theo hình thức dịch vụ.

Cơ sở y tế công lập còn được phép quyết định lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu mua sắm từ nguồn vốn vay, trừ vốn tín dụng đầu tư của nhà nước, vốn vay lại từ vốn ODA, vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài.

Luật Đấu thầu tạo thuận lợi cho hoạt động mua thuốc, thiết bị y tế có tính đặc thù, phù hợp với hoạt động chuyên môn của ngành Y tế. Cụ thể, luật cho phép chỉ định thầu để mua thuốc, thiết bị y tế trong trường hợp cấp cứu người bệnh hoặc duy trì hoạt động của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trong trường hợp cấp bách, tránh gây nguy hại đến tính mạng, sức khỏe người dân.

Áp dụng mua sắm tập trung đối với các loại thuốc hiếm có số lượng sử dụng ít. Đồng thời cho phép hồ sơ mời thầu được nêu xuất xứ thiết bị y tế từ một nhóm quốc gia cụ thể để mua được thiết bị có chất lượng tốt.

Mô hình máy đặt, máy mượn trong bệnh viện “hết sức đặc thù”

Thứ trưởng  Trần Quốc Phương cũng cho hay, luật mới đã giải quyết vướng mắc trong trong hoạt động đấu thầu thuốc, thiết bị, vật tư y tế đã phát sinh trong thời gian qua.

Theo đó, luật bổ sung quy định nhằm giải quyết triệt để các vướng mắc trong việc mua hóa chất kèm theo yêu cầu nhà đầu thầu phải cung cấp thiết bị y tế để sử dụng hóa chất đó (mô hình máy đặt, máy mượn).

Trả lời câu hỏi của báo chí về việc các quy định của luật đã tháo gỡ được tất cả vướng mắc trong đấu thầu, mua sắm lĩnh vực y tế chưa, ông Phương cho hay, khi soạn thảo luật, các vướng mắc của ngành Y tế đã được rà soát kỹ lưỡng để sửa đổi.

“Còn lại những vướng mắc ở các văn bản thấp hơn luật thì chắc chắn cơ quan chủ trì sẽ phải sớm ban hành để giải quyết”, ông Phương nói và cho biết, rất mong chờ khi luật có hiệu lực từ 1/1/2024 sẽ giải quyết được các vướng mắc ngành Y.

Với quy định trong luật giải quyết các vướng mắc của mô hình máy đặt, máy mượn trong bệnh viện công, ông Phương cho hay, đây là vấn đề “hết sức đặc thù”.

Theo ông, cơ quan chủ trì soạn thảo là Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã mất rất nhiều thời gian để nghiên cứu, thể chế hóa thành quy định của pháp luật.

Việc quy định về mô hình máy đặt, máy mượn phải đảm bảo 2 mục tiêu: Một là đảm bảo chất lượng dịch vụ cung cấp máy đặt, máy mượn; thứ 2 là người bệnh được sử dụng với chi phí hợp lý nhất.

“Phải làm sao mô hình máy mượn máy đặt không bị lợi dụng, lách luật, tiêu cực trong mượn đặt máy trong bệnh viện. Muốn vậy, đấu thầu lựa chọn nhà thầu phải minh bạch để lựa chọn máy, sinh phẩm tốt nhất, giá cả hợp lý nhất”, ông Phương nói.

Luật Đấu thầu vừa thông qua quy định hợp đồng máy mượn, máy đặt (như một hình thức đấu thầu - PV) được thực hiện trong thời hạn quy định tại hợp đồng nhưng không quá 5 năm kể từ ngày luật này có hiệu lực thi hành.

Theo đó, các bệnh viện có thể lựa chọn nhà thầu cung cấp hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế bằng cách lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu cung cấp hóa chất, vật tư xét nghiệm và nhà thầu trúng thầu chịu trách nhiệm cung cấp thiết bị y tế để sử dụng hóa chất, vật tư xét nghiệm đó theo yêu cầu của chủ đầu tư.

Nhà thầu không chuyển giao quyền sở hữu, chỉ chuyển giao quyền sử dụng thiết bị y tế cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Bộ trưởng, chủ tịch tỉnh được lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt

Luật Đấu thầu mới đã bổ sung một số trường hợp được áp dụng hình thức chỉ định thầu nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện một số dự án lớn, quan trọng, cấp bách và một số trường hợp mua sắm đặc thù khác.

Cạnh đó, quy định phân cấp cho bộ trưởng, chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt. Thủ tướng Chính phủ chỉ quyết định đối với gói thầu có yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Luật cũng luật hóa quy định tại Quyết định số 17 năm 2019 của Thủ tướng về việc áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt, đồng thời luật hóa quy định về hạn mức chỉ định thầu hiện đang quy định tại Nghị định số 63 năm 2014.