Trong không khí trang trọng của những ngày triển lãm "80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc", gian trưng bày của ngành Thanh tra Việt Nam đã trở thành một điểm nhấn đặc biệt. Điểm nhấn đỉnh cao chính là Phòng trải nghiệm đa giác quan – một không gian số hóa đầy ấn tượng. Bước qua cánh cửa, khách tham quan như lạc vào một dòng chảy lịch sử sống động, nơi quá khứ, hiện tại và tương lai của ngành Thanh tra giao thoa qua những công nghệ trình diễn tiên tiến nhất.
Những thước phim 3D mapping tái hiện khoảnh khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 64/SL, những hình ảnh về các thế hệ cán bộ thanh tra tận tụy, những vụ việc tiêu biểu được làm sáng tỏ… tất cả được trình chiếu với âm thanh vòm và ánh sáng chuyển động, tạo ra một trải nghiệm chân thực. Đây không đơn thuần là một buổi triển lãm lịch sử, mà là một lời khẳng định mạnh mẽ về tầm nhìn và quyết tâm của ngành Thanh tra trong kỷ nguyên số: Lấy công nghệ làm đòn bẩy để đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động, hướng tới một nền hành chính liêm chính, kiến tạo và phục vụ Nhân dân.
Sức hấp dẫn của Phòng trải nghiệm đa giác quan đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người dân tham quan gian trưng bày của ngành Thanh tra. Như chị V.T.H. (Phương Liệt, Hà Nội) chia sẻ: "Thực sự rất xúc động khi được thấy lịch sử hào hùng của ngành Thanh tra tái hiện sống động qua công nghệ 3D mapping và âm thanh vòm đỉnh cao. Nó không chỉ giúp tôi hiểu sâu sắc hơn về quá khứ, mà còn mở ra một viễn cảnh tương lai đầy khát vọng. Khi thấy hình ảnh mô phỏng cán bộ thanh tra sử dụng AI để phân tích dữ liệu, tôi thực sự tin tưởng vào một tương lai minh bạch, hiện đại của ngành. Gian trưng bày đã kết nối hoàn hảo giữa quá khứ, hiện tại và tương lai, để lại một ấn tượng sâu sắc và niềm tin lớn lao".
Những "viên gạch số" xây nền tảng cho sự thay đổi
Nếu phòng trải nghiệm đa giác quan là một biểu tượng đầy cảm hứng, thì những dự án cơ sở dữ liệu quốc gia đang được Thanh tra Chính phủ dốc toàn lực triển khai chính là những nền móng vững chắc, mang tính cách mạng, thay đổi tận gốc rễ phương thức hoạt động của toàn ngành. Đây không còn là những cải tiến đơn lẻ, mà là một cuộc kiến tạo hạ tầng số quy mô lớn, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ.
Một là, cách mạng hóa công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, lấy người dân làm trung tâm. Đây là lĩnh vực mà dấu ấn của chuyển đổi số thể hiện rõ nét và mang lại lợi ích trực tiếp nhất cho người dân. Nền tảng ban đầu là Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo, giúp kết nối, liên thông bốn cấp hành chính từ Trung ương đến địa phương, số hóa toàn bộ quy trình tiếp nhận, phân loại, và theo dõi xử lý đơn.
Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Dương Quốc Huy đã nhấn mạnh: “Có cơ sở này, chúng ta sẽ rất nhẹ nhàng khi theo dõi được các vụ việc. Bản thân các địa phương khi tiếp nhận đơn sẽ thấy ngay vụ việc đó đang ở hiện trạng nào”.
Không dừng lại ở đó, ngành Thanh tra đã tiến một bước đột phá mới với việc sẵn sàng triển khai hệ thống Tiếp công dân trực tuyến trên quy mô toàn quốc, với khả năng kết nối tới tận cấp xã, phường. Đây là một thành tựu đặc biệt quan trọng, thể hiện rõ tư duy phục vụ Nhân dân. Thay vì phải di chuyển xa xôi, tốn kém chi phí và thời gian để đến các cơ quan cấp huyện, tỉnh hay trung ương, giờ đây người dân có thể ngồi tại địa phương mình để đối thoại trực tiếp với lãnh đạo các cấp thông qua các điểm cầu truyền hình.
Việc này giúp giảm tải áp lực cho các cơ quan cấp trên, và quan trọng hơn là hiện thực hóa chủ trương "giải quyết dứt điểm vụ việc ngay từ cơ sở". Khi lãnh đạo có thể trực tiếp lắng nghe, chỉ đạo xử lý ngay tại địa phương, các vấn đề sẽ được giải quyết nhanh chóng, đúng pháp luật, hạn chế tối đa tình trạng khiếu nại, tố cáo vượt cấp, kéo dài.
Thanh tra Chính phủ cũng đang tích cực đầu tư, nâng cấp hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo để phục tốt chức năng quản lý Nhà nước về công tác này; bảo đảm liên thông thống nhất về dữ liệu với cơ sở dữ liệu đơn thư của các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan Nhà nước khác.
Hai là, xây dựng "thanh gươm" sắc bén trong phòng, chống tham nhũng. Một trong những dự án mang tính "xương sống" và được kỳ vọng nhất chính là việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập. Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã ban hành Kế hoạch số 1572/KH-TTCP nhằm triển khai thực hiện Đề án Xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập. Kế hoạch đặt ra các mốc thời gian cụ thể với mục tiêu đưa hệ thống vào vận hành từ quý IV/2025, hướng tới hiện đại hóa và nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Việc kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia sẽ là nền móng cho một Chính phủ số đồng bộ và hiệu quả.
Cơ sở dữ liệu này sẽ số hóa và quản lý tập trung toàn bộ bản kê khai tài sản, thu nhập của các đối tượng thuộc diện kê khai trên cả nước. Thay vì những tập hồ sơ giấy khó tra cứu, đối chiếu, hệ thống sẽ cho phép phân tích, phát hiện những biến động bất thường về tài sản một cách nhanh chóng và chính xác. Đây là bước đi then chốt để thực hiện hiệu quả Chỉ thị 33-CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc kê khai và kiểm soát việc kê khai tài sản.
Ba là, hiện đại hóa hoạt động quản lý và cải cách hành chính nội ngành. Song song với việc phục vụ người dân và nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng, chuyển đổi số cũng đang làm thay đổi sâu sắc phương thức làm việc trong nội bộ ngành Thanh tra. Mục tiêu là 100% hồ sơ công việc tại Thanh tra Chính phủ được xử lý trên môi trường mạng (trừ hồ sơ công việc thuộc phạm vi bí mật Nhà nước).
Để đạt được mục tiêu này, hàng loạt phần mềm, ứng dụng đã được triển khai như: Hệ thống quản lý văn bản và điều hành (i-Office), hệ thống thư điện tử công vụ, hệ thống quản lý cán bộ, công chức, viên chức... Các cuộc họp, hội nghị trực tuyến đã trở thành thông lệ, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và tăng cường sự kết nối, chỉ đạo thông suốt trong toàn ngành. Việc ứng dụng chữ ký số cũng đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng một môi trường làm việc không giấy tờ, an toàn và hiệu quả.
Hướng tới một tương lai minh bạch, hiệu quả và liềm chính
Thanh tra Chính phủ cũng đặt mục tiêu ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và Big Data để giám sát an toàn thông tin và nâng cao hiệu quả vận hành. Các công nghệ tiên tiến này sẽ hỗ trợ phân tích dữ liệu, phát hiện sớm các hành vi vi phạm, và tối ưu hóa quy trình thanh tra. Đồng thời, cơ quan này sẽ tích hợp các ứng dụng nội bộ trên một nền tảng chung, kết nối toàn hệ thống, giúp cán bộ dễ dàng truy cập và xử lý công việc một cách thuận tiện.
Hành trình chuyển đổi số của ngành Thanh tra là một chặng đường dài, đầy thách thức nhưng cũng đầy triển vọng. Những gì được trưng bày trong Phòng trải nghiệm đa giác quan không chỉ là một cái nhìn về quá khứ, mà còn là một cánh cửa mở ra tương lai.
Từ việc kết nối thông suốt Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo, triển khai hệ thống tiếp dân trực tuyến đến tận xã, phường, cho đến việc quyết liệt xây dựng Cơ sở dữ liệu về kiểm soát tài sản, thu nhập, ngành Thanh tra đang chứng minh rằng chuyển đổi số không còn là khẩu hiệu. Đó là hành động, là thực tiễn, là sự đầu tư chiến lược để xây dựng một ngành Thanh tra ngày càng minh bạch, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.
Hành trình chuyển đổi số của ngành Thanh tra không chỉ là câu chuyện về công nghệ, mà còn là hành trình đổi mới tư duy, cải cách hành chính và xây dựng một đội ngũ cán bộ có đủ năng lực, phẩm chất để làm chủ công nghệ, phụng sự đất nước, phục vụ Nhân dân. Đó là một hành trình đi từ quá khứ hào hùng, đến một hiện tại nỗ lực không ngừng và hướng tới một tương lai minh bạch, hiệu quả và liêm chính.