+ Hơn 30 năm gắn bó với ngành Thanh tra, theo ông, đâu là những chuyển biến quan trọng nhất về cơ chế tổ chức và hoạt động của ngành?

- Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Sỹ Bảy: Năm 2025, là dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống Thanh tra Việt Nam (23/11/1945 – 23/11/2025) - một dấu mốc đặc biệt ý nghĩa để mỗi cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong ngành nhìn lại chặng đường đã qua với niềm tự hào về những đóng góp quan trọng của ngành Thanh tra trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây cũng là dịp để toàn ngành ôn lại truyền thống vẻ vang, tri ân các thế hệ đi trước, đồng thời tiếp tục khơi dậy tinh thần kỷ cương, liêm chính, đổi mới của toàn ngành.

Từ Ban Thanh tra đặc biệt chỉ với 2 thành viên do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 64-SL thành lập năm 1945, trải qua nhiều lần đổi tên, điều chỉnh cơ cấu, kiện toàn tổ chức để phù hợp với yêu cầu của từng giai đoạn cách mạng, ngành Thanh tra luôn giữ vững vai trò là công cụ sắc bén của Đảng và Nhà nước trong việc bảo đảm kỷ luật, kỷ cương hành chính, giữ gìn pháp chế xã hội chủ nghĩa.

Ảnh: Bảo Anh

Trong hành trình 80 năm xây dựng và trưởng thành, ngành Thanh tra đã trải qua nhiều đổi mới về cơ cấu tổ chức, bộ máy hoạt động, nhưng nổi bật nhất, mang tầm vóc lịch sử, chính là việc triển khai Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra hai cấp theo tinh thần Kết luận số 134 -KL/TW, ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Đây không chỉ là sự đổi mới về tổ chức bộ máy, mà là sự tái cấu trúc toàn diện, hướng tới bộ máy ngành Thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Trên cơ sở đó, Thanh tra 12 bộ được giải thể, tổ chức lại thành các Cục thuộc Thanh tra Chính phủ; Thanh tra cấp tỉnh được sắp xếp hợp lý, khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lắp. Đặc biệt, trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, vai trò của ngành Thanh tra càng trở nên quan trọng, không chỉ ở việc phát hiện và xử lý vi phạm, mà còn ở sứ mệnh kiến tạo môi trường quản lý minh bạch, liêm chính, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước.

Có thể nói, sự thay đổi căn bản về cơ cấu tổ chức theo mô hình thanh tra hai cấp chính là bước ngoặt lịch sử, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng, Nhà nước và quyết tâm chính trị của ngành Thanh tra trong việc xây dựng một bộ máy tinh gọn, chuyên nghiệp, thống nhất, hiện đại, đủ năng lực thực thi tốt vai trò kiểm soát quyền lực, phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực, đáp ứng yêu cầu quản trị quốc gia trong giai đoạn phát triển mới.

Thanh tra Chính phủ công bố các cuộc thanh tra chuyên đề. Ảnh: PV/Báo Thanh tra

+ Thưa Phó Tổng Thanh tra Chính phủ, từ thực tiễn cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng theo Kế hoạch 1505/KH-TTCP ngày 22/7/2025, ông đánh giá như thế nào về vai trò của công tác thanh tra trong việc hoàn thiện cơ chế, chính sách quản lý Nhà nước, để vừa phòng ngừa sai phạm, vừa thúc đẩy phát triển?

- Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Sỹ Bảy: Công tác thanh tra không chỉ phát hiện và xử lý sai phạm, mà còn là kênh quan trọng để nhận diện bất cập, lỗ hổng trong cơ chế, chính sách, pháp luật, từ đó cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc sửa đổi, hoàn thiện pháp luật, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước.

Hiện nay, Thanh tra Chính phủ đã hoàn thành cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng về các dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ theo Kế hoạch số 1505/KH-TTCP. Đây là một nhiệm vụ quan trọng được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, xuất phát từ yêu cầu khơi thông nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, đồng thời phòng ngừa, xử lý những sai phạm, lãng phí có thể phát sinh trong quá trình quản lý, sử dụng vốn đầu tư công và đất đai.

Mục tiêu của đợt thanh tra lần này không chỉ nhằm làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm ở từng dự án cụ thể, mà còn hướng tới việc nhận diện những bất cập, khoảng trống trong cơ chế, chính sách, quy định pháp luật, đặc biệt là trong lĩnh vực đất đai, đầu tư công, để tham mưu cho Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, hoàn thiện, bảo đảm quản lý chặt chẽ.

Ngay từ khi triển khai, Thanh tra Chính phủ đã xác định rõ, kết quả cuối cùng của cuộc thanh tra sẽ không dừng ở con số sai phạm hay số vốn được thu hồi, mà quan trọng hơn là hệ thống, phân loại các nhóm hành vi vi phạm và nhóm khó khăn, vướng mắc từ đó kiến nghị một số cơ chế, chính sách chung với cấp có thẩm quyền để khơi thông nguồn lực cho các địa phương, doanh nghiệp.

Đây cũng chính là ý nghĩa sâu xa của công tác thanh tra, không chỉ phát hiện, xử lý vi phạm mà còn góp phần hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý trên phạm vi toàn quốc.

Thanh tra các địa phương triển khai thanh tra chuyên đề. Ảnh: PV/Báo Thanh tra

+ Thưa Phó Tổng Thanh tra Chính phủ, yếu tố con người, đặc biệt là bản lĩnh, đạo đức và năng lực của đội ngũ cán bộ thanh tra cần được quan tâm, bồi dưỡng ra sao để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới?

- Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Sỹ Bảy: Trong suốt nhiều năm công tác, tôi luôn thấy rõ một điều, dù cơ chế, chính sách hay mô hình tổ chức có thay đổi đến đâu, thì con người vẫn là yếu tố quyết định. Đối với ngành Thanh tra, điều đó càng đúng hơn. Vì chúng ta làm công việc gắn trực tiếp với việc kiểm soát quyền lực, xử lý những vấn đề nhạy cảm, tác động tới nhiều mối quan hệ xã hội, nên nếu thiếu bản lĩnh, thiếu sự liêm chính, rất dễ bị tác động, thậm chí bị cuốn theo những cái sai.

Theo tôi, yêu cầu đầu tiên và quan trọng nhất đối với mỗi cán bộ thanh tra là bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng và tinh thần trách nhiệm cao trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Người làm công tác thanh tra phải thực sự liêm chính, công tâm, khách quan; dám đối diện với sai phạm, nhưng cũng phải có cái nhìn nhân văn, thấu hiểu bối cảnh để bảo đảm hài hòa giữa kỷ cương và phát triển.

Bên cạnh phẩm chất, trong bối cảnh hiện nay, năng lực cũng phải được nâng lên một tầm mới. Cán bộ thanh tra cần hiểu sâu pháp luật, nắm vững chuyên môn, có kỹ năng phân tích, tổng hợp, và nhất là phải làm chủ công nghệ, dữ liệu. Bởi nếu chỉ dựa vào kinh nghiệm, chúng ta sẽ không theo kịp yêu cầu quản lý mới.

Tôi nghĩ, điều quan trọng nhất là xây dựng được đội ngũ vừa có tâm, vừa có tầm, biết tự trọng nghề nghiệp, biết sống và làm việc có kỷ luật, có trách nhiệm. Đây vừa là nhiệm vụ then chốt, song cũng là nền tảng để ngành Thanh tra tiếp tục khẳng định sứ mệnh của mình, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

+ Hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống Thanh tra Việt Nam, đồng chí mong muốn gửi gắm điều gì tới đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức toàn ngành, những người đang tiếp nối truyền thống, nuôi dưỡng tinh thần đổi mới và khát vọng cống hiến vì sự phát triển của ngành Thanh tra?

- Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Sỹ Bảy: 80 năm xây dựng và phát triển, ngành Thanh tra luôn gắn bó mật thiết với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng, của dân tộc; luôn kiên định mục tiêu, lý tưởng, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Từ những ngày đầu trong khói lửa kháng chiến đến công cuộc đổi mới và hội nhập hôm nay, các thế hệ cán bộ thanh tra đã khẳng định vai trò là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của Nhân dân, giữ vững kỷ cương phép nước, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Ảnh: Bảo Anh

Bước vào giai đoạn phát triển mới của đất nước, yêu cầu đối với ngành Thanh tra ngày càng cao, toàn diện và khắt khe hơn. Trong bối cảnh đó, ngành Thanh tra phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ về tư duy, phương thức hoạt động và phương pháp quản lý, đáp ứng kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, phải xác định rõ rằng mọi hoạt động của ngành Thanh tra đều phải hướng tới mục tiêu thực chất, hiệu quả, vì lợi ích chung của Nhân dân và sự phát triển bền vững của đất nước.

Tôi kỳ vọng thế hệ cán bộ thanh tra trong thời kỳ mới là một đội ngũ tinh gọn, liêm chính, chuyên nghiệp, hiện đại. Mỗi cán bộ phải không ngừng rèn luyện bản lĩnh chính trị, giữ vững đạo đức công vụ, kiên định trước mọi khó khăn, cám dỗ. Đồng thời chủ động trau dồi kiến thức, kỹ năng, làm chủ các công nghệ tiên tiến. Cán bộ thanh tra thời kỳ số hóa phải là lực lượng tiên phong trong ứng dụng công nghệ nhằm nâng cao tính minh bạch, hiệu quả và sức lan tỏa của hoạt động thanh tra.

Để hiện thực hóa những kỳ vọng đó, mỗi cán bộ ngành Thanh tra cần khơi dậy và giữ vững ngọn lửa nhiệt huyết, tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, luôn đặt lợi ích của Tổ quốc và Nhân dân lên trên hết.

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống Thanh tra Việt Nam (23/11/1945 – 23/11/2025), tôi mong rằng, toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Thanh tra sẽ tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, đoàn kết, đồng lòng, đổi mới, sáng tạo, vượt qua mọi thử thách để viết tiếp những trang sử vàng của ngành Thanh tra Việt Nam, góp phần vì một Việt Nam hùng cường và thịnh vượng.

+ Xin trân trọng cảm ơn Phó Tổng Thanh tra Chính phủ!